Honderden Palestijnen hebben in het noorden van Gaza geprotesteerd tegen Hamas en voor een einde aan de oorlog. Dat zeggen ooggetuigen tegen de persbureaus AFP en DPA. Ook de Gaza-correspondent van de BBC schrijft erover.

Dit soort protesten komt niet vaak voor in het gebied. De BBC spreekt van het grootste anti-Hamas-protest in Gaza sinds het begin van de oorlog met Israël.

Ook meldt de Britse omroep dat er gemaskerde Hamas-militanten, sommige met geweren en andere met wapenstokken, ingrepen en de demonstranten met geweld uiteen dreven. Een aantal van de aanwezigen werden aangevallen.

'Weg met Hamas'

De betogers in Beit Lahiya riepen onder meer "weg met Hamas" en "Hamas, terroristen", meldt AFP. Op Telegram ging zeker één oproep rond om vandaag de straat op te gaan.

Het is niet duidelijk wie er achter de protesten zit. Israël roept Gazanen regelmatig op om op te staan tegen het Hamasbestuur in de Gazastrook.

Bij het protest waren vooral mannen, maar er waren ook wat uitzonderingen:

De gemeente Kampen spant een kort geding aan tegen netbeheerder Enexis. Kampen wil graag dat een nieuw duurzaam schoolgebouw wordt aangesloten op het stroomnet, maar volgens de netbeheerder kan er geen passende aansluiting worden geleverd.

Het overleg tussen de twee partijen is vastgelopen, meldt RTV Oost, en daarom stapt de gemeente naar de rechter. "Het kan niet zo zijn dat de meest duurzame school op een aggregaat aangesloten moet worden, of mogelijk niet open kan", zegt wethouder Erik Faber.

Het is de bedoeling dat Kindcentrum Hanzewijk een grootverbruik aansluiting krijgt, wat volgens de gemeente duurzamer is dan meerdere losse kleinverbruik aansluitingen. In het pand komen twee scholen en een kinderdagopvang.

Verouderde gebouwen

"Hoewel Enexis spreekt over een overvol elektriciteitsnet, hebben ze wel ruimte voor meerdere kleinverbruik aansluitingen. Maar als dat mogelijk is, dan zou de gevraagde aansluiting in onze ogen ook geleverd moeten kunnen worden", zegt Faber. De gemeente hoopt dat een uitspraak van de rechter "er alsnog voor zorgt dat Enexis de gevraagde aansluiting op tijd levert".

De bouw is deze maand begonnen en in het nieuwe schooljaar zouden de kinderen er les moeten krijgen. De kinderen zitten nu nog in verouderde gebouwen. Het pand moet volgens Kampen het 'meest duurzame kindcentrum van Nederland' worden.

Vorig jaar constateerde Nieuwsuur dat organisaties en bedrijven steeds vaker een zaak beginnen als ze van netbeheerders te horen krijgen dat er geen ruimte op het net is. Voor bijvoorbeeld een nieuwe fabriekshal, een nieuw schoolgebouw of wijkcentrum. De slagingskans blijkt in de praktijk klein. "Als er geen transportcapaciteit is, verandert een rechtszaak daar weinig aan", zei een woordvoerder van Enexis destijds.

Bijna 200 miljard

Eind vorige maand bleek dat er de komende jaren zo'n 195 miljard euro nodig is om het stroomnet goed te laten werken.

Het elektriciteitsverbruik in Nederland zal richting 2050 verviervoudigen. En dat terwijl er nu al grote problemen zijn: zo staan er op dit moment zo'n 10.000 bedrijven op de wachtlijst voor een zware aansluiting.

NOS op 3 legde eerder al eens uit wat we zullen merken van een vol stroomnet, zowel in een online explainer als in deze video:

Mag de wolf actiever verjaagd of zelfs afgeschoten worden? In een Kamerdebat hierover liepen de emoties dinsdagavond hoog op en zijn de meningen verdeeld.

Partijen voelen de onrust en angst in de samenleving, maar een SGP-plan om meer ruimte te maken om wolven af te schieten lijkt nu geen meerderheid te krijgen. Die ruimte is er volgens staatssecretaris Rummenie (BBB) vanwege Europese regels nu ook niet. Sinds in Europa aan voorstellen wordt gewerkt om de streng beschermde status van de wolf te verlagen, werkt het kabinet - vooruitlopend daarop - wel aan plannen om probleemwolven aan te pakken.

Niet één maar al elf keer vroeg de BBB om een debat. Uiteindelijk kreeg de partij de Kamer mee. Voor aanvang begroette Van der Plas boeren en anderen belangstellenden op de publieke tribune. Zij zeggen zich alleen al door het plaatsvinden van het debat gesteund te voelen.

125 wolven leven er nu in ons land, begon Van der Plas haar betoog, hoeveel vinden we nog reëel? Ze hekelt de aanvallen op vee, honden en hardlopers en spreekt over bange kinderen onderweg naar school. Volgens haar leven mensen in "dagelijkse angst".

'De wereld op zijn kop'

Al snel komt Van der Plas in aanvaring met Partij voor de Dieren-Kamerlid Kostic, die vindt dat Van der Plas mensen nodeloos bang maakt en "ophitst". "Ga anders zelf even op de publieke tribune praten", reageert ze, "om te horen hoe bang mensen zijn".

Kostic zegt de angst goed te begrijpen, maar wijst erop dat bij "95 procent van de incidenten geen goede preventieve maatregelen zoals hekken zijn". Dat is volgens Van der Plas "de wereld op zijn kop". "Moeten we dan ons hele leven aanpassen aan een roofdier? We kunnen niet alles maar omheinen."

NOS op 3 maakte eerder deze explainer over hoe de wolf Nederland verdeelt:

Ook tussen D66 Kamerlid Podt en Van der Plas is de sfeer venijnig. D66-Kamerlid Podt verwijt Van der Plas te overdrijven en "wild om zich heen te slaan". Van der Plas adviseert Podt ook eens in die gebieden "te gaan logeren". Podt wijst van der Plas erop dat ze zelf ook in een buitengebied woont.

NSC-Kamerlid Boomsma is het wel met de BBB eens dat er "onaanvaardbare problemen" in het dichtbevolkte Nederland zijn. Hij constateert dat de tijden dat de wolven nog veilig achter het ijzeren gordijn zaten voorbij zijn en vraagt zich af of wolven mogelijk met paintballgeweren actiever opgejaagd kunnen worden.

