De PVV trekt zich terug uit het kabinet en dat betekent waarschijnlijk dat het kabinet-Schoof valt. Dat hoeft niet per se, want twee coalitiepartijen suggereren dat een doorstart van dit kabinet ook mogelijk is. Maar de kans daarop lijkt niet groot, want de grootste oppositiefractie, GroenLinks-PvdA, ziet daar niets in.

"Een minderheidskabinet is zeker een optie", zegt NSC-leider Van Vroonhoven. Dat zou betekenen dat dit kabinet doorgaat met de drie overgebleven partijen VVD, NSC en BBB. "Dan heb je geen meerderheid meer in de Tweede Kamer, dus dan moet je veel gaan buurten bij andere partijen", zegt Van Vroonhoven.

Peilingen

Dat 'buurten' betekent concreet meerderheden zoeken om plannen uitgevoerd te krijgen. Het is niet de makkelijkste manier, zegt de NSC-leider. "Maar wel een manier om ervoor te zorgen dat de hele Kamer betrokken is." Ook BBB-leider Van der Plas suggereert dat het kabinet misschien nog verder kan met de steun van een aantal oppositiepartijen.

Dat juist deze twee coalitiepartijen denken aan een doorstart is niet verwonderlijk. NSC en BBB staan er heel slecht voor de peilingen, nieuwe verkiezingen zijn dan niet aantrekkelijk. Coalitiepartij VVD laat nog in het midden wat daar de voorkeur is. "Alle opties worden nu onderzocht", zegt partijleider Yesilgöz. "De VVD wil verantwoordelijkheid nemen, in welke vorm weten we nog niet."

'Over links'

Voor een doorstart heb je dus steun nodig van oppositiepartijen, en hoe meer zetels, hoe makkelijker. Maar verreweg de grootste fractie, GroenLinks-PvdA, ziet er niets in. "Wij willen zo snel mogelijk verkiezingen", zegt fractievoorzitter Timmermans. Hij denkt niet dat er "een stabiel landsbestuur" te vormen is op een andere manier.

Oppositiepartij SP ziet ook niet veel in een doorstart. Partijleider Dijk vindt het tijd voor "politieke verandering en dus verkiezingen". Denk-leider Van Baarle sluit zich daarbij aan, net als JA21-voorman Eerdmans. Met het wegvallen van de 37 Tweede Kamerzetels van de PVV ziet Eerdmans alleen nog maar meerderheden 'over links'. "Dus daar zou ik niet voor zijn."

Een aantal oppositiepartijen heeft wel laten weten daar oren naar te hebben. ChristenUnie-leider Bikker zegt dat wat haar betreft nieuwe verkiezingen "niet direct nodig" zijn. SGP-leider Stoffer zegt dat zijn partij bereid is "verantwoordelijkheid te pakken". Volgens hem is het tijd om zaken te regelen voor Nederlanders, bijvoorbeeld op het gebied van stikstof en asiel.

Najaar

Als er geen doorstart komt - en daar lijkt het op - zullen er nieuwe verkiezingen worden gehouden. Wanneer die zijn, bepaalt de Kiesraad. Voor de zomer lijkt al te kort dag te zijn, dus een stembusgang in het najaar is waarschijnlijker.

Tot die tijd, en ook daarna nog tijdens de formatie, zou het huidige kabinet demissionair zijn. Dat betekent dat het kabinet in principe geen grote besluiten meer neemt, als die ook kunnen worden uitgesteld. Overigens is dat naar verwachting niet meer aan het hele kabinet, want Wilders zei vanochtend dat de PVV-bewindspersonen per direct vertrekken.

Of dat geldt voor alle PVV'ers is nog de vraag. Het is denkbaar dat een aantal van hen met wat afstand tot de partij toch wil aanblijven, bijvoorbeeld minister Beljaarts van Economische Zaken of staatssecretaris Coenradie van Justitie en Veiligheid. Aannemelijk is dat de portefeuilles van de vertrekkende PVV'ers worden verdeeld over bewindspersonen van VVD, NSC en BBB.

Waarschijnlijk wordt hierover vanmiddag meer duidelijk. Om 13.30 uur is er een ingelaste ministerraad over hoe het nu verder moet.

Extinction Rebellion (XR) wil komende maand tijdens de NAVO-top in Den Haag de A12 weer blokkeren. De klimaatactiegroep zegt dat de top "het uitgelezen moment" is "om grote veranderingen te eisen".

De actiegroep wil onder meer dat de Nederlandse overheid Israël veroordeelt en sancties tegen het land instelt vanwege de oorlog in Gaza. Ook eist XR een einde aan fossiele subsidies en financieringen.

"Terwijl regeringsleiders steeds grotere wapenbudgetten binnenslepen, pleegt Israël genocide op de Palestijnen, zitten we opgescheept met racistisch en fascistisch beleid en woekert de klimaatcrisis voort", zegt XR.

Vervolging

Extinction Rebellion heeft al meerdere keren de A12 bij Den Haag al geblokkeerd. Dat leidde in veel gevallen tot arrestaties en soms tot vervolging. Zo heeft het Openbaar Ministerie afgelopen januari besloten om actievoerders te vervolgen omdat ze zich schuldig zouden hebben gemaakt aan vernieling en plegen van geweld.

XR wil op 25 juni de A12 in de buurt van het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer en werkgeversorganisatie VNO-NCW blokkeren omdat "die sterk voor defensie lobbyt".

Chalatenango in El Salvador is een onopvallend stadje, waar je binnen 10 minuten doorheen rijdt. In een zijstraatje staat een wit gebouw, waarop met blauwe letters "Juridisch Centrum van Chalatenango" is geschreven. Het is op deze plek, op zo'n twee uur rijden van hoofdstad San Salvador, waar vandaag de verdachten van de moord op vier IKON-journalisten in 1982 terechtstaan.

Het moet het slotstuk worden van een decennialange juridische strijd van de nabestaanden. De Nederlandse journalisten deden verslag van de burgeroorlog en liepen bij het plaatsje Santa Rita, op een kwartier rijden van Chalatenango, in een hinderlaag. Ze werden door militairen doodgeschoten.

De verdachten zullen niet aanwezig zijn bij de start van de zitting: los van het feit dat binnen de rechtszaal maar zeer beperkte ruimte is, zijn de drie nog overgebleven verdachten stokoud. Twee van hen zijn in de 90, de hoofdverdachte kolonel Reyes Mena is 85, maar woont in de Verenigde Staten. Tegen hem is een uitleveringsverzoek uitgevaardigd.

Wie er ook niet bij zijn, zijn de nabestaanden van de vier journalisten. Sonja en Saskia ter Laag, de zussen van Hans ter Laag, en Gert Kuiper, de broer van Jan Kuiper, hadden in april, toen de zaak eigenlijk had moeten beginnen, wel de oversteek gemaakt. Het werd een traumatische gebeurtenis: een dag voordat de zitting in Chalatenango had moeten beginnen, kregen ze het bericht dat de zaak was uitgesteld. Reden: de advocaat van de verdachten moest een medische ingreep ondergaan, precies op de dag van de zitting.

