De stemming op de Horecava, de grootste horecabeurs van Nederland, is optimistisch maar toch ook iets bezorgd. Afgelopen jaar leek mooi met een gestegen omzet van 4 procent, maar er dreigen donkere wolken in de verte voor Nederlandse horecaondernemers.

Want ook in de horeca is de afgelopen tijd alles duurder geworden en mensen houden wat vaker de hand op de knip. Dat horecabedrijven het afgelopen jaar meer omzet hebben gedraaid is enkel te danken aan de prijsverhogingen. Het aantal mensen dat het café in dook of uit eten ging nam iets af.

De afgelopen jaren leek de groei van de Nederlandse horeca niet te stoppen. Dankzij twintigers en dertigers werd er steeds meer geld uitgegeven aan onder andere borrels en diners buiten de deur. Volgens het Foodservice Instituut at in 2022 de helft van Generatie Z minimaal een keer per week buiten de deur. Nu is dat nog maar een kwart.

Hand op de knip

Veel bedrijven voelden het afgelopen jaar dat de veelal jonge horecaliefhebbers de hand wat meer op de knip hielden. Wat minder vaak werd een koffie buiten de deur gehaald of een afhaalmaaltijd besteld. Daarnaast hielp het natte voorjaar van 2024 volgens het Foodservice Instituut ook niet mee.

"De effecten van de prijsverhogingen van de afgelopen jaren zijn nu toch echt ingedaald bij de consument. Een meerderheid van de Nederlanders vindt buitenshuis eten te duur", zegt Inga Blokker, directeur van het Foodservice Instituut.

Horecazaken in het duurdere segment merken er nog niet heel veel van. Het zijn vooral de restaurants in het goedkopere segment en de bezorg- en afhaalbranche die het voelen. Mensen verkiezen de supermarkt steeds vaker boven een afhaalmaaltijd.

Restaurants in het duurdere segment bleven het goed doen. Het prijsverschil tussen de duurdere restaurants en goedkopere restaurants is de afgelopen tijd minder groot geworden. Blokker ziet dat mensen daarom de goedkopere restaurants vaker laten zitten. "De consument blijft loyaal aan duurdere restaurants."

Volgens het instituut staan alle lichten voor de sector nog altijd op groen, alleen ziet het er wat minder rooskleurig uit dan een paar jaar geleden. ABN Amro heeft een iets negatievere kijk. Zij voorspellen dat komend een crisisjaar zal worden met een piek aan faillissementen. Vooral kleine horecatenten kampen met hoge schulden.

De bank verwacht dat er komend jaar 450 horecazaken failliet zullen gaan. Dat zou een verdubbeling zijn ten opzichte van 2023. Koninklijke Horeca Nederland (KHN) denkt ook dat de gestegen kosten reden zijn voor mensen om minder vaak uit eten te gaan.

Maar volgens KHN-voorzitter Marijke Vuik kunnen horecaondernemers eigenlijk niet anders dan de prijzen omhoog gooien. "De kosten zijn zo gestegen. Eerst door de inflatie, personeel is veel duurder geworden en ook de inkoop is veel duurder geworden. Als je dat allemaal bij elkaar optelt dan is het logisch dat de prijzen omhooggaan. De marges zijn ontzettend klein."

Ook kansen

Toch mogen deze donkere wolken de stemming op de Horecava niet drukken. Sommige ondernemers zien zelfs kansen. "Als er zaken failliet gaan, betekent het ook dat er weer personeel vrijkomt en dat is weer goed voor ons", zegt een restauranteigenaar op de beurs.

Doordat er de afgelopen jaren zoveel meer buiten de deur werd gedronken en gegeten, is er volgens de ondernemer een wildgroei ontstaan aan horecazaken. "Iemand die houdt van cactussen en koffie, die begint een horecazaak met cactussen, koffie en broodjes. Daar was ook personeel voor nodig dus uiteindelijk wordt de spoeling wel dun."

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, lag meer dan een week in een ziekenhuis in Duitsland. De woordvoering van de Commissie meldde vorige week wel dat de 66-jarige Von der Leyen een "ernstige" vorm van longontsteking had. Dat het zo serieus was dat ze ook opgenomen moest worden, vertelden de woordvoerders niet, terwijl journalisten er meermaals rechtstreeks naar vroegen.

Het nieuws over Von der Leyens ziekte kwam begin januari naar buiten omdat een gepland bezoek van de Europese Commissie aan Polen afgezegd moest worden. Volgens de voorlichters had de voorzitter van de Europese Commissie, zelf arts, al haar externe afspraken voor ten minste twee weken afgezegd.

Wel was ze vanuit Hannover aan het werk, stelden de woordvoerders, terwijl ze herstelde van de longontsteking. "De president is volhardend en toegewijd en in dagelijks contact met haar team", was het verhaal, "ze houdt de club draaiende." Zo overlegde Von der Leyen onder meer telefonisch met de Italiaanse premier Meloni voordat die naar Donald Trump afreisde. Ook werden in haar naam bijna iedere dag berichten op X geplaatst.

EU-journalisten in Brussel vroegen de woordvoerders verschillende keren naar het herstel van de voorzitter van de Europese Commissie. Vorige week woensdag werd rechtstreeks gevraagd of de longontsteking zo ernstig was dat ze naar het ziekenhuis moest, maar de woordvoerders zeiden toen alleen dat er "geen update" was.

Ziekenhuis

Pas nadat het Duitse persbureau DPA vrijdag naar buiten bracht dat de voorzitter in het ziekenhuis opgenomen was, bevestigde de dienst woordvoering van de Europese Commissie het. Ze lag niet op de intensive care en niet aan de beademing, maar werd wel van 2 januari tot afgelopen vrijdag behandeld in een ziekenhuis in Hannover voor haar longontsteking.

Het leidde tot boze reacties van journalisten bij de dagelijkse persconferentie van de Commissie vandaag. Meerderen van hen stelden dat de stilte over de ziekenhuisopname geleid heeft tot een breuk in het vertrouwen in de dienst. Ze voelen zich misleid door de woordvoerders.

De EU-correspondent van de Washington Post zei het verzwijgen van de ziekenhuisbehandeling "van Peking te verwachten", maar niet van een serieus democratisch instituut als de Europese Commissie.

Ook zei hij :"" versteld te staan" dat de voorlichters vragen over Von der Leyens gezondheid proberen af te kappen. "Het gaat over de transparantie van de Europese Commissie. Ik werk al heel lang in Brussel, maar dit is wel heel uitzonderlijk."

De situatie werd zelfs vergeleken met het overlijden van de voorzitter van het Europees Parlement, David Sassoli, nu drie jaar geleden. "Toen hoorden we pas na zijn dood hoe ernstig zijn toestand was", merkte een journalist op. Zij vroeg of een medisch verslag over Von der Leyens gezondheidstoestand openbaar gemaakt zou worden. Daar gingen de voorlichters niet op in.

'Niets verzwegen'

De dienst woordvoering meent niets verzwegen te hebben. "Wij hebben gezegd dat het ging om een zware vorm van longontsteking", herhaalde de woordvoerder vandaag, "en dat de voorzitter steeds doorgewerkt heeft".