Los van het al dan niet verjagen vinden CDA, VVD en BBB het onbestaanbaar dat burgemeesters binnen gemeentegrenzen verantwoordelijk zijn, maar in het bos net erbuiten niets te zeggen hebben. Daar zijn provincies verantwoordelijk. Ze willen dat staatssecretaris Rummenie uitzoekt of daar een "andere balans" in kan komen.

Samenleven en wolfvrije zones

PVV-Kamerlid Graus vindt dat er gekeken moet worden naar geboortebeperking in plaats van afschieten. Zoals eerder houdt hij een vurig betoog voor de vrijheid van de wolf. Mensen behandelen wolven als "paria" zegt Graus. "Nederland is geen leuk land voor de wolf. Als ik wolventaal zou spreken zou ik zeggen: jongens draai je om en kom hier niet. Er is hier geen natuur meer, het is tupperware".

Volgens Graus zijn wilde zwijnen en honden gevaarlijker. JA21-leider Eerdmans stoort zich aan het betoog van Graus en noemt het "raaskallen". Podt spreekt juist van een "gepassioneerd pleidooi". GroenLinks-PvdA Kamerlid Bromet denkt dat anticonceptie voor wolven niet werkt. "We moeten leren omgaan en samenleven met de wolf".

Het CDA wil van staatsecretaris Rummenie weten wanneer een wolf een probleemwolf is. Rummenie zegt nog te werken aan een een definitie. Ook kijkt hij naar opties voor zogeheten wolfvrije zones, een BBB-idee. In die zones zouden vee en mensen beter beschermd moeten worden. Volgens de Partij voor de Dieren maakt dat juridisch weinig kans. Staatssecretaris Rummenie vindt dat Nederland "als dichtstbevolkte" lidstaat van Europa "alle reden" heeft om in de EU "om maatwerk te vragen".

De VVD wil nog van Rummenie weten hoe het zit met berichten over sterk dalende toeristische boekingen in Drenthe. Hoe gevaarlijk is de wolf nu eigenlijk voor mensen, en zou de staatssecretaris zelf in Drenthe op vakantie gaan, wil Kamerlid van Campen weten. Naar die cijfers zal Rummenie kijken en ja, zegt hij, "Ik zou zeker in Drenthe op vakantie gaan".

President Trump en zijn kabinetsleden weigeren het een fout te noemen dat een journalist was toegevoegd aan een chatgroep waarin militaire aanvalsplannen werden besproken. "Ik denk niet dat hij zijn excuses moet aanbieden", zegt Trump over Nationaal Veiligheidsadviseur Waltz. "Ik denk dat hij zijn best doet."

Waltz had de chatgroep op Signal aangemaakt en hoofdredacteur Goldberg van tijdschrift The Atlantic toegevoegd. Experts noemen het een blunder dat topfunctionarissen achteloos zijn omgesprongen met zeer gevoelige informatie.

Democraten zijn verbolgen over de gang van zaken en spreken inmiddels van Signal-gate, een verwijzing naar het Watergateschandaal uit de jaren 70. Het veiligheidslek had grote gevolgen kunnen hebben voor de veiligheid van Amerikaanse militairen, want details over aankomende luchtaanvallen op Houthi-doelen in Jemen werden door de topfunctionarissen gedeeld.

Waltz: ik ken hem niet

De Nationaal Veiligheidsadviseur stelde dat hij nooit contact heeft gehad met Goldberg en hem ook niet kent. Waltz zei verder dat zijn team probeert te achterhalen "wat er in hemelsnaam" is gebeurd. Ook probeerde Waltz de aandacht af te leiden door Goldberg en andere journalisten te bekritiseren. "Hij wil dat de wereld meer over hoaxen praat dan over vrijheid of terroristen uitschakelen", citeert de BBC Waltz.

President Trump suggereerde eerder vandaag tegenover NBC News dat een medewerker van Waltz verantwoordelijk is voor het toevoegen van de journalist aan de chat. Later probeerde hij het schandaal tegenover journalisten zo veel mogelijk af te zwakken. "Soms kan iemand in zo'n chat komen" en Signal wordt volgens hem ook door het leger en de media gebruikt.

NSA waarschuwde voor Signal

Maar achter de schermen waren functionarissen gewaarschuwd voor de risico's van Signal, schrijven de BBC en CBS News. Veiligheidsdienst NSA had een maand geleden aan de bel getrokken over kwetsbaarheden in de versleutelde communicatieapp. Medewerkers waren opgeroepen geen gevoelige info te delen via deze of andere socialemedia-apps.

Hegseth, de minister van Defensie waar de NSA ook onder valt, was een van de mensen in de chatgroep op Signal. Onder anderen de directeur van de FBI en CIA zaten erin, maar Trump zelf niet. Hij beweerde in antwoord op vragen van journalisten dat er geen geheime informatie is gedeeld. Zijn team erkende wel dat het "gevoelige" informatie was, maar weigerde details te geven.

'Verlies van kennis'

Signal werd onder de regering-Biden bijvoorbeeld gebruikt om functionarissen op de hoogte te stellen dat er een geheim bericht is verstuurd. De topambtenaar moest dan vervolgens op een volledig beveiligd systeem dat bericht lezen. Dat schrijft persbureau AP op basis van een anonieme bron.

"Al deze veiligheidsfunctionarissen hebben een kastje in huis waarmee ze volkomen versleuteld kunnen communiceren", zei defensieanalist Peter Wijninga vandaag tegen de NOS. "Of je communiceert daarmee, of fysiek op het Pentagon binnen een afgesloten en beveiligde ruimte die niet afluisterbaar is." Hij stelt dat het ontslaan van vele ambtenaren onder Trump tot verlies van kennis heeft geleid binnen veiligheidsdiensten.

Wetenschappers hebben in de Mongolische Gobiwoestijn bij opgravingen restanten van een nieuwe dinosaurussoort ontdekt. Een uniek dier met twee enorme klauwen en een wat bizar uiterlijk, komt naar voren uit een reconstructie die ze gemaakt hebben. "Superspeciaal" noemt onderzoeker Anne Schulp de ontdekking.

Duonychus tsogtbaatari, een soort uit de groep waar ook de Tyrannosaurus rex onder viel, was een gevederde dino die zo'n 90 miljoen jaar geleden leefde. Volgens de onderzoekers was het vooral een vegetariër. Hij gebruikte zijn bijna dertig centimeter lange klauwen, die hij ver kon uitstrekken waarschijnlijk om eetbare vegetatie naar zich toe te halen, en ook om zich te verdedigen.