De nabestaanden besloten alsnog naar Chalatenango af te reizen, naar het monument dat is opgericht ter nagedachtenis van de vier journalisten. Een halve cirkel, met daarin een kruis met een witte hand die een tulp vasthoudt, en daarvoor vier kruizen met daarop de namen van de vier journalisten erop. Daarna maakten ze de tocht richting het veld waar de vier in een hinderlaag liepen.

"Ik zou het heel erg vinden als de daders overlijden zonder berecht te worden", zei Sonja ter Laag, wier broer Hans de geluidsman was bij de IKON-ploeg. "Ik vind gewoon dat ze gestraft moeten worden en niet zozeer dat ze in de gevangenis moeten belanden en heel lang moeten zitten. Dat interesseert me niet, maar het gaat mij om de erkenning dat ze vier mensen hebben vermoord."

Het zijn niet alleen de nabestaanden die het proces op de voet volgen en gerechtigheid eisen. Ook voor Salvadoranen is de rechtszaak van groot belang. Toen de burgeroorlog in El Salvador begin jaren 90 tot een eind kwam, besloot een door de VN-gesteunde commissie onderzoek te doen naar mensenrechtenschendingen. De moord op de vier IKON-journalisten werd ook onderzocht. De rechtszaak dinsdag is pas de eerste zaak die door de VN-commissie in El Salvador is onderzocht die daadwerkelijk voor de rechter komt.

Tegenwerking door militairen

Voor Salvadoranen die de burgeroorlog actief hebben meegemaakt, is de zaak daarom extra belangrijk. Een van hen is Héctor Bernabé Recinos, voormalig vakbondsleider. Hij zat in de gevangenis in 1982 en werd vijf dagen voor de moord op de Nederlanders bezocht door de filmploeg. "Niemand nam de moeite om ons te interviewen. En zij kwamen uit Nederland om ons verhaal te horen", zegt Bernabé Recinos tegen NOS. Hij gaat steevast naar herdenkingsmomenten voor de journalisten. "We zijn hen onze dank verschuldigd. Ik voel een band met ze."

Vanwege de mogelijke precedentwerking die er van deze rechtszaak kan uitgaan, is er vanuit militaire hoek veel tegenwerking. Naast het vertragen van de IKON-rechtszaak wordt regelmatig in het openbaar steun betuigd aan de nog levende verdachten. Maar als de zaak dinsdag daadwerkelijk begint, zal het niet lang duren voordat uitspraak volgt. De zaak wordt in een keer behandeld, zonder nieuwe getuigen, met alle beschikbare bewijsstukken en de jury moet zich gelijk over de schuldvraag buigen. Mogelijk kan zo, nog deze week, het laatste hoofdstuk van het verhaal van de vier IKON-journalisten worden geschreven.

In het zuiden van Portugal is een nieuwe zoektocht begonnen naar Madeleine McCann. Het Britse meisje verdween in 2007. Er zit een Duitse hoofdverdachte vast in de zaak, en er is haast geboden voor de Duitse autoriteiten.

Er gaat gezocht worden op twintig verschillende plekken in de buurt van het gebied waar het meisje van 3 destijds verdween, meldt Sky News. Het gaat om een gebied tussen Praia da Luz, waar McCann toen met haar familie in een vakantiehuis zat, en Atalaia. Daar verbleef verdachte Christian Brückner destijds. Die twee plekken liggen hemelsbreed op twee kilometer afstand van elkaar.

Het zoeken begon vanochtend en duurt nog tot en met vrijdag. Wat de precieze aanleiding is dat er nu opnieuw gezocht wordt, is niet bekendgemaakt. Het gebied is al vaker uitgekamd. Portugese media schrijven dat gezocht wordt naar het lichaam van McCann of naar tekenen dat ze ooit daar is geweest.

Radarapparatuur

De Duitse autoriteiten leiden de zoektocht en maken gebruik van speciale radarapparatuur, die 4,5 meter onder de grond kan zoeken. Onder de dertig Duitse politiemensen zijn ook forensisch experts.

Volgens de Portugese krant Correio da Manha wordt er deze ochtend gekeken in twee waterputten in het gebied. Het water wordt daar nu uitgehaald, op zoek naar mogelijke aanwijzingen. Ook zal het huis doorzocht worden waar Brückner in 2007 woonde, en wordt er gezocht in ruïnes die in het onbewoonde gebied liggen.

Maddie McCann verdween op 3 mei 2007 in Praia da Luz. Ze lag te slapen in de vakantiewoning, terwijl haar ouders in de buurt met vrienden aan het eten waren. De verdwijningszaak werd wereldnieuws.

Haast bij onderzoek

In 2020 werd bekend dat de Duitser Christian Brückner werd gezien als hoofdverdachte in de zaak, waarna hij twee jaar later ook door de Portugese autoriteiten als hoofdverdachte werd aangemerkt. Hij wordt verdacht van moord; de Duitse autoriteiten gaan er dus niet van uit dat McCann nog in leven is. Brückner heeft zelf altijd ontkend.

Brückner is een veroordeelde zedendelinquent en verbleef ten tijde van de verdwijning in het gebied. Hij zit in Duitsland een gevangenisstraf uit, omdat hij in 2005 een vrouw van 72 verkrachtte in Zuid-Portugal.

Volgens persbureau DPA is er haast geboden om het bewijs tegen Brückner rond te krijgen. Eind dit jaar of begin volgend jaar zit zijn gevangenisstraf erop en komt hij op vrije voeten, mits er geen bewijs is dat hij iets te maken heeft met de verdwijning van Maddie McCann.

De Rotterdamse arts Salih el Saddy is weer terug in Nederland nadat hij een maand in een ziekenhuis in Gaza heeft gewerkt. Hij zag naar eigen zeggen onbeschrijflijk leed maar noemt afgelopen maand tegelijkertijd de mooiste maand van zijn leven. "Fysiek ben ik wel geland, maar mentaal nog niet", zegt hij tegen de regionale omroep Rijnmond.

Werken in een oorlogsgebied brengt veel uitdagingen met zich mee, vertelt de cosmetisch arts. "Een dag kun je niet plannen. Dat komt omdat je om de paar uur geconfronteerd wordt met massa's slachtoffers die een spoedreis hebben gemaakt na een bombardement."

El Saddy werkt wekenlang in een kliniek met twee operatiekamers. "Er staat een hele rij op de gang naar de operatiekamers toe. Vol met patiënten die op de grond liggen en het uitschreeuwen van de pijn. En waarbij de familie letterlijk zakken bloed vasthoudt om die patiënt in leven te houden." Vanwege een tekort aan pijnstiller klinkt er vaak geschreeuw uit de operatiekamers. In de rij kan niet iedereen op tijd geholpen worden. "Niet onregelmatig overlijden de wachtende patiënten", zegt hij.

Elke ochtend wordt er een planning gemaakt voor operaties, maar aan die planning kon hij zich zelden houden. "Ik heb al vaak meegemaakt dat er tijdens een operatie ineens patiënten binnenkomen die direct geopereerd moeten worden, anders sterven ze. Dan ben je al bezig, je bent je schroeven, pennen of plaat in iemand aan het plaatsen en er wordt gezegd: 'je moet nu stoppen, je kamer is nodig'."