Vorige week vroegen journalisten zich af waarom Ursula Von der Leyen doorwerkte terwijl ze zo ziek was, en waarom ze zich niet liet vervangen door haar plaatsvervanger, de Spaanse Eurocommissaris Teresa Ribera.

Von der Leyen staat in Brussel bekend als workaholic die slaapt in een kamer op het kantoor van de Europese Commissie en hoge eisen stelt aan haar medewerkers. Ook zou ze een controlfreak zijn, die grote moeite heeft om te delegeren.

Dat Von der Leyen zo kort voor de inauguratie van de Amerikaanse president Trump ernstig ziek is, is op zijn minst onhandig. De commissievoorzitter is het gezicht naar buiten van de Europese Unie. Maar vanwege de longontsteking bleef het vanuit Brussel stiller dan je zou verwachten, bijvoorbeeld nadat Trump vorige week liet weten dat hij Groenland wil overnemen. Groenland is autonoom, maar hoort bij EU-lidstaat Denemarken.

Onvoldoende hersteld

Vandaag werd duidelijk dat Von der Leyen nog onvoldoende hersteld is om woensdag de eerste vergadering van de Europese Commissie van het nieuwe jaar te leiden. Volgens de woordvoerder is ze nu nog thuis in Hannover, maar zal ze waarschijnlijk eind deze week weer volledig aan de slag gaan.

De bedoeling is dat ze volgende week naar het Wereld Economisch Forum in het Zwitserse Davos gaat en naar Straatsburg, waar het Europees Parlement bij elkaar komt.

De Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht heffen de sancties op die het Utrechtsch Studentencorps (USC) vorig jaar kreeg opgelegd nadat leden een bangalijst hadden opgesteld en verspreid. Het corps krijgt daardoor weer subsidie. Ook is de studentenvereniging is vanaf september weer welkom bij officiële gelegenheden.

In maart vorig jaar kwam een zogenoemde "grietenlijst" van leden van het USC naar buiten. Zo'n dertig vrouwen werden daarin beoordeeld op hun seksuele prestaties. Het studentencorps schorste de verantwoordelijke leden voor maximaal 1,5 jaar. Ze mogen wel lid blijven van de studentenvereniging.

De UU en HU besloten om de subsidies aan het corps per direct stop te zetten. Het USC moest ook een verbeterplan opstellen om een cultuurverandering door te voeren. Dat plan is de afgelopen maanden door de onderwijsinstellingen gemonitord en zij zeggen nu te zien dat er stappen worden gezet om een duurzame verandering in de cultuur te realiseren.

'Waardering voor de inspanning'

Reden genoeg voor de onderwijsinstellingen om vanaf volgend studiejaar het USC weer te subsidiëren. Sinds 1 januari mogen ze al aanspraak maken op de activiteitensubsidie.

"We hebben waardering voor de inspanningen die het USC heeft verricht", zegt Wilma Scholte op Reimer, bestuursvoorzitter van de HU, tegen RTV Utrecht. "Het kost echter tijd om de gewenste veranderingen ook daadwerkelijk in de praktijk te implementeren. Daarom vind ik het heel belangrijk om hier ook na 2025 met elkaar in gesprek over te blijven."

De UU en HU blijven de uitvoering van het plan monitoren via voortgangsrapportages en door met elkaar in gesprek te blijven.

Inwoners van Arnhem mogen voortaan brieven van de gemeente terugsturen als ze die niet begrijpen. De ambtenaar die de brief heeft geschreven, moet daarna een duidelijkere versie opstellen.

Inwoners moeten met een markeerstift aangeven welk deel van de brief ze onduidelijk vinden en de brief per post of e-mail retour sturen. Persoonlijke gegevens zoals bedragen en namen moeten zwart worden gemaakt. Ambtenaren krijgen dan tien dagen de tijd om een nieuwe, helderdere brief te schrijven.

Het gaat om een proef die halverwege dit jaar wordt geëvalueerd. Wethouder publieke dienstverlening Van de Geijn is blij met de 'terugstuurservice'. "Ik vind het belangrijk dat we goed met onze inwoners communiceren. Alleen dan kun je elkaar beter begrijpen."

Ook in Leeuwarden en Haarlemmermeer

De gemeente Arnhem noemt twee voorbeelden van onduidelijke overheidstaal: "Met de door u verstrekte gegevens is door mij onderzoek gedaan naar uw financiële positie" kan een stuk simpeler: "Met uw gegevens heb ik uw financiën onderzocht."

Of: "In dit administratief beroepschrift geeft u aan waarom u het niet met de beslissing eens bent", kan in simpeler Nederlands gewoon "In uw brief schrijft u waarom u het niet eens bent met onze beslissing" worden.

Het besluit in de brief verandert niet na het terugsturen, benadrukt de gemeente. Ook de termijn waarin mensen bezwaar kunnen indienen, blijft hetzelfde.

Meldpunt voor Onbegrijpelijke Zaken

Arnhem is niet de enige stad waar inwoners onduidelijke gemeentebrieven kunnen terugsturen. Ook in de gemeente Haarlemmermeer kunnen bewoners ambtenaren vragen om de brief te herschrijven.

In Leeuwarden kunnen inwoners onduidelijke brieven achterlaten in een brievenbus in de hal van het gemeentehuis. Daarna neemt de gemeente contact met hen op om tips op te halen en de brief te herschrijven.

Daarnaast kunnen burgers meldingen doen van onbegrijpelijke overheidstaal bij het Meldpunt voor Onbegrijpelijke Zaken, een expertisecentrum dat langsgaat bij verschillende gemeentes.

Drie dagen geleden werd duidelijk dat een aantal waterbuffels in het Duitse Brandenburg besmet is met mond-en-klauwzeer. Hoewel er volgens het ministerie van Landbouw geen aanleiding of vermoeden is dat er ook in Nederland dieren zijn besmet, nam minister Wiersma een dag later wel maatregelen.

Hoe besmettelijk is mond-en-klauwzeer en is er een medicijn? In dit artikel antwoorden op deze en andere vragen over mond-en-klauwzeer.

Wat is mond-en-klauwzeer?

Mond-en-klauwzeer (MKZ) is een zeer besmettelijke ziekte voor met name evenhoevige dieren, zoals koeien, geiten, schapen en varkens. Ook in het wild levende evenhoevigen zijn gevoelig voor het virus, zoals reeën, edelherten en wilde zwijnen. Varkens zijn minder gevoelig voor MKZ dan koeien.

Virusdeeltjes komen makkelijk binnen bij een dier via de lucht of via wondjes en krassen op de huid. Een besmet dier scheidt de virusdeeltjes uit via de ademhaling, maar ook via speeksel, zweet, talg of urine. Dieren met MKZ zijn ongeveer tien tot twaalf dagen besmettelijk voor andere dieren. Ook kan het virus, afhankelijk van de temperatuur en vochtigheid, wekenlang overleven in de omgeving.

De incubatietijd van mond-en-klauwzeer ligt tussen de een en vijf dagen, maar kan bij herkauwers oplopen tot veertien dagen. De symptomen van MKZ zijn onder meer koorts, blaren en plotselinge kreupelheid. Bij varkens zie je ook dat ze zitten als een hond en niet meer willen opstaan. Bij koeien is het plotseling veel minder melk geven ook een symptoom.

Vooral jonge dieren (kalveren en biggen) kunnen aan de ziekte doodgaan. Onder andere dieren is het sterftecijfer laag.