Met de twee klauwen onderscheidde hij zich van de drieklauwige dino's in de groep therizinosaurussen, giganten die allemaal op hun achterpoten liepen. Sommige soorten wogen vijf ton en konden tien meter lang worden. Duonychus tsogtbaatari was stukken kleiner. Hij woog zo'n 260 kilo, maar zou nog steeds boven een volwassen mens uittorenen.

Een paar decennia geleden was er nog weinig bekend over deze groep dino's, zegt Schulp, hoogleraar paleontologie aan de Universiteit Utrecht en onderzoeker bij Naturalis. "De laatste tien, vijftien jaar is er meer duidelijk geworden. Deze soort, met twee klauwen, waren we nog niet eerder tegengekomen, maar eigenlijk is het wel logisch. Je hebt ook geen drie kapmessen nodig om je een weg te banen door de jungle, met twee hele goede klauwen kom je er ook."

Therizinosaurussen waren niet altijd planteneters. Ze stammen af van vleeseters. Waarom deze groep dino's zich bekeerde tot het vegetarisme? "Dat zijn de moeilijkste vragen. Ze hebben zich aangepast aan de omstandigheden, maar hoe dat precies is gegaan weten we niet."

De ontdekking van een nieuwe dinosaurussoort is op zich niet enorm speciaal, dat gebeurt volgens Schulp bijna wekelijks. Wat aan deze nieuwe dino opvalt zijn toch die unieke twee klauwen, en zijn vreemde uiterlijk. "Een gek dier met grote klauwen. Hij ziet er op het eerste gezicht wat bizar uit, en maakt een onhandige indruk", vindt ook Schulp. "Maar blijkbaar ging het hem 90 miljoen jaar geleden toch goed af."

De Amerikaanse vicepresident JD Vance zegt dat hij zijn vrouw zal vergezellen op de aangekondigde reis naar Groenland deze week. In een video zegt hij dat Groenland te lang is genegeerd door zowel de VS als Denemarken en dat "dat slecht is voor de wereldwijde veiligheid".

Usha Vance, de vrouw van de vicepresident, had eerder aangekondigd dat ze naar Groenland wil om een hondenslee-race op het Deense eiland bij te wonen en "de Groenlandse cultuur en eenheid te vieren".

Veiligheidsadviseur Waltz en energieminister Chris Wright brengen daarnaast een bezoek aan Pituffik, waar de VS een militaire basis heeft. De bezoeken volgen op opmerkingen van president Trump dat hij Groenland wil inlijven vanwege de strategische ligging en bodemschatten. Premier Egede van Groenland is verbolgen over het bezoek van de zware Amerikaanse delegatie dat hij als "buitenlandse inmenging" beschouwt. Ook de Deense premier Mette Frederiksen heeft scherp uitgehaald naar de VS en spreekt van "onacceptabele druk" op Groenland.

Gepantserde auto's

"We gaan kijken hoe het gaat daar", zegt Vance in de online verspreide video. "Namens president Trump zeg ik dat we de veiligheid van het volk van Groenland een nieuwe impuls willen geven, omdat we het belangrijk vinden de veiligheid van de hele wereld te beschermen."

Vance wil net als Waltz en Wright de Amerikaanse basis in het noordwesten van Groenland bezoeken. Volgens hem zijn er landen die zowel Groenland als de VS en Canada bedreigen en hij stelde dat leiders in Denemarken en Noord-Amerika Groenland "veel te lang genegeerd hebben".

De Deense politie liet gisteren weten dat er extra personeel en speurhonden naar Groenland zijn gestuurd als extra veiligheidsmaatregelen voor het Amerikaanse bezoek. Lokale media meldden ook de aankomst van vier gepantserde auto's in het centrum van de hoofdstad Nuuk, die per vliegtuig vanuit de VS waren overgevlogen.

Bij een ongeluk in Loenen (gemeente Apeldoorn) zijn zes mensen gewond geraakt. Rond 19.15 uur botsten twee voertuigen door nog onbekende oorzaak op elkaar.

Volgens een politiewoordvoerder zijn de zes inzittenden met onbekende verwondingen naar het ziekenhuis gebracht. Twee van hen zouden er ernstig aan toe zijn.

Zes ambulances, de brandweer, meerdere politie-eenheden en een traumahelikopter werden ingeschakeld. De weg Kanaal Zuid tussen Apeldoorn en Dieren werd vervolgens afgesloten voor onderzoek, schrijft Omroep Gelderland.

De politie van Portugal heeft op de Atlantische Oceaan een boot met 6,5 ton cocaïne aan boord onderschept. De lading was bestemd voor de Europese markt.

Het was een zogeheten semiduikboot: een boot die grotendeels onder de waterspiegel verdwijnt waardoor hij moeilijker te zien is.

Het vaartuig voer 500 zeemijl ten zuiden van de Azoren. Dat is een autonome eilandengroep in de Atlantische Oceaan die bij Portugal hoort.

Aan boord waren vijf bemanningsleden. Over hun nationaliteit is niets bekendgemaakt. De boot kwam zo goed als zeker uit Latijns-Amerika, maar een land is niet genoemd.

De Portugese politie werkte samen met opsporingsautoriteiten in Spanje, het VK en de VS.

Een koperen kunstwerk dat al sinds de jaren 60 in Winschoten hing, is deze week gestolen. Het werk De Barmhartige Samaritaan werd gerestaureerd bij een bedrijf in Scheemda en is daar in de nacht van zondag op maandag verdwenen, schrijft RTV Noord.

Wethouder Jurrie Nieboer van de gemeente Oldambt (waar Winschoten onder valt) noemt de diefstal "zeer betreurenswaardig". Het gerestaureerde kunstwerk zou op 11 april onthuld worden op z'n nieuwe plek, bij het Rosarium in Winschoten. "De uitnodigingen waren net de deur uit."

Ziekenhuis

Het kunstwerk van vijf bij twee meter hing tientallen jaren aan de gevel van het voormalige Sint Lucas Ziekenhuis in Winschoten. Toen dat ziekenhuis fuseerde, ging het beeld naar een opslag. Later werd het geschonken aan de gemeente Oldambt.