Hulpmiddelen

Het medisch personeel in Gaza staat vaak voor zware opgaven, vertelt El Saddy. "Als er een kind binnenkomt dat met spoed geopereerd moet worden terwijl er al iemand is die bijna doodgaat en al twee uur aan het wachten is, voor wie kies je dan? Het is heel moeilijk om zo'n keuze te maken."

Ook het gebrek aan hulpmiddelen is een groot probleem. De invoer van medische benodigdheden, water en voedsel wordt al maanden door Israël geblokkeerd. "Alles wat nu wordt gebruikt, is over datum of wordt gesteriliseerd om opnieuw te gebruiken", zegt Salih el Saddy.

Bevestiging

Afgelopen weekend is hij door een grote groep mensen ontvangen op Schiphol. Dat waren niet alleen vrienden en familie. "Ook mensen die ik helemaal niet ken. Het voelde heel goed. Dat geeft alleen maar de bevestiging dat mensen staan achter wat je hebt gedaan."

Het ontvangstcomité op Schiphol:

Hij heeft naar eigen zeggen nog niet de kans gehad om alles een plek te geven. "Je gaat van het ene moment naar het andere moment. Het gaat zo achter elkaar door dat je in de tussentijd geen tijd hebt om alles te verwerken." Alles herinnert hem aan Gaza, zegt hij. Ook alledaagse zaken zoals eten. "Je doet het maar en het heeft smaak, maar je krijgt niet meer dat lekkere gevoel van: ik eet nu iets lekkers."

El Saddy ging met onbetaald verlof om naar het oorlogsgebied te kunnen. Ondanks al het leed dat hij zag, het gebrek aan slaap en de traumatische ervaringen, noemt hij de afgelopen maand de mooiste maand van zijn leven. "Omdat ik zoveel voor die mensen heb kunnen betekenen. De voldoening die ik daaruit heb gehaald, is vele maanden groter en belangrijker dan het verdriet en de tragedie die ik heb gezien. Psychisch ben ik tien jaar ouder geworden maar voor de rest heb ik veel goede dingen kunnen doen."

Hij bouwt zijn normale leven in Nederland langzaam op. Weer volledig aan het werk gaan in Nederland, zal tijd nodig hebben. "Ik probeer wel weer wat te doen en mijn dagelijkse routine op te pakken. Dus ik ga weer sporten en ik ga morgen vrienden opzoeken." Of hij teruggaat naar Gaza, weet hij nog niet. "Ik denk daar oprecht elke dag aan. Ik hoop dat het kan en mag, als de situatie het weer toelaat."

De PVV is uit de coalitie met VVD, NSC en BBB gestapt. Partijleider Wilders trekt ook de PVV-bewindspersonen terug uit het kabinet. Dat zei hij na een korte bijeenkomst met zijn "voormalige coalitiepartners".

Wilders heeft premier Schoof laten weten dat "wij hier geen verantwoordelijkheid meer voor kunnen dragen". Schoof heeft voor vanmiddag een ministerraad belegd.

Dan wordt bekeken hoe het verder moet. NSC-leider Van Vroonhoven zei dat het "zeker een optie" is om met een minderheidskabinet door te gaan. Dan zouden er geen verkiezingen nodig zijn.

Strenger asielbeleid

Wilders herhaalde vanochtend na afloop van een korte bijeenkomst met de fractieleiders van VVD, NSC en BBB dat hij een strenger asielbeleid wilde en dat hij de handtekening van de andere drie fractieleiders daaronder wilde.

Omdat zij niet bereid waren om het hoofdlijnenakkoord open te breken, kon hij naar eigen zeggen niet anders dan een punt zetten achter de samenwerking en zijn PVV-bewindslieden terugtrekken uit het kabinet-Schoof.

De vier coalitiepartijen kwamen vanmorgen bij elkaar, nadat ze gisteravond een klein uur hadden overlegd over het tienpuntenplan van Wilders voor een strenger asielbeleid.

Hij presenteerde dat vorige week maandag opeens op een persconferentie, omdat hij vond dat het kabinet - ondanks een PVV-minister die verantwoordelijk is voor asiel en migratie - niet streng genoeg is.

Nachtje over slapen

Wilders zei gisteravond al dat het er niet goed uitzag voor de coalitie en dat er een "serieus probleem" lag. Maar hij wilde er op aandringen van de andere drie fractieleiders nog een nachtje over slapen.

Het overleg van vanochtend duurde nog geen kwartier. Toen schreef Wilders op X dat de PVV, de grootste partij in de Tweede Kamer, de coalitie verlaat.

VVD, NSC en BBB reageerden boos en verbaasd. VVD-leider Yesilgöz zegt op X dat Wilders zijn eigenbelang "opnieuw" boven het landsbelang plaatst, net als in 2012 toen hij het kabinet-Rutte I ten val bracht.

Ze zegt dat het om Wilders draait en niet om zijn asielplannen. "Het enige wat ik hier kan zien, is iemand die de verantwoordelijkheid niet wil dragen, die zijn kiezers in de steek laat. Er komt hierna echt geen rechts kabinet meer. Daar ben ik zo bang voor."

Van Vroonhoven van NSC noemt het "onverantwoord" om nu het kabinet-Schoof te laten vallen. Ze wil nu eerst even stoom afblazen en met haar fractie gaan kijken hoe het verder moet.

BBB-leider Van der Plas zegt sprakeloos te zijn. "Hij heeft alle troeven in handen en trekt willens en wetens de stekker eruit." Zij hoopt, net als Van Vroonhoven, dat er een doorstart komt, zonder verkiezingen.

In het zuiden van Pakistan zijn meer dan honderd gevangenen ontsnapt. Dat gebeurde nadat ze tijdelijk uit hun cel werden geëvacueerd vanwege een lichte aardbeving.

De Pakistaanse politie meldt dat afgelopen nacht 216 gevangenen die vastzaten in de gevangenis in Karachi de benen namen. Dat gebeurde nadat meerdere gevangenen de bewakers buiten hun cellen aanvielen en hun wapens afpakten. De groep opende daarna het vuur en vluchtte. Uiteindelijk konden 78 gedetineerden weer worden opgepakt.

Zeker één gevangene is bij een schietpartij omgekomen. Ook raakten veiligheidsfunctionarissen gewond. De Pakistaanse politie doet invallen in een poging de overige ontsnapte gevangenen op te pakken.

De juridische problemen voor Philips over problemen met slaapapneu-apparaten zijn nog niet voorbij. Na de Amerikaanse toezichthouder heeft nu ook de Australische Therapeutic Goods Administration (TGA) zijn pijlen gericht op Philips.

De medische toezichthouder uit Australië sleept Philips voor de rechter vanwege de problemen die vier jaar geleden ontstonden met de Dreamstation, het apparaat van Philips waarmee patiënten met apneu beter kunnen slapen. TGA vindt dat Philips medische apparaten het land heeft ingevoerd die niet aan de Australische veiligheidseisen voldeden. En daarmee heeft Philips volgens de toezichthouder de wet overtreden.

TGA schat dat ruim 4400 machines niet aan de eisen voldeden. In de machines kon isolatieschuim loslaten. Gebruikers konden hierdoor tijdens het slapen schuimdeeltjes inademen. Het schuim zou ook het apparaat kunnen blokkeren, waardoor het uitviel en patiënten te weinig zuurstof in hun bloed konden krijgen.