MKZ is bij mensen ongevaarlijk en zeer zeldzaam. Een mens kan alleen MKZ oplopen door direct contact met besmet vee. In de praktijk zou dat bijvoorbeeld de boer of een dierenarts kunnen zijn.

Is er een medicijn tegen mond-en-klauwzeer?

Er bestaan vaccins voor verschillende types MKZ. Tot 1992 werden in Nederland alle dieren ouder dan vier maanden verplicht jaarlijks gevaccineerd tegen drie types.

Sindsdien wordt er in de Europese Unie niet meer preventief gevaccineerd. De vaccins beschermen niet tegen alle varianten en de kosten voor preventieve vaccinatie waren hoog. Preventieve vaccinatie werd zelfs verboden. Daardoor kreeg de EU de status "ziektevrij zonder vaccinatie". Dat heeft een groot economisch voordeel, omdat dieren en het vlees daardoor kan worden geëxporteerd naar belangrijke markten in de wereld.

Bij een uitbraak kan worden besloten om wel te vaccineren. Dat wordt noodvaccinatie genoemd en is om de uitbraak in te dammen. Volgens het ministerie van Landbouw is daar nu geen sprake van, omdat er nog een besmetting is in Nederland.

Welke maatregelen zijn er genomen om besmetting in Nederland te voorkomen?

Het ministerie heeft een aantal maatregelen ingesteld. Afgelopen weekend werd duidelijk dat er de afgelopen weken ruim 3600 kalveren uit de deelstaat Brandenburg naar Nederland zijn geïmporteerd. Daarom geldt voor de kalversector:

Wanneer was de laatste grote uitbraak van MKZ in Nederland?

De laatste grote uitbraak van mond-en-klauwzeer was in 2001. Die heeft diepe sporen nagelaten in de agrarische sector. De ziekte dook op in het Verenigd Koninkrijk en kwam een maand later ook terecht in Nederland. Toen werden op 2921 Nederlandse bedrijven meer dan 270.000 dieren uit voorzorg afgemaakt.

In 2001 liepen de spanningen vooral in Kootwijkerbroek hoog op. Daar werden na de positieve test van een dier in een straal van twee kilometer 60.000 dieren preventief geruimd. Boze boeren hingen dood vee in bomen, staken auto's in brand en blokkeerden toegangswegen. De ME werd ingezet en voerde charges uit.

Dit artikel is geschreven op basis van informatie van onder meer het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA), gddiergezondheid.nl, het Voedingscentrum en Omroep Gelderland.

Onderhandelen of niet?

Oekraïne worstelt op het slagveld en de internationale druk op president Zelensky om te onderhandelen met Rusland neemt toe. Maar zitten Oekraïners zelf daar wel op te wachten? Verslaggever Gert-Jan Dennekamp ontdekte dat de bevolking zeer verdeeld is. Tegelijkertijd is de grote vraag: wil de Russische president Poetin wel onderhandelen?

Drinkwatertekort loopt op

Provincies, drinkwaterbedrijven en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hebben een actieplan gemaakt in strijd tegen het drinkwatertekort. Ze willen dat vergunningsprocedures worden versneld en vinden dat nieuwe wingebieden moeten worden aangewezen.

Hoe nijpend is het tekort eigenlijk? Dat vragen we aan Pieter Litjens, voorzitter van Vewin, de vereniging van waterbedrijven in Nederland.

MKZ-besmettingen in Duitsland

Drie waterbuffels vlakbij Berlijn zijn besmet met mond-en-klauwzeer (MKZ). De laatste keer dat dat virus in een EU-lidstaat werd aangetroffen was in 2007.

Minister Wiersma van Landbouw heeft direct maatregelen ingesteld voor de kalversector. Vooralsnog maakt ze zich geen grote zorgen over de situatie in Nederland. In Nieuwsuur vertelt ze waarom ze denkt dat het niet zo'n vaart zal lopen als in 2001, toen in ons land bijna 300.000 afgemaakt moesten worden.

Zeehondenpup Freek, die sinds 1 januari bij natuurcentrum Ecomare op Texel werd verzorgd, is dood gevonden in zijn verblijf. De pup kwam vorige week in het nieuws omdat het de eerste zeehond was waarvan de verzorgers met zekerheid konden zeggen dat die plastic en houtresten in zijn maag had.

Op nieuwjaarsdag werd de zeehondenpup binnengebracht bij de opvang. Hij was op dat moment ernstig verzwakt. Dierverzorgers gaven Freek daarom een oplossing van zout en mineralen om de vochtbalans weer op peil te brengen. Maar het beestje spuugde de vloeistof weer uit en daarbij kwamen er ook stukjes plastic en hout mee.

De dagen erna was het van groot belang dat Freek weer zou gaan aansterken. Hij woog amper 12 kilo, terwijl een gezonde pup van zijn leeftijd wel 20 kilogram weegt. Ondanks kleine stapjes in de goede richting, heeft de jonge zeehond het niet gered.

"Hij is zaterdag overdag gestorven. Dierenverzorgers kwamen het quarantaineverblijf inlopen en toen zagen ze dat hij was overleden", zegt directeur van Ecomare, Marion Barth, tegen NH.

Ziek door vervuiling

Het is een grote schok voor de dierenverzorgers van Ecomare, die goede hoop hadden dat het beestje het zou overleven. "Het ging niet heel hard vooruit, maar het leek wel iets beter te gaan", aldus Barth. "Helaas is er nu toch slecht nieuws."

Vorige week noemde ze het nog een "confronterend bewijs van de realiteit" dat de zeehond zichtbaar ziek was geworden door de vervuiling van de zee. Het was al langer bekend dat zeehonden, bruinvissen en vogels in zee drijvend afval kunnen opeten. Maar de verzorgers hadden de gevolgen ervan nog nooit zo duidelijk gezien.

Ook morgen wordt op de Technische Universiteit Eindhoven geen onderwijs gegeven. De universiteit werd in de nacht van zaterdag op zondag getroffen door een cyberaanval, waarna het interne netwerk offline werd gehaald.

Het opnieuw beveiligen van dat netwerk is nog niet afgerond, meldt de universiteit. "We werken planmatig met man en macht om het netwerk van de TU/e weer veilig te krijgen en uiteindelijk met de grootste zorgvuldigheid weer stapsgewijs online te kunnen brengen. De onderwijssystemen hebben hierbij de hoogste prioriteit", schrijft vicevoorzitter van het college van bestuur Patrick Groothuis in een schriftelijke verklaring.

Het netwerk is nodig voor het geven van onderwijs. Ook kunnen studenten en medewerkers onder meer niet bij hun mail.

Dader nog onbekend

De universiteit laat verder weten er niet van uit te gaan dat er data zijn gestolen, "maar het onderzoek loopt nog". Ook is het nog onduidelijk wie er achter de hack zit.

Groothuis schrijft te begrijpen dat het voor studenten en docenten een vervelende situatie is. Ook benadrukt hij dat niet-netwerkgebonden onderzoek gewoon kan doorgaan en dat alle labs en voorzieningen veilig zijn. Ook promoties kunnen doorgaan.