Vorig jaar is een crowdfunding gestart voor restauratie en herplaatsing van het beeld, dat gemaakt is door de inmiddels overleden kunstenaar Wim van den Hoek uit Norg. In Scheemda kreeg het kunstwerk een soort stalen onderstel. "Op de foto's die ik heb gezien lijkt het echt alsof de plaquette er zo is afgetrokken of afgeknipt", zegt Nieboer tegen RTV Noord.

De politie doet (buurt)onderzoek naar de diefstal.

Het geweldsincident op de Westelijke Jordaanoever leek er één als vele andere, maar was tegelijkertijd bijzonder. Het was gewoon omdat Joodse kolonisten steeds vaker Palestijnse dorpen aanvallen, en bijzonder door de identiteit van een van de gewonden: Hamdan Ballal.

Ballal is een van de filmmakers die eerder deze maand met No Other Land een Oscar wonnen voor beste documentaire. Die film gaat over de plek waar hij gisteren werd aangevallen en door het leger werd gearresteerd: Masafer Yatta. Dat is een uitgestrekt landbouwgebied met tientallen Palestijnse dorpen op de zuidgrens van de door Israël bezette Westoever.

Vlak voordat hij vanmiddag werd vrijgelaten, vroeg de NOS bronnen in het gebied om een reactie op het geweld.

"Het is angstwekkend, maar ook verwacht", zegt Abbas Milhem, directeur van de Palestijnse boerenvakbond (PFU) vanuit zijn kantoor in Ramallah. "Er zijn al heel lang aanslagen door kolonisten op Palestijnse boerengemeenschappen zoals Susiya in Masafer Yatta. Maar het geweld is geïntensiveerd sinds 7 oktober 2023."

Volgens de mensenrechtenorganisatie Center for Jewish Nonviolence vielen gisteren tientallen kolonisten het Palestijnse dorp Susiya binnen tijdens de avondmaaltijd van de ramadan, de islamitische vastenmaand. Ze richtten vernielingen aan en mishandelden Hamdan Ballal. Israëlische militairen hielden de filmmaker aan toen hij in een ambulance aan zijn verwondingen werd behandeld, zegt de organisatie.

De vrouw van Ballal verklaarde vandaag dat haar man voor zijn huis door drie mannen in militair uniform was mishandeld terwijl een vierde man de aanval filmde.

De Israëlische regering spreekt tegen dat Ballal uit een ambulance is gehaald. Volgens Israël gooiden "terroristen" stenen naar Israëlische burgers, die daarna stenen teruggooiden. Militairen kwamen tussenbeide en werden toen zelf bekogeld, staat in een verklaring. Volgens het leger werden drie Palestijnen aangehouden, onder wie Ballal. Ook een Israëliër werd opgepakt.

Vakbondsleider Milhem spreekt van een bewuste aanslag door kolonisten en denkt dat de daders het specifiek op Ballal hadden gemunt. "Dit deden ze vanwege zijn film. Want die gaat over het echte leven hier, het leed van de mensen. De film kreeg precies wat de kolonisten willen voorkomen: erkenning. De kolonisten proberen iedereen die het geweld aan de kaak stelt het zwijgen op te leggen."

"Het was onvermijdelijk dat Hamdan Ballal vroeg of laat zou worden aangevallen", zegt Allegra Pacheco, die leiding geeft aan de West Bank Protection Consortium, een koepel van hulporganisaties die mede door de Nederlandse overheid wordt gefinancierd. "Als je daar woont, heb je geen bescherming. Net zoals je in zijn documentaire ziet, kunnen kolonisten bij hem thuis simpelweg binnenlopen".

Pacheco beschrijft met name de situatie in het gebied Area C dat ongeveer twee derde van de Westoever beslaat en waar de meeste Joodse nederzettingen staan. Area C staat formeel onder controle van het Israëlische leger, maar Pacheco wijst erop dat het leger zich weinig gelegen laat liggen aan de Palestijnen die verspreid over het gebied wonen.

"Het leger zou volgens internationaal recht de Palestijnen tegen het kolonistengeweld moeten beschermen, maar doet dat niet", zegt ze. "Als een Palestijn zichzelf probeert te verdedigen, riskeert hij meer geweld of zelfs dat hij wordt doodgeschoten. Officieel kunnen Palestijnen een klacht indienen, maar 93 procent van de klachten wordt afgewezen."

Het is niet duidelijk of de internationale bekendheid van filmmaker Ballal heeft bijgedragen aan zijn relatief snelle vrijlating vanmiddag. De meeste arrestaties op de Westoever halen het nieuws niet. Volgens vakbondsleider Abbas Milhem neemt intimidatie door kolonisten extreme vormen aan. "Veel mensen blijven op hun land, hoewel ze herhaaldelijk zijn mishandeld. Ik ken veel mensen die voor de ogen van hun vrouw en kinderen in elkaar zijn geslagen. Maar ze blijven zich verzetten".

Op een markt in de Sudanese regio Darfur zijn vele tientallen doden gevallen bij een luchtaanval. Lokale hulporganisaties houden het regeringsleger verantwoordelijk voor het bloedbad in de regio Darfur. De legertop spreekt de beschuldiging tegen.

De aanval zou gisteren zijn gebeurd en werd vandaag gemeld. Op de plek van de verwoestende explosies liggen veel verkoolde lijken, zo is te zien op geverifieerde foto's en video's op sociale media. De schattingen over het aantal dodelijke slachtoffers loopt uiteen. De lokale hulporganisatie Emergency Lawyers sprak in een eerste bericht op X van honderden doden.

General Coordination, een andere hulporganisatie, houdt het op minstens 54 dodelijke slachtoffers. Ruim de helft van hen waren vrouwen. Dat meldt persbureau AP op basis van een lijst met slachtoffers die de organisatie met journalisten heeft gedeeld. Het is niet duidelijk of er ook gewapende militieleden zijn gedood.

Genocide

Het bombardement werd gemeld in het noordelijke deel van Darfur. Deze regio is zwaar getroffen in de burgeroorlog die al twee jaar woedt in Sudan tussen het regeringsleger en de militie RSF. Deze gewapende groepering wordt in de regio beschuldigd van het plegen van genocide. De RSF komt voort uit de beruchte Janjaweed-strijdgroep, die eerder al eens volkerenmoord heeft gepleegd in Darfur.