Afgekocht

In de Verenigde Staten kostte de apneu-affaire Philips al meer dan een miljard dollar. Gebruikers werden vorig jaar voor in totaal 1,1 miljard dollar afgekocht om rechtszaken over letselschade te voorkomen. In Europa zijn er geen klachten bekend over de machines.

In een reactie meldt Philips dat de aanklacht niets zegt over de kwaliteit en veiligheid van de apneu-apparaten die nu wereldwijd verkrijgbaar zijn. Het bedrijf spreekt van een "nieuw hoofdstuk" dat volgt op de terugroepactie uit 2021. Philips zegt de aanklacht te bestuderen.

Een enorme wolk met zand vanuit de Sahara bedekt een groot deel van het Caribisch gebied. De zandwolk heeft volgens experts een omvang zo groot als de Verenigde Staten.

De wolk strekt zich uit over zo'n 2000 kilometer in de Caribische Zee: van Jamaica in het westen tot Barbados in het oostelijk Caribische gebied en van de noordelijke Turks- en Caicoseilanden tot Trinidad en Tobago in het zuiden.

Mist en fysieke klachten

In alle landen zorgt het zand voor beperkt zicht en kunnen inwoners gaan niezen en hoesten en last krijgen van tranende ogen. Autoriteiten adviseren inwoners om mondkapjes te dragen omdat de luchtkwaliteit erg slecht is. In San Juan, de hoofdstad van Puerto Rico, is een hittewaarschuwing afgegeven omdat de zandkorrels ervoor zorgen dat de warmte op de grond wordt vastgehouden.

Ook zeggen de autoriteiten dat neergekomen zand kan zorgen voor vieze straten, auto's en huizen.

Experts verwachten dat de wolk later deze week de zuidelijke staten van de VS zal bereiken. Onder meer in Florida, Texas, Louisiana, Alabama en Mississippi worden mensen gewaarschuwd voor de stofwolk. Tegen de tijd dat de Amerikaanse kust wordt bereikt, heeft de wolk meer dan 8000 kilometer afgelegd, in ruim een week tijd. De stofwolk is duidelijk te zien op satellietbeelden.

Komt vaker voor

Een stofwolk met zand uit de Sahara komt in deze tijd van het jaar vaker voor, onder meer vanwege de droge lucht. Gemiddeld een of twee keer per jaar bereikt zo'n stofwolk de andere kant de Atlantische Oceaan, maar lang niet altijd zijn ze zo groot. Ook Europa krijgt wel eens te maken met zand uit de Sahara.

Naast alle waarschuwingen voor overlast worden inwoners van de betrokken gebieden ook gewezen op een ander gevolg: de afwijkende zonsopkomsten en -ondergangen. Door de zandkorrels in de lucht kleurt de lucht rond die momenten mogelijk oranje tot felrood.

In een loods van een bedrijf in Ter Apelkanaal is vannacht brand uitgebroken. Er waren op dat moment mensen aanwezig in de loods bij de eiwittenproducent. Iedereen kon op tijd naar buiten komen. Niemand raakte gewond.

Over de oorzaak van de brand in de Groningse plaats is nog niets bekend. Rond 07.15 uur was het vuur onder controle, maar de brandweer moet nog enige tijd nablussen. De loods is volledig verloren gegaan.

Veel rook

Tijdens het blussen was sprake van explosiegevaar. "We hebben ons vanwege stofexplosies moeten terugtrekken en gaan de loods niet meer in", aldus een woordvoerder van de brandweer tegen RTV Noord. De brandweer kon voorkomen dat het vuur oversloeg naar twee nabijgelegen silo's.

Bij de brand aan de Handelsweg kwam veel rook vrij. Omwonenden wordt geadviseerd om ramen en deuren gesloten te houden en ventilatiesystemen uit te schakelen.

De West-Turkse badplaats Marmaris is vannacht getroffen door een aardbeving. Om 02.17 uur werd de stad opgeschud door een beving met een kracht van 5,8. Er zijn geen berichten over schade.

Er is zeker één dode gevallen. Het gaat volgens de gouverneur van de regio om een 14-jarig meisje dat met een paniekaanval in het ziekenhuis werd opgenomen en daar overleed.

Daarnaast raakten circa zeventig mensen gewond toen ze in paniek hun huis ontvluchtten. De meesten liepen slechts lichte verwondingen op en konden na een korte behandeling weer gaan. Zeker één persoon werd met zwaardere verwondingen opgenomen in het ziekenhuis.

In Griekenland te voelen

De beving was ook in de omtrek van Marmaris te voelen. Zo werden mensen op het Griekse eiland Rhodos, voor de kust van de Turkse stad, ook wakker van de trillingen.

In het gebied zijn vaker aardbevingen. In 2023 kwamen in Zuidoost-Turkije en buurland Syrië zeker 55.000 mensen om het leven bij een beving met een kracht van 7,7 en een bijna even zware naschok. De regio kampt nog altijd met de gevolgen van de natuurramp. Zo heeft nog niet iedereen inmiddels weer een permanente verblijfplaats.

In april waren nog trillingen te voelen in Istanbul na een beving van 6,2, zo'n 80 kilometer ten zuidwesten van de stad in de Zee van Marmara. Daarbij vielen ruim 200 gewonden; voornamelijk mensen die in paniek uit ramen of van balkons sprongen.

Na een stijging in april loopt de inflatie in de maand mei weer terug naar het niveau van de maanden daarvoor. Afgelopen maand lagen de prijzen voor het dagelijkse leven 3,3 procent hoger dan een jaar geleden. In april was dat 4,1 procent. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek in een snelle berekening van het inflatiecijfer.

Inmiddels ligt inflatie al weer een jaar boven de 3 procent. Daarmee blijft het percentage hoger dan door economen gewenst. Zij gaan ervan uit dat in een gezonde economie de prijzen niet al te hard stijgen, het liefst niet meer dan 2 procent.

Ook stijgen de prijzen in Nederland harder dan - gemiddeld genomen - in de rest van de Europese Unie.

Boodschappen en vakanties

In 2022 en 2023 waren het vooral de energieprijzen die het leven duur maakten voor veel huishoudens. Dat leverde grote pieken op in het inflatiecijfer, met 14,5 procent als record. In 2024 en 2025 zijn het vooral de boodschappen die gemiddeld in prijs blijven stijgen.

Het getal schommelde de afgelopen twaalf maanden tussen de 3 en 4 procent. Twee maanden geleden, in april, kwam het getal weer even boven de 4 procent uit. Ruimere bestedingen aan vakanties en vliegtickets zorgden daar met name voor.

In Brussel is een 12-jarige jongen overleden na een aanrijding met een politieauto. De jongen reed op een step en werd door de politie achtervolgd. In een park in Ganshoren kwam hij ten val, waarna hij werd aangereden.

Hulpdiensten waren snel ter plaatse en na een reanimatie is de jongen naar het ziekenhuis gebracht. Volgens de burgemeester van Ganshoren is hij daar overleden.

De burgemeester betuigt in een verklaring zijn medeleven aan de familie van de jongen en richt zich ook tot de agenten. "Mijn gedachten gaan ook uit naar de betrokken politieagenten, die in shock moeten zijn nu een interventie op zo een dramatische wijze is afgelopen."