Het moederbedrijf van Albert Heijn, Ahold Delhaize, staat op het punt een stuk groter te worden in België. Delhaize, het Belgische dochterbedrijf van het concern, wil honderden supermarkten overnemen. Negen jaar geleden fuseerde het Nederlandse Ahold met het Belgische Delhaize.

Het gaat om 325 supermarkten van Louis Delhaize. Die merknaam blijft bestaan. Bij de overname zit ook de logistieke tak en het hoofdkantoor. Alle werknemers behouden hun baan, zegt het bedrijf.

Louis Delhaize heeft kleinere buurtsupermarkten, vergelijkbaar met de Spar in Nederland. In België zijn de winkels van Louis Delhaize ook te vinden op luchthavens, treinstations, snelwegen en in ziekenhuizen. Met de overname wil het moederbedrijf van Albert Heijn zijn positie op de retailmarkt in België versterken.

Broers

Dat de bedrijven Ahold Delhaize en Louis Delhaize dezelfde naam hebben, komt doordat de bedrijven zijn opgericht door twee broers. De overname wordt door het bedrijf daarom "een knipoog naar de geschiedenis" genoemd.

De Belgische mededingingsautoriteit moet nog wel goedkeuring geven. Het is niet duidelijk hoeveel geld met de overname gemoeid zal zijn. Als het aan Ahold Delhaize ligt, zal de overname eind dit jaar zijn afgerond.

Voor het eerst in maanden lijkt er reden te zijn voor optimisme in de oorlog in Gaza. In Doha wordt al weken onderhandeld tussen delegaties van Israël en Hamas. Volgens bemiddelaar Qatar zit er een doorbraak aan te komen. De Israëlische buitenlandminister Sa'ar zegt ook dat er vooruitgang is geboekt.

Hamas zegt dat er op een aantal kernpunten vorderingen zijn gemaakt. Een definitieve versie van een akkoord zou naar de betrokken partijen gestuurd, onder meer naar het hoofd van de Mossad en de premier van Qatar. Wel zijn er nog obstakels om tot een definitief akkoord te komen, zeggen verschillende bronnen die dicht bij de onderhandelingen staan.

Met de deal die nu op tafel ligt zouden in een eerste fase vrouwen en oudere mannen vrij moeten komen. Zij zouden geruild worden tegen een aantal Palestijnse gevangenen. Daarna moet er gesproken worden over de vrijlating van de andere gijzelaars. Er zitten nog bijna honderd gijzelaars vast, bekend is dat zeker een derde van hen niet meer leeft.

Trump in Witte Huis

Het afgelopen jaar lukte het ondanks herhaalde pogingen van Qatar, Egypte en de Verenigde Staten niet om een einde te laten komen aan het geweld in de Gazastrook. Maar met het aantreden van Donald Trump in het vooruitzicht zou daar verandering in kunnen komen. Betrokkenen zeggen dat er voor volgende week een deal moet komen.

Over een kleine week zit Trump opnieuw in het Witte Huis, en voor die tijd wil de aankomende Amerikaanse president dat Hamas alle gijzelaars vrijlaat. Hij dreigde de afgelopen tijd meerdere keren dat anders "de hel losbarst" in Gaza. Wat hij daar precies mee bedoelde, wilde Trump niet zeggen.

Ook president Biden lijkt zich extra in te spannen voor een deal, in de laatste weken van zijn presidentschap. Gisteren zei hij aan de telefoon met Netanyahu dat er "een dringende noodzaak is" voor een deal en dat er daarmee ook meer humanitaire hulp naar binnen moet. Zijn team werkt nauw samen met het team van Trump bij de onderhandelingen.

Het voorstel waar de delegaties over onderhandelen zou vergelijkbaar zijn met een voorstel dat president Biden in mei al presenteerde, maar waar nooit een akkoord over gesloten werd. De twee partijen bleven al die tijd lijnrecht tegenover elkaar staan: Hamas wilde een definitief einde aan de oorlog en een vertrek van het Israëlische leger uit Gaza, Israël wilde aanwezig blijven.

Premier Netanyahu heeft na de terreuraanslag op 7 oktober gezegd Hamas volledig te willen vernietigen. Inmiddels is de top van Hamas uitgeschakeld en lijkt er van de gewapende tak weinig meer over. Door Israëlische bombardementen zijn grote delen van Gaza verwoest. Zeker 46.000 Palestijnen zijn gedood, al ligt dat aantal naar schatting veel hoger.

'Catastrofe'

In Israël is niet iedereen blij met de optimistische geluiden. De ultrarechtse minister Smotrich is groot tegenstander. Hij zegt dat de deal die wordt besproken een "overgave" is en "een catastrofe voor de nationale veiligheid" van Israël, tot woede van de families van gijzelaars. Hij dreigde eerder al uit het kabinet van Netanyahu te stappen als er een akkoord zou komen.

Intussen gaan de Israëlische luchtaanvallen op Gaza bijna onophoudelijk door. In de eerste paar dagen van het nieuwe jaar vielen er honderden doden door de bombardementen. Daar komt bij dat de Palestijnen moeten zien te overleven in tentenkampen in steeds slechtere omstandigheden, zeker nu het winter is.

Terwijl de luchtalarmen nog steeds klinken en de doden vallen, wordt op het wereldtoneel gesproken over vrede in Oekraïne. Als het aan de aankomend president van de VS ligt, Donald Trump, moet 2025 het jaar worden van die vrede.

Maar vrede is nog ver weg, vertelt Arno Klijbroek in podcast de Dag. Hij helpt soldaten door spullen in te zamelen en te brengen aan het front. Er komt veel te weinig binnen, de strijd is zwaarder dan ooit en toch denken de mensen die hij spreekt niet aan stoppen met vechten. Opgeven is volgens hem geen optie.

Journalist Michiel Driebergen reist regelmatig door Oekraïne en hoort de worsteling in het land. Drones die niet meer overvliegen en een pauze in het vechten voelt voor veel mensen aanlokkelijk. Maar het geloof dat een vredesdeal langdurige rust brengt is klein.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek

Redactie: Anouk Kantelberg

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Hindoes uit heel India trekken de komende weken naar het noorden van het land om Maha Kumbh Mela (Kruikenfeest) te vieren. Het heilige feest is vandaag begonnen en er worden zo'n 400 miljoen mensen verwacht. Het festival wordt gezien als een van de grootste religieuze evenementen ter wereld.

Het evenement vindt eens in de drie jaar plaats in een andere stad. Dit jaar is dat in Allahabad, dat nu Prayagraj heet. Volgens de hindoeïstische mythologie streed de god Vishnu twaalf dagen met demonen om een kruik met een onsterfelijkheidselixir. Vier druppels van dat elixir vielen op aarde in de steden Prayagraj, Haridwar, Ujjain en Nashik.

Een enorme menigte kwam bij deze oever bij elkaar voor een van de rituelen:

De 12 dagen staan gelijk aan 12 menselijke jaren en het festival wordt ook in deze cyclus gehouden. Deze editie is speciaal omdat het eens in de 144 jaar wordt gehouden. Daarom wordt het evenement 'maha' (groot) genoemd.

Tijdens het evenement wordt een bad genomen in de rivieren Ganga en Yamuna die samenkomen in de stad. Volgens de mythologie komt hier ook de heilige onzichtbare rivier Saraswati samen. Hindoes geloven dat hun zondes daarmee worden vergeven en dat het reïncarnatie stopt.