Verspreid over heel Sudan zijn in twee jaar tijd zeker tienduizenden mensen omgekomen in het oorlogsgeweld. Ruim 12 miljoen burgers zijn op de vlucht geslagen. Volgens hulporganisaties heerst er hongersnood in vluchtelingenkampen en heeft meer dan de helft van de bevolking behoefte aan humanitaire hulp.

Het medische team rond paus Franciscus heeft eind februari kort overwogen om af te zien van een intensievere behandeling nadat zijn toestand sterk was verslechterd. Dat zegt een van de artsen, Sergio Alfieri, in de Italiaanse krant Corriere della Sera.

De 88-jarige paus werd zondag na 38 dagen ontslagen uit het ziekenhuis waar hij was opgenomen met een dubbele longontsteking. Op 28 februari verslechterde zijn toestand snel, zegt Alfieri. Franciscus kreeg ernstige ademhalingsmoeilijkheden. "Die nacht was verschrikkelijk. Hij wist, net als wij, dat hij de ochtend misschien niet zou halen."

Het team stond voor een moeilijke keuze. "We moesten kiezen of we zouden stoppen en hem zouden laten gaan, of dat we alle mogelijke medicijnen en therapieën zouden proberen, waarbij we een groot risico liepen andere organen te beschadigen."

Uiteindelijk werd de beslissing aan de paus zelf gelaten, zegt Alfieri. "Probeer alles, geef het niet op", zei Franciscus. "Dat dachten wij allemaal ook. En niemand gaf op."

Tweede crisis

In de dagen daarna bestond het risico dat de nieren en het beenmerg schade zouden oplopen, maar het team zette de behandeling voort. Drie dagen na de eerste levensbedreigende crisis kreeg de paus opnieuw last van acute ademhalingsproblemen. Artsen gebruikten een cameraslang met een apparaat om slijm te verwijderen. Uiteindelijk sloeg de behandeling aan en nam de longinfectie af.

Volgens Alfieri is de paus steeds volledig bij bewustzijn geweest en wist hij dat hij die nacht van 28 februari misschien niet zou doorkomen. "Vanaf dag één vroeg hij ons hem de waarheid te vertellen over zijn toestand."

De paus heeft het advies gekregen ontmoetingen met veel mensen tegelijk de komende tijd te mijden, om het risico op nieuwe infecties te verkleinen. Ook heeft hij baat bij een langere periode van rust. Een staatsbezoek van de Britse koning Charles en zijn vrouw koningin Camilla aan het Vaticaan op 8 april is vanwege dat medische advies uitgesteld totdat de paus voldoende is opgeknapt.

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil geen debat houden over het vrijdag gepresenteerde Nationaal onderzoek moslimdiscriminatie. De partijen vinden het onder de maat. "Het onderzoek is dermate slecht dat we dat niet moeten doen", zei SGP-Kamerlid Flach. "Het verdient de naam 'Nationaal onderzoek' niet." PVV-Kamerlid Boon spreekt van een flutonderzoek. "Als mijn zoon in Havo 2 dit had ingeleverd, had hij een onvoldoende gehad."

Het is vrij uitzonderlijk dat een Kamermeerderheid zo afwijzend reageert op een onderzoek uitgevoerd namens een ministerie en op verzoek van de Kamer zelf.

Het onderzoek naar moslimdiscriminatie werd vrijdag door het kabinet naar de Tweede Kamer gestuurd. De onderzoekers concluderen dat moslimdiscriminatie aanzienlijk is op het gebied van onderwijs, werkgelegenheid, huisvesting en gezondheidszorg. Zij waarschuwen dat jongeren hierdoor de verbinding met de Nederlandse samenleving kunnen kwijtraken.

Het onderzoek bestond uit een literatuurstudie, gesprekken met belangengroepen, experts en beleidsmakers en interviews met 44 moslims over hun ervaringen met discriminatie. Op basis hiervan trokken de onderzoekers hun algemene conclusies. Zij benadrukten dat het om een kwalitatief onderzoek ging.

De fractie van Denk had in 2022 om het onderzoek gevraagd en kreeg daarbij steun van een Kamermeerderheid. Partijleider Van Baarle van Denk was blij dat het onderzoek er vorige week eindelijk was en wilde een debat op de Kameragenda zetten. "De conclusies zijn zorgwekkend", zei hij. "Het is tijd dat we het niet over onderzoeken maar over de aanpak van moslimdiscriminatie gaan hebben."

Onderzoek rammelt

Maar de meerderheid van een paar jaar geleden was nu niet meer te vinden. BBB vindt dat het onderzoek aan alle kanten rammelt. Het CDA sprak van een handjevol respondenten en ook NSC vindt dat er heel veel op is aan te merken.

Uiteindelijk kreeg Denk alleen de steun van GL-PvdA, D66, Volt, SP en PvdD. Van Baarle noemde de reacties van de tegenstanders en hun kritiek op het onderzoek "deze Kamer onwaardig". Hij vindt het een klap in het gezicht van moslims die worden gediscrimineerd. Het is overigens niet uitgesloten dat het onderzoek in een ander debat zijdelings aan de orde komt. Maar maatregelen zal de Kamer er nu niet op baseren.

Transgender Netwerk adviseert transgender personen in Nederland om niet naar de Verenigde Staten te reizen, tenzij dat niet anders kan. Dit doet de organisatie vanwege het aangescherpte reisadvies naar de VS voor lhbtiq+-personen. Enkele decreten van president Trump en wetten in een aantal staten zouden negatieve gevolgen hebben voor transgender personen.

Zo moeten reizigers hun geboortegeslacht opgeven als ze een reisvergunning aanvragen. De Amerikaanse autoriteiten accepteren als geslachtsvermelding alleen een 'M' of een 'V'. "De weg voor non-binaire mensen met een X op hun paspoort om naar de VS te reizen lijkt hiermee afgesloten", zegt Transgender Netwerk. "Daarnaast denken wij dat ook transgender mannen en vrouwen er verstandig aan doen om hun reis naar de VS te heroverwegen. Ga er alleen naartoe als je echt niet anders kan, is ons advies."

Kwetsend

De decreten waar het om gaat, worden nog aangevochten bij de rechter, maar ze hebben al wel gevolgen. "Het is überhaupt een sociaal onveilige situatie voor transgender personen in de VS. Dat is al langer zo, maar vooral sinds de inauguratie van Trump. De hele situatie rond reizen voor transgender mensen wordt steeds moeilijker", zegt Transgender Netwerk.