De lokale politie kan niets kwijt over de aanrijding, aangezien ze er zelf bij betrokken is. Een onafhankelijke instantie zal onderzoek doen naar de zaak.

Het aantal banen groeit tot 2027 veel minder snel dan in voorgaande jaren, verwacht uitkeringsinstantie UWV. Een van de oorzaken is de economische onzekerheid in de wereld.

Het UWV voorspelt dat in de periode 2024-2027 het aantal banen in Nederland met 100.000 groeit. Tussen 2022 en 2024 kwamen er nog 300.000 banen bij. Tussen 2020 en 2022 was de groei met 600.000 nog groter.

Dat het aantal banen minder snel groeit, komt volgens het UWV voor een belangrijk deel door de afnemende economische groei.

Bedrijven voorzichtiger

Loonkosten stijgen, en transport en grondstoffen worden duurder. "We zien vooral bij de chemische industrie, de elektrotechnische industrie en bij het vervoer en de opslag dat werkgevers voorzichtiger worden", zegt Rob Witjes van het UWV.

Ook kunnen door de krapte op de arbeidsmarkt veel bedrijven minder snel groeien dan ze zouden willen.

Daarnaast leidt de onzekerheid door de handelstarieven van de Amerikaanse president Trump ertoe dat de banenteller minder snel oploopt. Bedrijven investeren minder, waardoor ze minder banen creëren.

In enkele sectoren blijft het aantal banen wel flink groeien, onder meer in de zorg en de horeca. "Door de hogere lonen hebben mensen meer te besteden", zegt Witjes. "De horeca profiteert daarvan."

De nacht op het tentenkamp op Roeterseiland is volgens de demonstranten gemoedelijk verlopen. De UvA besloot gisteren geen aangifte te doen van de bezetting van het terrein, die gistermiddag begon. Het gaat om een groep van ongeveer 30 mensen. Eerder vanochtend zijn beide partijen met elkaar in gesprek gegaan.

Demonstranten eisen, net als bij eerdere bezettingen, dat de UvA alle banden met Israëlische instellingen verbreekt vanwege de bombardementen en hongersnood in Gaza.

Geen barricades en geen aangifte

Bijna dertien maanden geleden werd precies dit stukje campus ook al bezet. Toen bouwden de demonstranten barricades en deed de UvA laat op de avond aangifte. Wat volgde was een nachtelijke, hardhandige ontruiming van de mobiele eenheid.

Dit keer besloot de UvA geen aangifte te doen, wat betekende dat de politie niet ingeschakeld werd. Wel adviseerde het bestuur van de UvA de demonstranten om het tentenkamp vanaf 22.00 uur te verlaten, omdat dat mogelijk onveilig zou kunnen zijn om 's nachts op het terrein te blijven. Dat advies werd door de meeste mensen niet opgevolgd.

'Gemoedelijk'

Dit keer lijkt de nacht zonder grote incidenten te zijn verlopen. "Het is gemoedelijk. Ja, dat moet zo blijven", zegt een woordvoerder van de demonstranten. "De insteek is ook géén barricades of vernieling van eigendommen. Dat willen we voor nu zo houden. Dat zorgt ook voor een andere sfeer." Van de demonstranten op het terrein is er niemand gemaskerd.

De woordvoerder van de demonstranten zegt dat er 's nachts een aantal tegendemonstranten naar het tentenkamp is gekomen. "Vrij intimiderend", aldus de demonstrant, die zegt dat het groepje er al vrij snel vandoor ging. 

Volgens de politie ging het om een groep dronken, verdwaalde toeristen op het terrein geweest. Ook voer er iemand op een boot langs. "Ook die was waarschijnlijk onder invloed" aldus een woordvoerder. "Dat gaf wat rumoer, dus daar zijn wij op afgegaan. Maar verder zijn er geen grote incidenten geweest vannacht."

Ander standpunt

Het standpunt dat de UvA inneemt over Israël lijkt langzaam te verschuiven. De universiteit wilde zich een jaar geleden niet over de situatie uitspreken, "maar de situatie is nu veranderd" zei rector Peter-Paul Verbeek gisteren, doelend op het gegeven dat er steeds meer bewijs is om te stellen dat er in Gaza sprake is van genocidaal geweld. "We wilden het debat overeind houden, maar onder wetenschappers is er nu nog maar weinig meningsverschil is." 

Of dat gevolgen gaat hebben op het beleid van de UvA is nog de vraag. Mogelijk wordt daar vandaag meer over bekendgemaakt. Er is op dit moment een gesprek gaande tussen de universiteit en de demonstranten. Dat gesprek is om 8.30 uur begonnen en is op dit moment nog gaande.

Het Rijksmuseum heeft een condoom uit ongeveer 1830 aangekocht. Het voorbehoedsmiddel werd een half jaar geleden op een veiling gekocht en is vandaag voor het eerst te zien.

Het condoom is niet gebruikt. Conservator Joyce Zelen zegt in De Telegraaf dat dat door middel van UV-scans duidelijk is geworden. Dit exemplaar is vermoedelijk als souvenir bij een bordeel gekocht. Het is waarschijnlijk gemaakt van een blindedarm van een schaap.

Voilà mon choix 

Op het condoom is een tekening te zien van een non die, met haar benen gespreid, naar één van de drie duidelijk opgewonden geestelijken wijst. Onder de prent staat de tekst voilà mon choix (dit is mijn keuze). De prent kan gezien worden als een parodie op het celibaat: het bewust ongehuwd blijven van geestelijken. 

Volgens het Rijksmuseum laat het zien 'dat prentkunst vele toepassingen had en biedt inzicht in seksualiteit en prostitutie in de negentiende eeuw'. "Het verbeeldt zowel de speelse als de serieuze kant van seksuele gezondheid. De zoektocht naar genot stond naast de angst voor soa’s, met name syfilis, en ongewenste zwangerschap."

1000 euro

Het Rijksmuseum betaalde 1000 voor het condoom. Joyce Zelen, conservator prentkunst van het museum, noemt dat in Het Parool een koopje. "Condooms met prenten erop zijn de afgelopen twintig jaar voor veel meer geld verkocht." 

Het condoom is onderdeel van het 19e-eeuwse Rijksprentenkabinet. Vanaf vandaag zijn prenten die iets over het thema seksualiteit en prostitutie vertellen tijdelijk te zien. De tentoonstelling duurt tot en met november.

Twee jongens van 14 en 17 jaar zijn aangehouden omdat ze worden verdacht van meerdere straatroven in de binnenstad. Samen met andere verdachten zouden ze verschillende keren minderjarige slachtoffers hebben bedreigd. Ze moesten dan hun jas, tas, telefoon en/of schoenen afgeven. Soms lieten ze hierbij een vuurwapen zien. Eerder zijn er al twee andere, ook minderjarige, verdachten op heterdaad betrapt door de politie.

Vermoedelijk zijn deze jongens onderdeel van een groep die sinds oktober 2024 actief is. In verschillende samenstellingen zijn de straatroven gepleegd. Soms moesten de slachtoffers kleding uittrekken en werden tassen met net gekochte spulletjes afhandig gemaakt. "Dit gebeurde onder verbale bedreiging, maar in enkele gevallen lieten de verdachten een vuurwapen zien", aldus de politie. 