Voor de autoriteiten is het festival een grote militaire operatie. 40.000 agenten zijn zijn op de been om het evenement veilig te laten verlopen. Ook wordt door middel van kunstmatige intelligentie (AI) de mensenmassa in de gaten gehouden.

Tijdens een eerdere editie in 2013 kwamen 42 mensen om het leven nadat het treinstation overvol raakte door de mensenmassa. 45 mensen raakten gewond.

Aan de oevers van de rivieren is een tijdelijke stad uit de grond gestampt om de pelgrims te huisvesten. 150.000 tenten zijn opgezet en voorzien van 3000 keukens en 145.000 toiletten.

Zo'n 450.0000 nieuwe elektriciteitsaansluitingen worden geïnstalleerd om de mensen te voorzien van stroom. De Indiase spoorwegen hebben 98 extra treinen ingezet die tijdens het festival 3300 ritten naar Prayagraj maken.

Het evenement is door de overheid flink gepromoot, in de hoop dat er ook vanuit het buitenland mensen naar India komen. Zo worden vanaf 1100 euro luxe tenten aangeboden die onder meer voorzien zijn van een eigen wc, stromend water en butlerservice.

Boven verschillende militaire bases in Duitsland zijn de afgelopen maand drones gezien. De Duitse politie is een onderzoek begonnen naar mogelijke spionage door Rusland.

Vanwege de oorlog in Oekraïne kan niet worden uitgesloten dat Duitse militaire installaties en defensiebedrijven worden bespioneerd door Rusland met drones, schrijft het OM in de deelstaat Beieren.

Daar werd gisteren een drone gezien boven een militaire basis bij Manching. Op het terrein worden nieuwe militaire vliegtuigen en drones getest. Op drie eerdere dagen in december vloog er ook een drone over de basis bij Manching. Ook was er een vergelijkbaar incident bij een militaire installatie in Neuburg an der Donau.

Waarschuwing

De Duitse politie waarschuwde bedrijven vorige maand dat er zich mogelijk Russische saboteurs onder hun werknemers en aannemers zouden kunnen bevinden. Rusland ontkent dergelijke beschuldigingen.

Onderzoekers wezen op een reeks eerdere verdachte dronevluchten bij militaire locaties, LNG- en olieterminals, zeehavens en logistieke bedrijven. Vrijdag werd bekend dat er op 2 januari is geprobeerd om in te breken bij een drinkwaterzuiveringsinstallatie in de buurt van Keulen. Dat was het derde vergelijkbare incident in enkele maanden tijd.

Het hoofd van de Duitse buitenlandse inlichtingendienst, Bruno Kahl, zei dat Russische sabotagedaden tegen westerse doelen uiteindelijk voor lidstaten van de NAVO aanleiding zouden kunnen zijn om te overwegen een beroep te doen op artikel 5. Dat houdt in dat NAVO-landen een aanval op één lidstaat beschouwen als een aanval op alle lidstaten.

In Ede is een 32-jarige man aangehouden voor het mogelijk doden van dassen en het vernielen van hun burchten. Ook zijn drie honden in beslag genomen die werden gebruikt om de dieren te doden.

Een politiewoordvoerder kan niet veel details geven over de zaak in het belang van het onderzoek. Zo is niet bekendgemaakt om hoeveel dode dassen het gaat, hoelang het geweld speelde en hoe de honden precies werden ingezet. Dassen zijn een beschermde diersoort in Nederland.

De politie heeft meerdere gegevensdragers als USB's of harde schijven in beslag genomen van de verdachte en andere betrokkenen. Zolang het onderzoek loopt zijn de honden ondergebracht in een opvang.

Opzet

Het is nog onduidelijk om welke dassenburchten het gaat. "Concrete cijfers van stroperij op dassen zijn erg moeilijk te krijgen", zegt Wim Vosgezang, toezichthouder Natuur van provincie Gelderland. "Er gebeuren vaker dingen die het daglicht niet kunnen verdragen, maar het is enorm moeilijk te bewijzen wie erachter zit."

Dat een onderzoek ook leidt tot een aanhouding, is dan ook zeldzaam, zegt Vosgezang, die zelf eerder ook heeft meegewerkt aan onderzoeken. Opzet is volgens de toezichthouder moeilijk te bewijzen. "Behalve als je aas met gif in een veld vindt, of dode dieren op vreemde plekken. Maar als een dier wordt afgeschoten en je neemt het mee, dan is het moeilijk te achterhalen."

Er zijn ongeveer twee tot drie incidenten per jaar waarbij zichtbaar iets gebeurt wat niet mag, zegt Vosgezang, maar dat is het topje van de ijsberg.

Overlast

Waarom iemand kwade wil heeft voor de dassen, begrijpt de toezichthouder niet. "Dassen zorgen niet voor overlast. Ze zitten alleen soms op plekken waar je ze niet hebben wilt."

Vorig jaar kwam het dier vaker in het nieuws. De dieren bouwden burchten onder het spoor, waardoor het treinverkeer stil kwam te liggen. Omdat de dassen beschermd zijn, kon ProRail de burchten niet zomaar verwijderen, pas nadat het bedrijf een vergunning kreeg. ProRail heeft een kunstburcht gebouwd om de dassen onder het spoor vandaan te lokken.

In Nederland zijn er nog 6000 tot 7000 dassen, schat natuurorganisatie Das en Boom. De populatie was ooit twee keer zo groot, maar daalde naar 1200 in de jaren zestig, nadat er veel op de dieren werd gejaagd. Door het groeiende autoverkeer en de aanleg van wegen bleef de populatie klein, tot er in de jaren 80 een beschermingsplan kwam voor de dieren.

Een merkwaardige lucht die in de straten van de stad hangt. Komt door ureumkorrels in het strooizout, zegt de brandweer. De gemeente laat weten echter dat er in het strooizout dat gemeentewagens uitrijden helemaal geen ureum zit. Maar waarom ruikt het in de stad dan toch zo naar ammoniak?

Eerst even de feiten: strooizout verschilt over het algemeen niet zo heel veel van keukenzout, meldt de Rijkswaterstaat. Het is hooguit iets minder zuiver. Het Rijk, verantwoordelijk voor het strooien op de snelwegen, voegt daarom een antiklontermiddel toe: natriumferrocyanide. Dit voedseladditief, bekend onder E-nummer E535, is volstrekt veilig. Belangrijker nog: het is volstrekt geurloos.

Waarom ruikt het dan zo vreemd in de straten van de stad? De brandweer wist te melden dat het om ureum gaat.

Ureum is een stof die inderdaad gebruikt kan worden in plaats (of als toevoeging) van strooizout. Je treft ureum ook aan in meststof en in urine. Als strooimiddel blijft het werkzaam in flink koude temperaturen. Nadeel is wel die ammoniaklucht die erbij hoort. 

Niet meer gebruikt

Enig probleem: zowel het Rijk, de provincie als de gemeente laten weten dat er geen ureum in het strooizout zit. "Ons strooizout heeft géén ureumkorrels", laat een woordvoerder van Rijkswaterstaat weten. "Ook in het verleden niet." Ook de provincie zegt dat er weinig wordt toegevoegd aan het zout dat wordt uitgereden op de provinciale wegen - een type weg waarvan er in de gemeente Amsterdam overigens maar een paar zijn.