De belangenorganisatie benadrukt dat de decreten vooral veel onduidelijkheid en chaos veroorzaken. De organisatie krijgt vragen van bezorgde mensen of ze de VS in kunnen en wat er kan gebeuren. "Het is natuurlijk ook heel kwetsend dat je als transgender persoon niet welkom bent in de VS."

'Mensenrechtenschendingen'

Philip Tijsma, woordvoerder van COC Nederland, spreekt van mensenrechtenschendingen van transgender personen. "Het zijn vreselijke maatregelen. Het is absurd dat Amerika paspoorten van andere landen niet accepteert." Hij benadrukt dat de hele lhbtiq+-gemeenschap zich zorgen maakt. "De maatregelen raken nu vooral transgender personen, maar de hele gemeenschap wordt als zondebok behandeld. We zijn natuurlijk solidair met transgender personen en je kan er donder op zeggen dat het hier niet bij blijft."

Het COC vindt dat lhbtiq+-mensen het beste zelf kunnen bepalen of ze verantwoord naar de VS kunnen reizen, maar noemt de situatie wel zorgwekkend. "Voor niet-transgender personen binnen de gemeenschap valt het op praktisch niveau nog mee, maar er leven wel zorgen."

Aangescherpt reisadvies

Vandaag scherpte het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag het reisadvies naar de VS aan voor lhbtiq+-personen. Het ministerie schrijft dat lhbtiq+-personen er rekening mee moeten houden dat "wetten en gebruiken in de VS tegenover lhbtiq+-personen kunnen afwijken van die in Nederland". Het ministerie deed dit nadat Duitsland, Denemarken en Finland eerder hun reisadvies ook hadden aangepast. Het is nog niet duidelijk of Nederlanders in de VS in de knel zijn gekomen door deze maatregelen.

In een aantal Amerikaanse staten zijn wetten van kracht die de rechten van lhbtiq+-personen beperken, bijvoorbeeld rond de toegang tot gezondheidszorg. Voor meer informatie verwijst het ministerie naar een website met informatie over veilig reizen voor lhbtiq+-personen.

De Amerikaanse regering perkt al langere tijd de rechten van transgender personen in. Zo wilde Trump transgender personen weren uit het leger, maar de rechter stak hier vooralsnog een stokje voor. Ook tekende Trump een decreet waarmee hij de toegang ontzegt van transgender sporters tot de Olympische Spelen van 2028 in Los Angeles.

Vanaf vandaag kunnen leerlingen uit groep acht zich weer aanmelden voor hun favoriete middelbare school. Maar hoe maak je nu die keuze? De 11-jarige Adit uit Nieuw-West bedacht er iets op: een eigen podcast, genaamd Adit's Schoolkeuze gids. Daarin interviewt hij tientallen docenten en schoolleiders van middelbare scholen. "Deze podcast kan heel veel kinderen helpen."

Hoe zit het met het telefoonverbod en wat maakt deze school uniek? Gewapend met allerlei soorten vragen bezoekt de 11-jarige Adit tientallen middelbare scholen in de stad. 

Met zijn podcast wil hij kinderen helpen bij het maken van hun middelbare schoolkeuze. Want groep achters kunnen zich vanaf vandaag weer aanmelden voor hun favoriete middelbare school. Leerlingen met een havo/vwo of gymnasium advies moeten een favorietenlijst maken van negen middelbare scholen.  Leerlingen met een vmbo-advies moeten zes scholen opgeven. 

En dat is best ingewikkeld. Ondervond Adit zelf, toen hij zich ging oriënteren. "Allereerst begon ik zelf met scholen bezoeken, vorig jaar in groep 7. Op opendagen kregen we heel veel informatie. Hoe werkt de overstap en wat zijn de vakken en profielen waar iedereen het over heeft. We kregen veel informatie om te onthouden en we konden niet alles terugvinden. Toen dacht ik waarom kan ik niet een podcast beginnen om mensen te helpen. Dan heb je alle vragen op een rijtje", vertelt Adit. 

Het kost Adit aardig wat tijd, want na de opnames moet hij de podcast ook nog monteren. "Dat kost ongeveer zo'n twee à drie uur, zegt hij. Dat gaat hem nu nog aardig af. Maar als hij volgend jaar naar de middelbare school gaat, krijgt hij wel huiswerk. Maar welke school dat wordt, daar is hij zelf nog niet over uit. "Ik wil graag naar het gymnasium, maar welk dat weet ik nog niet."

De podcasts van Adit zijn hier te beluisteren. 

De gemeente moet flink meer geld betalen om de problemen met het factureringssysteem op te lossen. Eerder werd verwacht dat de hersteloperatie 700.000 euro zou kosten, maar dat bedrag is inmiddels opgelopen tot 2,5 miljoen euro. Dat maakt de wethouder van Financiën Hester van Buren vandaag bekend. 

De kosten zijn onder andere opgelopen omdat er extra personeel is ingezet om de achterstanden op te lossen. In eerste instantie is er vijftig fte gestart bij de crediteurenadministratie. Daar komt nu nog zestig fte bij. Zij zullen de komende maanden van start gaan. 

12.772 facturen

De gemeente heeft op het moment een achterstand van 12.772 facturen die al buiten de betaaltermijn zijn gevallen. In februari ging het nog om zo'n 27.000 te laat betaalde facturen. 

Daarbij probeert de gemeente de achterstanden weg te werken door voorschotten te verstrekken aan leveranciers die veel facturen hebben openstaan. De gemeente heeft aan 32 leveranciers een aanbod gedaan voor een voorschotbetaling. Deze 32 leveranciers hebben bij elkaar ongeveer  12.000 facturen openstaan bij de gemeente, waarvan circa de helft buiten de betaaltermijn.

Meerdere vertragingen

Eind januari werd bekend dat de gemeente na implementatie van een nieuwe inkoop- en betalingssysteem, AFIS, betaalachterstanden heeft opgelopen. Kort daarna bleek het om zo’n 27.000 facturen te gaan die niet op tijd zijn betaald. De gemeente werkt sinds 1 januari met het betalingssysteem. 

De eerste vertraging ontstond begin december, toen het oude factureringssysteem sloot. Facturen die nog niet waren afgehandeld, werden toen overgezet naar AFIS. Maar door een technisch probleem lukte dat inladen niet.