De aangehouden 17-jarige is ook verdachte in een ander onderzoek. Tijdens een huiszoeking werd er in zijn slaapkamer een vuurwapen gevonden. De politie laat weten dat de twee zijn voorgeleid aan de rechter-commissaris die ze in bewaring heeft gesteld. 

Na twee jaar verbouwen is het zover: de westelijke reizigerstunnel van het Centraal Station is weer open voor het publiek. Daarmee is de eerste mijlpaal bereikt in de grootschalige renovatie van het station, die naar verwachting pas in 2030 of 2031 volledig afgerond zal zijn.

"Ja, we zijn heel blij. De westknoop is weer open voor reizigers. We hebben het gebied volledig verbouwd, ruimer gemaakt en een groot aantal poortjes toegevoegd," vertelt Harro Homan, regiodirecteur van ProRail. Deze aanpassingen zijn volgens hem hard nodig, want het aantal reizigers blijft groeien. Momenteel passeren dagelijks zo'n 200.000 mensen het station, maar de verwachting is dat dit aantal de komende jaren zal stijgen naar 275.000 per dag.

Het Centraal Station, dat inmiddels meer dan 130 jaar oud is, voldeed niet langer aan de eisen van deze tijd. Regiodirecteur Irma Winkenius van NS geeft aan dat de beleving voor reizigers door de verbouwing sterk is verbeterd.

"Er is gebruikgemaakt van lichte kleuren, het plafond oogt een stuk hoger, de poortjes zijn verder naar achter geplaatst en de zichtlijnen zijn aanzienlijk verbeterd." Het zorgt ervoor dat je het monumentale karakter van het station beter kunt zien. Tijdens de verbouwing zijn namelijk diverse originele elementen, zoals ornamenten en bogen, opnieuw zichtbaar gemaakt. Deze waren tijdens een eerdere renovatie aan het zicht onttrokken.

De werkzaamheden gaan naar verwachting door tot 2030 of 2031 en worden stap voor stap uitgevoerd. "De verbouwing vindt per spoorbak plaats. Daarbij wordt er vanaf de kant van de IJzijde richting de stad gewerkt, waarbij telkens een nieuw deel van het station wordt aangepakt. Reizigers moeten dus nog even geduld hebben", benadrukt Harro.

De verbouwing is complex, mede doordat het station is gebouwd op een eiland met weinig ruimte. Dit maakt het lastig om grotere aanpassingen te doen. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om het plafond te verhogen, omdat de spoorbakken daar direct boven liggen. En onder het station ligt een dikke zandlaag, ook niet ideaal als je het hebt over bouwmogelijkheden.

Een verandering in de hal is het verwijderen van de 'te steile' helling. Mindervalide reizigers kunnen nu gebruikmaken van de roltrappen en liften om in de hal te komen. 

1 miljard euro 

De verbouwing is een grote en kostbare operatie. Naar schatting zal het project ruim 1 miljard euro kosten. Volgens Harro is deze investering noodzakelijk om het station klaar te maken voor de toekomst. Na voltooiing kan het station weer tientallen jaren mee en voldoet het aan de toenemende capaciteitseisen en moderne kwaliteitseisen.

Pro-Palestina demonstranten overnachten maandag- op dinsdagnacht op hun zelf opgezette tentenkamp op het Roeterseiland. Ze willen dat de UvA de banden verbreekt met Israëlische universiteiten. De UvA zegt bij een rustig verloop geen aangifte te doen, dinsdagochtend gaan de universiteit en de demonstranten met elkaar in gesprek.

De demonstranten hebben de Roeterseilandcampus sinds maandagmiddag omgedoopt tot de 'Alaa al-Najjar campus', vernoemd naar de Palestijnse kinderarts die haar man en negen kinderen verloor bij een Israëlisch bombardement. Ze hebben aangegeven geen barricades op te werpen, "want we willen dat dit een open ruimte is", aldus een demonstrant tegen AT5. 

Het doel is volgens demonstranten niet anders dan de afgelopen anderhalf jaar: verbreek zowel economische als universitaire banden met Israël en ga geen nieuwe banden aan.

Rector en plaatsvervangend voorzitter van het College van Bestuur Peter-Paul Verbeek ging maandagmiddag in gesprek met een paar van de demonstranten. "We willen het gesprek morgen verder aangaan", laat een woordvoerder namens de UvA weten. "We willen escalatie voorkomen." 

Geen maatregelen 

Eind maandagmiddag adviseerde de UvA de pro-Palestina demonstranten om voor 22.00 uur de tenten af te breken, omwille van eigen veiligheid. Dat advies blijft 's avonds staan, al zal de universiteit geen verdere actie ondernemen, mits het rustig blijft. 

Voor Sophie is het belangrijk om te overnachten: "Want dan kan de UvA ook niets afbreken en blijft het protest doorgaan." Of ze het niet spannend vindt om de nacht hier door te brengen? "Als je naar de situatie in Palestina kijkt maakt de veiligheid hier niet zo uit."

Een andere demonstrant ziet geen reden om naar dat advies van de UvA te luisteren: "Ze zijn niet mijn ouders, ik zou niet weten waarom ik dan moet luisteren."

Gesprek gaat door

Dinsdagochtend zal het gesprek tussen universiteit en demonstranten verdergaan. "Waar dat precies over gaat moet blijken", laat een UvA-woordvoerder weten. Een overnachtende demonstrant: "Hopelijk is er een opening waardoor de UvA andere universiteiten inmiddels achterna gaat in hun standpunt."

Ook Freddie en Noah demonstreren mee: "Het klimaat in de samenleving is veranderd ten opzichte van vorig jaar, dat helpt denk ik." "De rector heeft de term genocidaal geweld nu uitgesproken, maar er zijn nog geen daden aan verbonden."

Vorig jaar mei werden er op dezelfde plek barricades gebouwd. Dat was de start van een reeks demonstraties en bezettingen van meerdere UvA-gebouwen. Die barricades zijn nu niet aanwezig. 

De Amsterdamse buitenzwembaden zijn sinds eind vorige maand weer geopend. Er kan gezwommen worden in 6 Amsterdamse buitenzwembaden. Amsterdam Informeert neemt een duik in het vernieuwde vijftigmeterbad van het De Mirandabad. 

Badmeester Donovan Watchman kijkt vanaf zijn badmeesterstoel uit over het De Mirandabad waar de ochtendzwemmers zich verzamelen en de vogels vrolijk fluiten. "Buiten zwemmen is gewoon supergezond", vertelt Watchman. "En met een zonnetje erbij is het helemaal top".

Watchman hoopt dan ook dat de zomer veel zon met zich meebrengt. "Als het lekker is, dan komen mensen massaal weer naar het zwembad. Lekker veel drukte, kunnen ze lekker sporten."

De badgasten kiezen bewust voor het buitenbad: "Binnen hangen mensen vaak een beetje thee te drinken en te kletsen. Hier is dat niet, hier wordt lekker gezwommen", vertelt een zwemmer. Een andere man is ook fan van zwemmen in de openlucht: "Als je uit het water komt, makes you feel alive. Dus ja, buitenbad heerlijk." 