Want de meeste wegen in de stad vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Zijn het dan de Amsterdamse strooiwagens geweest?

Nope: "De gemeente gebruikt een mengsel dat voor 70 procent bestaat uit droog zout en voor 30 procent uit vloeistof. De vloeistof bestaat voor 16 procent uit calciumchloride en voor 14 procent uit water." Ureumkorrels, zegt een woordvoerder, worden niet gebruikt.

Beter voor roltrappen

Wie er nog wél met ureumkorrels werkt als het glad is: het GVB, dat verantwoordelijk is voor het strooien op de metrostations en op de tramhaltes BIM-huis, het Rietlandpark en de haltes van de Amstelveen- en Uithoornlijn. Gewoon zout of pekel had namelijk een aantal grote nadelen: het is bijtend. "Dat is schadelijk voor ons alle systemen op en rond de metrobaan", schrijft een woordvoerder. Ureum is wat dat betreft minder schadelijk.

Het GVB weet van de lucht die ureum kan verspreiden. "Mede daarom hebben wij in 2023 onderzoek gedaan naar alternatieven. Zoals calciumchloride", legt de woordvoerder uit. Maar ook dit goedje is behoorlijk corrosief, oftewel bijtend. "Het veroorzaakt schade aan roltrappen en liften. Daarom is besloten vooralsnog verder te gaan met ureum."

Toch weer zout?

Moeten Amsterdammers dan maar aan die geur gaan wennen in de wintermaanden? Niet per se, denkt de GVB-woordvoerder. "We onderzoeken nu of terugkeer naar zout en pekel voor het strooien op sommige stations een beter alternatief vormt dan het huidige ureum." En, belooft het GVB: ze zullen de ontwikkelingen op het gebied van gladheidsbestrijding scherp in de gaten houden.

Een auto is na een achtervolging op zijn kop geraakt in de Coentunnel. Het verkeer richting Noord wordt omgeleid en volgens Rijkswaterstaat duurt het nog wel even voordat weggebruikers er weer doorheen kunnen.

De automobilist kreeg van de politie een stopteken om het voertuig en inzittenden te controleren. De bestuurder negeerde dit teken en reed er hard vandoor. Vervolgens vond er een achtervolging plaats, die dus geëindigd is in de Coentunnel, waar de auto op zijn kop belandde. Er is één persoon aangehouden.

De oostbuis van de tunnel is dicht om het voertuig te bergen. De inzittenden worden op dit moment nagekeken. Mogelijk zijn andere voertuigen ook geraakt bij deze achtervolging.

Vertraging

Rijkswaterstaat zegt dat het verkeer wordt omgeleid via de Ring Zuid en Ring Oost. Volgens ANWB Verkeersinformatie leidt het ongeluk tot tientallen minuten vertraging.

Het was een opmerkelijk gezicht zondagavond: een man stond bovenop het glazen dak van station Noord en een zee aan blauwe lichten van de politie. Maar hoe kwam de man terecht op het dak? Er ging een achtervolging van 8 kilometer dwars door het centrum en met snelheden tot 140 kilometer per uur aan vooraf. "Het was een levensgevaarlijke rit", aldus de politie.

De man reed rond 20.15 uur op de Marnixstraat over de trambaan in de richting van de Rozengracht en haalde daarbij een tram in. Bij het kruispunt, waar nu werkzaamheden zijn, dook de man tegen de richting de Rozengracht op.

Met 80 kilometer per uur over de gracht

Voor het 'asociale rijgedrag' hield de politie de man staande op de Rozengracht. Echter wilde de man zijn raam niet naar beneden doen en had hij de deur op slot gedaan. Uit het niets koos hij toen het hazenpad en reed vol gas weg. Daarbij raakte de auto de arm van een agent, waardoor de autospiegel van de vluchtwagen vloog.

Hij reed de Rozengracht en de Raadhuisstraat af en ging via de Nieuwezijds Voorburgwal, opnieuw over de trambaan, richting het Koningsplein. Vanaf het Koningsplein vloog de man de Herengracht op en haalde daar volgens de politie snelheden tussen de 70 en 80 kilometer per uur. De man wisselde tussen de Heren- en de Keizersgracht en reed het laatste stuk tot aan de Utrechtsestraat tegen het verkeer in. 

Via het Rembrandtplein, Waterlooplein en Valkenburgstraat - dwars door meerdere rode stoplichten - reed de man de IJtunnel in. Daar haalde hij volgens de politie een snelheid van 140 kilometer per uur en schampte een andere auto toen hij de tunnel uitreed. Ter hoogte van station Noord botste de man op een andere auto en crashte. 

Vertrekkende metro en taser

Na de botsing stapte de man uit de auto en klom hij over het hek van het station. Hij liep het spoor over en werd nog bijna geraakt door een vertrekkende metro. Toen sprong hij ook daar weer over het hek en kwam hij aan de andere kant van de Nieuwe Leeuwarderweg uit. De man liep een gedeelte over de weg, maar besloot toch om terug te keren naar het station. Daar klom hij via een trap naar het dak van het metrostation. 

De politie zette station Noord en de omgeving ruim af, en ging via een onderhandelaar met de man in gesprek. Hierdoor was het metroverkeer van en naar station Noord tijdelijk gestremd. Op een gegeven moment klom de man zelf naar beneden, maar probeerde hij wel weg te lopen. Daarom is hij getaserd en kon hij daarna gearresteerd worden. Uiteindelijk kostte het de politie ruim tweeënhalf uur om de man aan te houden.

De man wordt verdacht van gevaarlijk rijgedrag, het verlaten van een ongeluk en het rijden onder invloed. De uitslag van de bloedtest van de man moet nog wel terugkomen. 

Met 80 km/h over de gracht en agent geraakt: de dollemansrit naar het dak van station Noord. En: afval prikken en vrienden maken: Trashy Friends Club maakt vrijwillig de stad schoon. Dat en meer in het AT5 Nieuws van maandag 13 januari.

Barbieslippers, condooms en tandenstokers. Het is maar een greep uit de troep die ze bij de Trashy Friends Club op straat tegenkomen. Eens in de maand kunnen Amsterdammers zich aanmelden voor een editie van de club, waarbij deelnemers nieuwe vriendschappen kunnen sluiten én de stad een stukje schoner maken.

Elke editie wordt in een ander stadsdeel gehouden. Tijdens de zesde editie, die gisteren plaatsvond, worden in de Jordaan de handen uit de mouwen gestoken. Bepakt met vuilniszakken en afvalprikkers verzamelt de groep van zo'n vijfentwintig deelnemers zich bij café De Blauwe Pan in de Westerstraat, om vervolgens een route te bewandelen richting de Prinsengracht.

Stefan Duikersloot is vorig jaar september de Trashy Friends Club begonnen. ''Ik wilde graag iets doen voor de stad en ondertussen inwoners de kans geven om nieuwe mensen te leren kennen.'' Sinds het begin van de groep zijn er dan ook al verschillende contactgegevens uitgewisseld én hebben er zelfs al dates plaatsgevonden.