Toen dat probleem was verholpen, kon pas worden begonnen met het inladen van facturen die binnen waren gekomen tussen de sluiting van het oude systeem en het live gaan van AFIS, begin januari. Bij het inladen van deze groep facturen, 21.000 in totaal, ontstonden weer problemen.

Daarna was er een probleem met het herkenningssysteem van AFIS. Veel facturen moeten automatisch worden doorgezet, maar dat liep vast. Dat doorzetten van facturen naar de opdrachtgevende directie moest toen handmatig gebeuren.

En juist het handmatige openen en afhandelen van facturen duurde langer dan verwacht, ook als gevolg van een technisch probleem. Hiervoor is inmiddels een software-update doorgevoerd.

Donderdag moet wethouder Van Buren zich opnieuw verantwoorden over de factuurproblemen in een commissie van de gemeenteraad.

Een collectant is vanavond op straat beroofd in Oost. Het slachtoffer was samen met een collega geld aan het inzamelen voor het Rode Kruis toen een groep jongeren hem onder bedreiging van een steekwapen dwong om 'goederen' af te geven.

De man werd rond 20.15 uur beroofd aan de Bredeweg in Oost. In verband met het onderzoek wil de politie niet zeggen wat de man moest afstaan. Hij raakte niet gewond bij de overval.

Na het incident sloegen de jongens, allen in het zwart gekleed, met de buit op de vlucht. Om hoeveel personen het gaat, is niet duidelijk. De politie is nog naar hen op zoek. 

In De Straten van Amsterdam trekt AT5 de stad in op zoek naar bijzondere verhalen van Amsterdamers uit alle hoeken van de stad. Deze week verlaten we de stad en gaan we op bezoek bij oud-Amsterdammers in Almere. 

In Almere wonen procentueel meer geboren Amsterdammers dan in Amsterdam zelf. 50 jaar geleden trok de eerste golf Amsterdammers naar een zandvlakte die we vandaag de dag Almere-Haven noemen.  We gaan op bezoek bij voormalig Amsterdammers Willy, Joke en Lize die vanuit Amsterdam verhuisden naar de eerste straat in Almere: Schoolwerf. Missen ze hun Amsterdam een beetje?   

Almere-deskundige Jak Boumans neemt ons op sleeptouw. Wat Jak zelf zegt over die Amsterdammers die in Almere kwamen wonen: “In Amsterdam werden veel oude huizen vernieuwd en vanuit daar kwam de grote overloop, ze moesten ergens naartoe”. Voordat we naar de Schoolwerf vertrekken, zijn we nog even op bezoek bij het Almeers Amsterdams rokerscafé de Sting. Daar spreken we Mariëlle en Michael, beide echte Almeerders met een Amsterdamse achtergrond. Zij delen met ons hun liefde voor Almere met Hazes op de achtergrond aan de muur.    

Joke (De Pijp) en Willy (Jordaan) kregen als eersten de sleutel van hun woningen en verlieten Amsterdam. De reden om te vertrekken: “We wilden vrijheid en niet opgesloten zitten op een tweekamer woning met een paar kinderen”. Beiden zeggen zich nooit echt verbonden te hebben gevoeld met Amsterdam en de stad ook voor geen seconde hebben gemist. 

Lize (Waterlooplein) vond het wel moeilijk om Amsterdam te verlaten. Ze verliet haar kerstboom met verdriet in Holendrecht. Tegenwoordig mist ze Amsterdam niet echt meer. Maar hoe kijkt zij dan nu naar de stad? Lize: “Van oorsprong ben ik een echte Amsterdammer, maar als ik er nu kom, dan vind ik niet meer wat ik ooit vond”. Je kan de Amsterdammer wel uit de stad halen, maar de Waterloopleiner blijft een Waterloopleiner.
 
 

In een grote witte tent op de Dam kwamen gisteravond na zonsondergang zo'n 250 mensen samen voor een gezamenlijke iftar. Mensen van diverse achtergronden, met vertegenwoordigers uit de islamitische, joodse en christelijke gemeenschap, kwamen op de iftar af om een maaltijd te delen na een dag vasten. Het doel was om meer verbinding te zoeken met elkaar: "De wereld is een dorp, maar we leven te vaak langs elkaar heen."

De ramadan staat voor een tijd van bezinning en inkeer, waarin de iftar een moment van samenkomen is. Moslims en niet-moslims deden dit gisteravond samen op de Dam. 

Organisator Bora Özdemir van Stichting Burgerhart: "Het maakt niet uit waar je vandaan komt, uit welke cultuur je komt, of je ergens in gelooft of überhaupt gelooft; het doel van vandaag is verbinding en ontmoeting."

"Verschillen weinig van elkaar"

De iftar draait dan ook niet alleen om het eten, maar ook om de ontmoeting. "Ik denk dat we niet zo verschillen van elkaar", zegt één van de deelnemers die aan de maaltijd begon.

Naast het eten en de gesprekken, was er ook ruimte voor muziek en cabaret. Om 19:05 ging de zon onder en kon het avondmaal met alle traditionele gerechten beginnen. "Voor mij is de avond pas geslaagd als ik mijn baklava op heb", lacht een bezoeker.

Suikerfeest

De ramadan startte vorige maand en wordt aankomende zondag afgesloten met het suikerfeest.

Plein '40-'45 gaat als het aan stadsdeel Nieuw-West ligt op de schop. Door een nieuw ontwerp, meer verlichting en extra evenementen moet het er 'mooier en veiliger' worden. 

In 2019 en 2020 werd er al over een andere inrichting gesproken. "Helaas is het ontwerp toen niet afgemaakt", schrijft het stadsdeel. "Er was te weinig geld beschikbaar voor de plannen. Nu is er wel voldoende geld voor de verbetering en gaan we weer verder."

Het stadsdeel wil een 'betere markt, goede samenwerking met winkeliers en marktondernemers, meer evenementen op het plein, een schoon plein zonder afval en goede verlichting'. Het zou 'meer dan vernieuwing' zijn. "We gaan het plein niet alleen mooier maken, maar ook verbeteren."

Buurtbewoners en ondernemers kunnen woensdagavond 2 april in het kantoor van het stadsdeel aan Plein '40-'45 over het plan meepraten. Later dit jaar zullen er nog meer bijeenkomsten plaatsvinden. 

Het Verkeer neemt een kijkje bij het plaatsen van de nieuwe geluidsschermen langs de A10 Noord. Hierdoor zijn de rijbanen versmald en geldt een snelheidsbeperking van maximaal 90 kilometer per uur. 