Een jongen die traint voor een triatlon kiest er ook voor om buiten te zwemmen: "Het is de laatste twee weken echt superlekker om gewoon buiten te trainen."

In deze nieuwe aflevering van Damsko ontmoeten we drie Amsterdammers die allemaal een grote verandering meemaken in hun leven. De één kreeg te maken met overwerking, een ander met een gedwongen verhuizing en nog iemand anders realiseert zich nu pas dat hij samen met al zijn leeftijdsgenoten tot de senioren behoort.

In het onderdeel ‘De Kaart’ ontmoeten we de Kazachse Anastasia. Ze heeft biomedische wetenschappen gestudeerd, maar schildert nu fulltime. Ze kreeg vanwege de werkdruk en werkcultuur een depressie. Kunst maken heeft haar er naar eigen zeggen weer bovenop gekregen.

In de miniserie ‘Daar gaat de Buurt’ zijn we thuis bij Jon in de Kolenkit. Zijn woonblok wordt binnenkort gesloopt door zijn woningcorporatie. Hij moet verhuizen en kan daarvoor een stadsvernieuwingsurgentie krijgen. Hij weigert alleen uit protest hieraan mee te doen.

In de rubriek ‘Klein Onderhoud’ rijden we vanaf de bouwmarkt mee met Peter. Hij is zijn tuin klaar aan het maken voor de zomer. Tijdens het klussen mijmert hij over zijn dagen als docent op de HvA. Hij mist als pensionado het contact met jonge mensen. Tijdens zijn dagelijkse bezigheden komt hij alleen nog maar leeftijdsgenoten tegen.

Alle afleveringen van Damsko zijn hier terug te zien. 

Een woning in de J.M. den Uylstraat in Nieuw-West is afgelopen nacht meerdere keren beschoten terwijl de bewoners thuis waren. Niemand raakte gewond. 

De bewoners bellen even na 03.30 uur de politie, omdat hun woning zojuist is beschoten. Wanneer politie ter plaatse komt, treffen ze meerdere kogelgaten aan. Tijdens de beschieting lagen de bewoners te slapen en werden ze wakker van de knallen.

De schutter gaat ervandoor na de beschieting. Agenten zoeken nog in de omgeving, maar dat leverde niets op. De recherche en medewerkers van Forensische Opsporing zijn ter plaatse gekomen en hebben in- en om de woning onderzoek gedaan om sporen veilig te stellen. 

De politie roept iedereen die iets gezien heeft op zich te melden. 

Vanaf vandaag begin de landelijke afvalstaking die vakbond FNV voor 2, 3 en 4 juni heeft aangekondigd. Tijdens deze dagen wordt het afval wel opgehaald, maar komt de verwerking ervan stil te liggen. Met hoogstwaarschijnlijk overvolle containers tot gevolg. "Wij worden gezien als een vervuiler, terwijl wij eigenlijk de oplossing zijn voor het hele afvalprobleem", aldus Haidy Hankers van AEB en FNV. 

De FNV benadrukt dat het om een 'publieksvriendelijke' actie gaat: mensen kunnen hun afval blijven wegbrengen en ook de kliko wordt geleegd. Om de overlast zoveel mogelijk te beperken, heeft de gemeente alle inwoners opgeroepen hun afval zoveel mogelijk binnen te houden. Daarnaast is er in het weekend al extra afval opgehaald. Toch verwacht de gemeente niet dat hiermee alle overlast kan worden voorkomen.

'Tijdelijke pijn'

"De actie houdt in dat wij geen afval innemen en dat de afvalophalers heel veel hier niet af kunnen leveren", legt Hankers uit. De actie heeft een algemeen belang, zo legt zij uit. "De burger van Amsterdam gaat ook veel meer belasting betalen, dat gaan ze later dus merken." 

De 'tijdelijke actie' is volgens Hankers dan ook 'tijdelijke pijn' voor de burger en de stad, die meer vuilnis op straat kunnen verwachten. "Als we nu geen actie nemen, dan gaan zij opgescheept worden met een belasting die jaren doorgaat. Dit zijn drie dagen om het tij te keren."

Bezuinigingen

De staking is een reactie op een plan van het kabinet om de afvalverbrandingsbelasting met 567 miljoen te verhogen. Volgens de FNV wil de regering met deze verhoging de inkomsten compenseren die verloren gaan door het schrappen van een heffing voor bedrijven die plastic gebruiken.

De FNV vreest dat het hierdoor goedkoper wordt om Nederlands afval in het buitenland te verwerken waardoor sorteerbedrijven, recyclers en eindverwerkers van afval in Nederland worden weggeconcurreerd.

Stapels vuilniszakken

De laatste afvalstaking was in 2023. Toe legden gemeenteambtenaren van - onder andere - de stadsreiniging twee dagen lang het werk neer toen cao-onderhandelingen met de gemeente stukliepen.

Vooral in de binnenstad waren de gevolgen van die staking al snel te merken. Binnen een mum van tijd stapelden de vuilniszakken zich daar op. 

Opnieuw tentenkamp opgezet op de UvA door pro-Palestina demonstranten en vanaf vandaag zijn de afvalverwerkers drie dagen lang aan het staken. Dat en meer in het AT5 Nieuws van maandag 2 juni, gepresenteerd door Fabiënne Mucuk. 

Het AT5 Weer gepresenteerd door Michel vanaf De Magere Brug.

Het nieuwe evenementenbeleid van de gemeente, gepresenteerd op 23 mei, stuit op veel weerstand bij zowel festivalorganisatoren als bewonersgroepen. Ze maken zich zorgen over de haalbaarheid van de plannen.

Volgens Touria Meliani (wethouder Evenementen) moet het beleid zorgen voor een breder aanbod van nieuwe evenementen, betere spreiding en meer betrokkenheid van bewoners. Maar de praktijk blijkt complexer dan de theorie, en zowel organisatoren als bewoners hebben hun bedenkingen.

Festivalorganisatoren maken zich zorgen

"Je moet ook oog hebben voor organisatoren die al jarenlang evenementen organiseren", zegt Coen van Dongen, oprichter van Mystic Garden Festival in Amsterdam. Hij staat nauw in contact met andere festivalorganisatoren die zich samen hebben verenigd in Evenementen Vereniging Amsterdam. "Het beleid lijkt vooral gericht op het geven van kansen aan nieuwe, jonge organisatoren. Dat is een mooie gedachte van de gemeente, maar dit plan zorg juist voor onzekerheid. Elk jaar opnieuw je plannen moeten pitchen, dat is niet haalbaar voor veel kleinere bedrijven."

Van Dongen vindt dat gevestigde festivals die al een goede naam hebben, niet zomaar kunnen worden vervangen door andere partijen. "Het is niet zo eenvoudig om een festival met dezelfde kwaliteit en veiligheid op te zetten. Dat vraagt tijd, ervaring en vooral continuïteit."