Tijdens de wandeling raken deelnemers al snel met elkaar aan de praat. ''Als je zo lang met elkaar afval aan het prikken bent, praat je al gauw niet meer alleen meer over de troep op straat',' aldus één van de deelnemers. Duikersloot: ''Mensen willen altijd graag ergens bij horen in een grote stad, hier krijgen ze bij de Trashy Friends Club ook de kans om nieuwe vrienden te maken.''

Met zijn initiatief worden ondertussen ook nog eens de straten een stuk schoner, iets wat ook belangrijk is voor veel deelnemers. ''Het is bizar hoeveel afval je vindt als je er een keer op gaat letten.'' Wie mee wil doen kan zich aanmelden via het Instagramaccount van de club. De eerstvolgende editie is een Valentijnseditie, die plaatsvindt op 9 februari op het Marineterrein.

Het AT5 Weer met Kees vanaf het Stadhuis vanuit het pittoreske Weesp.

Bewoners van Diemen die langs de A10 wonen, balen ontzettend van de ruim honderd gekapte bomen langs de Oosterringdijk. Een klein deel van die bomen is zelfs zonder kapvergunning omver gehaald. 

De bomen langs de dijk vormden voor de bewoners een buffer tussen de snelweg en hun flatwoningen aan de Tobias Asserlaan. Met rechtszaken en een handtekeningenactie probeerden ze de grootschalige kap van uiteindelijk zo'n 140 bomen te voorkomen, maar dat lukte niet. "We zaten eigenlijk gewoon in een klein paradijsje voor ons gevoel. Zo beleefden veel bewoners het. En nu zie ik de A10", vertelt een van de bewoners. 

Zij zag vorige week ook hoe de boom die voor haar woning stond tegen de grond ging, terwijl die boom helemaal niet gekapt mocht worden. "En het was zo'n mooie hoge grote volle boom. Stond altijd vol met vogels. Stond niet gemarkeerd als gekapt, want al die bomen hadden de oranje stip en deze niet. De boom stond ook niet op de tekening, dus toen ik zag dat die gekapt werd, ben ik naar beneden gerend."

Toen was het al te laat. Dat gold ook voor drie bomen een stukje verderop. Die stonden wel op de tekeningen en waren wel gemarkeerd, maar hadden een lintje gekregen omdat ze van de rechter nog niet gekapt mochten worden. De gemeente moest namelijk nog met meer informatie komen waaruit bleek dat het echt nodig was om ze te kappen.

Verantwoordelijk wethouder Matthijs van den Berg (GroenLinks) reageerde 'ziedend' op de onderaannemer.

De bewoners vinden dat de Van den Berg de verantwoordelijkheid te makkelijk afschuift. Ze vinden dat het pad al mooi was en niet gebruiksvriendelijker hoeft te worden. Ook vinden ze dat Diemen dit project niet aan kan. "Ik zou zeggen tegen de wethouder en de projectmanager, neem je verantwoordelijkheid en trek je terug. Of stap op", zegt een andere buurtbewoner. Nog een bewoner:  "We worden als bewoners zo aan de kant gezet, dat niemand begrijpt hoe ontzettend ingrijpend dit is voor je leefomgeving"

Gemeente kreeg gelijk

Volgens een woordvoerder van de gemeente Diemen worden alle gekapte bomen uiteindelijk wel vervangen en komen er 100 extra bomen bij. Verder benadrukt de woordvoerder dat de gemeente bij meerdere rechtszaken over de kwestie gelijk kreeg van de rechter, iets dat de bewoners erkennen. Zij geven aan dat ze het vaak niet van de gemeente konden winnen, omdat er door de rechter allerlei dure rapporten over bijvoorbeeld de uitstoot van het verkeer op de A10 werden geëist. 

De komende tijd worden er nog enkele tientallen bomen gekapt, totdat het totaalaantal van ongeveer 140 bereikt is. Er zijn ook nog wat bomen waarover de rechter zich, na het ontvangen van meer informatie van de gemeente, nog over buigt. Die bomen hebben een lintje gekregen zodat ze (nog) niet gekapt worden. 

Net als vandaag zal de zon zich ook de komende dagen steeds vaker laten zien, met vandaag 5 graden, oplopend naar 8 graden verderop deze week. Meteorologen spreken van 'rustig winterweer'.

Amsterdammers die naar buiten zijn geweest, hebben het al kunnen merken: de zon schijnt volop. Het wordt zo tussen de 2 en 4 graden. Er komt vanmiddag ietsje meer bewolking aan, maar het blijft droog. Misschien kan vanavond laat een spatje regen vallen en er is wat vorst mogelijk. Volgens Weeronline koelt het vanavond af naar het vriespunt.

Oplopende temperaturen

De dagen daarna wordt het warmer en blijft het volgens meteorologen vrij kalm wat betreft het weerbeeld. 

Morgen begint wat koud en kan er motregen vallen. Ook is het mistig en kan die mist blijven hangen, omdat er nauwelijks wind zal staan. De temperaturen lopen op tot ongeveer 6 graden. Woensdag blijft het droog en lopen de temperaturen nog verder op, naar rond de 8 graden. Volgens Weeronline krijgt "de zon zeker wel wat meer ruimte".

Na woensdag blijft het zacht voor de tijd van het jaar met zo'n 4 tot 6 graden.

Een tentoonstelling herdenkt in tekst en beeld de watersnoodramp in Tuindorp-Oostzaan. Op 14 januari is het 65 jaar geleden dat de dijkdoorbraak plaatsvond en de 11.000 inwoners hun huizen moesten verlaten om te vluchten voor het water. 

De foto's aan de wand, plakboeken met krantenknipsels en belangstellenden vullen de expositieruimte van het Zonnehuis in Amsterdam Noord. Alles verwijst naar de watersnoodramp, toen in 1960 op die bewuste januaridag het water op sommige plekken zelfs 2 meter hoog stond. "Het is toch echt een ramp, als je moet vluchten door het water", aldus bezoeker en slachtoffer Ria Ilbrink-Van Hoolwerff.

Ten tijde van de ramp was ze 15 jaar en ze herinnert zich nog hoe impactvol de gebeurtenis was voor de Tuindorpers. Ze komt ieder jaar naar de tentoonstelling. "Kijk je komt hier vandaan, en ik woon hier pal achter", vertelt ze. Dus ik ben weer hier terug. Je vergeet het nooit."

Veel buurtbewoners komen op de tentoonstelling af. Sommigen wonen hier al tientallen jaren en maakten de ramp mee, anderen zijn van een nieuwe generatie inwoners. Ook oud-inwoners keren terug, zoals Carla Simons. "De dag van de overstroming heb ik bewust meegemaakt, ik was bijna 8", blikt ze terug. "Wij zagen het water komen en toen zijn we snel naar binnen gegaan, mijn ouders geholpen met spullen naar de eerste verdieping brengen en daar hebben we gewacht op wat er ging gebeuren."

Het lukte om iedereen in veiligheid te brengen en anders dan bij de watersnoodramp van 1953, waar duizenden slachtoffers vielen, overleed één oudere dame aan een hartaanval. In de tentoonstelling is ook aandacht voor de terugkeer van de Tuindorpers. Dat gebeurde na enkele weken, op 29 februari 1960. "Toen we terug kwamen weet  ik nog dat we heel veel moesten afwassen", aldus Ria Ilbrink-Hoolwerff. "Alle kopjes moesten ontsmet worden, en alle borden."