Ook Kevin Bonet, operationeel directeur van Loveland, maakt zich zorgen over de uitvoering van het nieuwe beleid: "De locatieprofielen geven ons echt zorgen. Het beeld dat hieruit naar voren komt, is bij veel locaties echt bedroevend. Het lijkt alsof er iedere paar jaar een kaasschaaf gaat over de mogelijkheden van evenementenorganisatoren, terwijl de regeldruk van de gemeente alleen maar hoger wordt. Als je kijkt naar wat de afgelopen tien jaar al aan verminderingen op alle terreinen voor ons kiezen hebben gehad, voelt het onevenredig en niet in lijn met het voornemen van de gemeente om festivals toegankelijk te houden."

Beperkingen voor het Flevopark

Het Flevopark in Oost, een geliefde locatie voor festivals, blijft volgens het nieuwe beleid een festivalplek, maar met beperkingen. De maximale bezoekerscapaciteit wordt verlaagd van 15.000 naar 10.000 en een kwart van het park mag worden gebruikt voor evenementen in plaats van de helft. Wel mogen er in plaats van 1 nu 3 grote evenementen worden georganiseerd. Dit besluit stuit op veel verzet bij de Vrienden van het Flevopark, een groep buurtbewoners die zich inzet voor de natuur in het park. 

Martine Litjens, voorzitter van de vereniging, reageert geschokt op de plannen: "10.000 bezoekers blijft enorm. Het heeft directe gevolgen voor de biodiversiteit en de natuurlijke rust die het Flevopark biedt." Het park is een plek voor Amsterdammers die op zoek zijn naar natuur en ontspanning, zegt Litjens. "Het is misschien maar drie keer per jaar dat er een groot evenement is, maar de impact begint al veel eerder. De voorbereidingen, de vrachtwagens die af en aan rijden. De schade die zo’n evenement veroorzaakt, is moeilijk te herstellen." 

Litjens pleit voor een duurzamere en betere benadering, waarbij natuur en evenementen hand in hand kunnen gaan. 

Een nieuwe gezamenlijke locatie

Festivalorganisator Coen van Dongen heeft zijn eigen oplossing: "Waarom ontwikkelt Amsterdam niet een vaste locatie voor evenementen, zoals het Malieveld in Den Haag? Een plek met vaste voorzieningen, waar duurzaamheid en evenementen gecombineerd kunnen worden. Mensen zitten tegenwoordig dagenlang op kantoor te werken, evenementen leveren juist een belangrijke bijdrage aan de geestelijke gezondheid van Amsterdammers."

Volgens van Dongen kan zo’n locatie de druk op bestaande locaties, zoals het Flevopark, verminderen en tegelijkertijd ruimte bieden aan een breed scala aan evenementen die bijdragen aan de stad.

Onafhankelijke commissie

Ook de betrokkenheid van bewoners wordt dus in het nieuwe plan een belangrijke pijler. De gemeente wil een onafhankelijke commissie instellen die festivals beoordeelt op artistieke waarde en bijdrage aan culturele diversiteit. Festivalorganisatoren zoals van Dongen en Bonet hebben hier hun twijfels over: "Wie stelt zo'n commissie samen? Hoe zorg je dat deze mensen niet verbonden zijn aan bepaalde organisaties? Dit is een moeilijke taak en ik ben benieuwd hoe ze dit in de praktijk gaan regelen."

Aan de andere kant zijn bewoners zoals Martine Litjens wel enthousiast over meer inspraak. Ze benadrukt: "Er moet meer onderzoek worden gedaan naar wat de buurt vindt. In de Indische Buurt, bijvoorbeeld, zijn de bewoners vaak niet in staat om dure festivals bij te wonen. Wij zouden juist graag evenementen willen die de buurt betrekken en betaalbaar zijn voor iedereen."

Vanaf 6 juni 2025 kunnen bewoners en festivalorganisatoren inspreken over het nieuwe evenementenplan. De gemeente hoopt zo een breed draagvlak te creëren en de zorgen van verschillende partijen te verwerken in het uiteindelijke beleid.

Een flinke drugsvondst door Basisteam Politie Amstelland-Oost. In een garagebox en drie woningen op IJburg troffen agenten onder andere grote hoeveelheden harddrugs, contant geld en patronen aan. Een verdachte is aangehouden en zit nog vast. 

De politie kwam de handelswaar op het spoor door een 'bekende drugsdealer' te achtervolgen naar een garagebox. Daar lagen verschillende ponypacks, bolletjes en 48 pistool patronen van 9 millimeter. Nadat de verdachte werd overgebracht naar het cellencomplex werden er nog eens dertien bolletjes gevonden in zijn onderbroek. 

Door de vondst kwam de politie nog meer op het spoor. Tijdens een doorzoeking in drie verschillende woningen werd ook hard- en softdrugs gevonden. Evenals een grote hoeveelheid cash, afluisterapparatuur en een jammer die signalen kan blokkeren.

Twee dagen eerder, op 27 mei, deed de politie ook een inval in een woning op IJburg. Daar werden voor duizenden euro's aan contant geld, weeg- en sealapparatuur en versnijdings- en verpakkingsmiddelen in beslag genomen. Twee 41-jarige bewoners, alsmede een 37-jarige man die in de woning aanwezig was, werden daarbij aangehouden. 

In de nieuwe serie 'Daar gaat de buurt' volgt het programma Damsko een handjevol bewoners van de Kolenkit-Midden in Bos en Lommer. Aan het eind van dit jaar en in de loop van volgend jaar moeten ze allemaal gedwongen verhuisd zijn vanwege de aanstaande sloop van hun huizenblokken. Voor de één is het een mooie mogelijkheid een nieuwe woning te betrekken, voor anderen is het lastig de oude buurt los te laten. 

Extra moeilijkheidsgraad is de krappe woningmarkt, want zelfs met een zogeheten stadsvernieuwingsurgentie - die voorrang geeft bij het zoeken - is een geschikt nieuw huis niet zomaar gevonden. 

Twee huizenblokken in de Sinjeur Semeynsstraat, de Schaapherderstraat en een deel van de Wiltzanghlaan gaan tegen de vlakte. Woningcorporatie Rochdale sloopt in de totaal 222 sociale huurwoningen, er komen 365 woningen voor terug. Het aantal sociale woningen blijft op z'n minst gelijk, en er komen middenhuur- en koopwoningen bij. Waar nodig assisteert en bemiddelt Rochdale bij het zoeken van nieuwe woningen voor de bewoners, maar dat loopt niet altijd even soepel.

Slapeloze nachten

In de serie zien we Jon, de bewoner die er het langst woont, namelijk meer dan zeventig jaar. Uit protest  weigert hij mee te werken aan een verhuizing, hij wil de sloop als dat kan nog tegenhouden. Ook Ahmed van bijna 75 jaar wil niet weg, maar is al wel op zoek naar een nieuw huis, alleen wil dat nog niet echt vlotten. Mohammed vist met zijn gezin van zes kinderen tot nu toe naast het net, omdat net als veel andere gezinnen, hij vaak te kleine woningen aangeboden krijgt of huizen te ver uit de buurt.

'Daar gaat de buurt' toont de beslommeringen, stress en slapeloze nachten die een gedwongen verhuizing met zich mee kan brengen. De stadsvernieuwing gaat door, bewoners moeten weg, en de vraag is wie keert er ooit nog terug als de nieuwe buurt af is.

De miniserie 'Daar gaat de buurt' is onderdeel van en te zien in het programma Damsko.