Nieuwe foto's 

Het is nu dus 65 jaar geleden dat de ramp zich voltrok. De organisatoren van de tentoonstelling werden onlangs nog door een buurtbewoner verrast met een groot aantal nieuwe foto's. Op een zolder van een recent overleden inwoner van Tuindorp-Oostzaan bleek een verborgen schat te liggen. "Daarom zeggen wij dus: je moet nooit weggooien", aldus organisator Kees Laarhoven. "Als het weggegooid moet worden, kunnen wij dat doen. Als we het niet hebben bewaren we het, als we het dubbel hebben gaan we kijken welke foto's en films het beste zijn en dan kunnen we het alsnog weggooien."

De tentoonstelling is nog tot en met 19 januari in het Zonnehuis te zien. 

Een man heeft zich vanavond urenlang verschanst op het dak van metrostation Noord na een kilometerslange politieachtervolging. Hij is aangehouden.

Agenten gaven de man rond 20.15 uur op de Rozengracht in het centrum een stopteken vanwege asociaal rijgedrag. Hij trok zich daar niets van aan en ging ervandoor. Een achtervolging dwars door de binnenstad volgde, waarna de man op de Nieuwe Leeuwarderweg in Noord op een andere auto crashte. Daarbij raakte niemand gewond.

Vervolgens vluchtte hij te voet en klom hij op het dak van het metrostation.

De politie rukte met meerdere eenheden uit, zette station Noord en de omgeving ruim af, en ging met de man in gesprek. Hierdoor was het metroverkeer van en naar station Noord tijdelijk gestremd. Ook was de Nieuwe Leeuwarderweg in de richting van de stad afgesloten. 

Ruim tweeënhalf uur na het stopteken kon de verdachte worden aangehouden. 

Het KNMI heeft opnieuw code geel afgegeven voor de gehele provincie vanwege mogelijke gladheid door de bevriezing van natte wegen. Weggebruikers wordt aangeraden om extra afstand te houden en voorzichtiger te rijden. 

De gladheid heeft te maken met de vorst van de afgelopen nacht en kan volgens het KNMI zorgen voor gevaarlijke situaties op de weg. De waarschuwing geldt tot 10.00 uur.

De gemeente heeft vannacht weer gestrooid tegen de gladheid, maar doet dat niet overal. Er wordt alleen gestrooid op de hoofdroutes voor de auto, fiets en het openbaar vervoer. De stoep wordt niet gestrooid en kan daarom erg glad zijn. Op deze kaart zijn de strooiroutes te zien. 

Vreemde geur

Wie in de ochtend een 'vreemde geur' in de stad ruikt, moet niet al te veel schrikken. De brandweer liet van het weekend weten dat de geur komt door het strooizout dat de gemeente gebruikt. In het zout waar de gemeente mee strooit zitten namelijk met ureumkorrels. Wanneer ureaum in contact komt met lucht, kan het worden omgezet in ammoniak, wat een scherpe geur veroorzaakt. De geur verdwijnt na het uitstrooien vanzelf weer.

De man die gisteravond zwaargewond raakte bij een steekpartij op het Singel ligt nog altijd in het ziekenhuis. Dat bevestigt een woordvoerder van de politie. Er is nog geen dader aangehouden. 

De melding van de steekpartij kwam rond 19.30 uur binnen. Ter plaatse troffen de hulpdiensten vervolgens het zwaargewonde slachtoffer aan, dat met spoed naar het ziekenhuis is gebracht. 

Volgens Het Parool is het slachtoffer een 41-jarige Amsterdammer. De krant sprak met zijn broer, die anoniem wil blijven. Hij vertelt dat zijn broer over het Singel naar huis wandelde toen een onbekende hem vroeg om 'money, money'. Zijn broer weigerde en wilde doorlopen, waarna de man zijn capuchon op zou hebben gezet en hem in zijn borst zou hebben gestoken. "Hij stak heel gericht", aldus zijn broer tegen Het Parool. "Hij is enorm geschrokken, maar het gaat op zich goed met hem en hij is aanspreekbaar."

De politie kan de informatie in Het Parool in het kader van het lopende onderzoek niet bevestigen. Iedereen die meer weet over de steekpartij wordt opgeroepen contact op te nemen met de politie.

Zwemmen in water dat onder de vijf graden is, veel Amsterdammers zullen er niet voor warmlopen, maar Peer van Bemmelen denkt daar anders over. Hij is al Nederlands kampioen ijszwemmen, en nu is het tijd voor het echte werk: het WK IJszwemmen in Italië.

De naam zegt het eigenlijk al, ijszwemmen is zwemmen in water dat onder de vijf graden Celsius is. Peer traint in het water bij de Houthavens voor het WK. Of het IJ vandaag de perfecte temperatuur is, weet Peer niet zeker. "Ik denk dat je er niet te veel over na moet denken. Anders wordt het wel heel moeilijk allemaal." aldus Peer.

Mental game en euforisch gevoel

Naast dat het water koud is en je spieren dus sneller kunnen verkrampen, is het ook nog een mentale opgave om na de eerste shock niet zo snel mogelijk het water weer uit te gaan. "Het begin gaat altijd wel, een paar keer in- en uitademen, en dan moet je altijd je hoofd even acclimatiseren." zegt Peer. "Het is vooral een uitdaging om rustig te blijven en je ademhaling onder controle te houden."

Maar: waarom zou je in hemelsnaam vrijwillig het koude water in gaan? Volgens Peer gaat het voornamelijk om de euforie achteraf. "Ik zou iedereen aanraden om gewoon een keer in koud water te gaan liggen. Want je voelt je eerst echt extreem kut, en als je er uitkomt, dan voel je je toch echt zo euforisch, dat is wel bijzonder."

Kleine kans

De sport is nog niet heel groot, "je kan je redelijk makkelijk kwalificeren voor het WK", aldus Peer. Wel vertelt hij ons dat eenmaal in de Italiaanse Alpen het wel een stuk serieuzer wordt en de concurrentie groter is. Er zullen 750 deelnemers meedoen uit 49 verschillende landen. 

Hij neemt het onder andere op tegen een Amerikaanse Olympische ijszwemmer.  Zijn kansen schat hij niet al te groot in, maar met een top tien plaats is hij tevreden. "IJszwemmen is een rare sport, er kan echt van alles gebeuren, dus ik sluit niks uit."

De politie heeft twee verdachten aangehouden in het onderzoek naar de vondst van een overleden man in een pand aan het President Steynplantsoen in de Transvaalbuurt in Oost deze week. Het slachtoffer is volgens de politie mogelijk door een misdrijf om het leven gekomen. 

Het gaat om Amsterdammers van 41 en 39 jaar oud. Ze zitten vast en mogen alleen contact hebben met hun advocaat. 

De identiteit van het slachtoffer is inmiddels bij de politie bekend. De politie zegt nog steeds niet te weten hoe hij om het leven is gekomen of wil dat vanwege het onderzoek niet zeggen. Het blijft dus ook nog onduidelijk of het daadwerkelijk om een misdrijf gaat. 

Het slachtoffer werd vrijdagmiddag aangetroffen. De politie deed daarna urenlang sporenonderzoek. Vanwege het onderzoek stond er onder meer een politiecontainer in de straat.