Vanaf september vorig jaar wordt gewerkt aan het vervangen van de geluidsschermen langs de A10 Noord. Dit is nodig omdat de schermen tijdens een storm in 2022 kapot zijn gewaaid. ''We hebben eerst gekeken of we ze konden renoveren, maar dat ging niet meer. En daarom hebben we besloten alles te vervangen op het traject Coenplein - Durgerdam'', legt omgevingsmanager Nina Bos van Rijkswaterstaat uit.

Een enorme klus. ''Het gaat om zes kilometer aan geluidsschermen. Dat is een oppervlakte van 25.000 vierkante meter'', aldus Bos. Op dit moment wordt gewerkt aan de kant van Amsterdam (binnenring) tussen de op- en afrit S118 Tuindorp Oostzaan en de op- en afrit S115 Zuiderzeeweg.

Versmalde rijbanen en snelheidsbeperking

Om ruimte te maken voor de werkzaamheden zijn de rijbanen versmald en geldt een snelheidsbeperking van maximaal 90 kilometer per uur. Automobilisten die we spreken hebben hier weinig moeite mee. Wel valt één van hen op dat het wat verwarrend kan zijn. ''Hoe het op de weg is aangegeven met de nieuwe belijning is wat chaotisch.'' 

Bos antwoordt hierop dat de nieuwe lijnen inderdaad niet altijd goed zichtbaar zijn. ''Daar zijn we mee bekend. We kijken dan ook regelmatig hoe het erbij ligt en frissen het op.''

De meeste geluidsschermen zijn voor de zomer vervangen. ''Dan hebben we nog een klein stukje over en dat doen we in het najaar. Dat heeft te maken met de roek, een beschermde vogelsoort, die op twee plekken langs de A10 Noord zit te broeden. Als het broedseizoen voorbij is kunnen we ook hier aan het werk'', legt Bos uit. En dat betekent dat in het najaar alles klaar is.

De bewoners rondom het Waterlandlandplein zijn al het geweld in hun wijk zat, en de Regenboog Groep bestaat 50 jaar. Dat en meer in het AT5 Nieuws van dinsdag 25 maart, gepresenteerd door Quirien Euwe.

Een inbreker is gisteren veroordeeld tot veertien maanden gevangenisstraf. Hij sloeg drie keer toe in studentenwoningen en een keer in een studio op een hogeschool. 

De inbraken vonden in december 2024 en september 2023 plaats. De man nam onder meer portemonnees, laptops, een camera en oorbellen mee.

"Insluiping wordt door bewoners als erg onaangenaam en beangstigend ervaren, omdat een vreemde persoon zonder hun toestemming en medeweten in hun woning is geweest", schrijft de rechtbank in het vonnis. "Dat dit ook hier het geval is, blijkt wel uit de verklaringen van de slachtoffers dat zij lagen te slapen en wakker schrokken toen er ineens een onbekende man in hun slaapkamer stond."

De dader is al 'vele malen' eerder veroordeeld geweest. De reclassering concludeerde eerder dat de man door diefstallen zijn drugsverslaving wil betalen. Het zou de laatste jaren steeds slechter met de inbreker zijn gegaan. Ook werkte hij niet mee met de reclassering, waardoor de reclassering zich nu niet meer met hem wil bemoeien. 

Nog vier maanden erbij

In juli 2024 kreeg de man nog een deels voorwaardelijke straf van vier maanden. Die straf zou hij moeten uitzitten als hij weer de fout in ging, iets wat dus inderdaad is gebeurd. Bij de straf van veertien maanden komt daarom nog vier maanden celstraf bij. 

Zijn advocaat vroeg nog om de straf te verlagen vanwege de persoonlijke omstandigheden van de man, maar dat vindt de rechtbank niet nodig. Wel wordt het voorarrest van de straf afgetrokken.

Het asfalt in de IJtunnel is eerder hersteld dan gedacht. Daardoor is er geen derde weekendsluiting nodig. De tunnel is in het weekend van 29 tot 31 maart gewoon open voor verkeer. 

De afgelopen twee weekenden was de IJtunnel wel gesloten voor verkeer. Tijdens de werkzaamheden werd er gewerkt aan het aan het asfalt.

Op sommige plekken moest het afvalt volledig worden vervangen. En in de hele tunnel is het wegdek afgeslepen, gevuld en waterdicht gemaakt. Ook is de belijning vernieuwd en kreeg het een nieuwe beschermlaag.

Statiegeld Nederland en de gemeente hebben gisteren een zogeheten bulkmachine voor statiegeldflessen geplaatst bij het recyclepunt aan de Marie Baronlaan in Oost. Het is de vierde bulkmachine in de stad. 

Volgens Statiegeld Nederland is de machine gemakkelijk en snel. "Een bulkmachine kan namelijk tegelijkertijd honderden flesjes en blikjes innemen, waarna deze direct worden platgedrukt."

Het statiegeld wordt daarna uitbetaald via Tikkie. Er is een optie om het bedrag te doneren aan het goede doel Only Friends, een sportclub voor kinderen en jongeren met een beperking. 

Wethouder Hester van Buren (Afval), die gisteren zelf de machine uitprobeerde, hoopt dat er zo minder statiegeldflessen in normale afvalbakken belanden. "Prullenbakken worden opengebroken en vuilniszakken doorzocht", geeft Van Buren aan. "We steken veel energie in proeven en pilots in de stad om de overlast hiervan te verminderen. Daarnaast helpen we ook Statiegeld Nederland met het zoeken naar nieuwe inleverpunten. Deze bulkmachine is het eerste resultaat van deze zoektocht. "

De machine is van maandag tot en met zaterdag van 08.00 tot 17.00 uur geopend. 

Het nieuwe treinperron op Station Zuid krijgt glas waar reizigers op kunnen lopen. Het beloopbare glas wordt komende dagen aangebracht. 

Het glas is onderdeel van het treinperron voor spoor 1 en 2, boven de tweede reizigerstunnel van de Brittenpassage. "Dit glas zorgt straks voor daglicht in de Brittenpassage", schrijft de gemeente. 

De werkzaamheden zijn al een paar weken bezig. Er rijden hierdoor minder treinen en reizigers wordt aangeraden om het station te mijden als dat kan. 

Volgens de gemeente verloopt het werk voorspoedig. Het nieuwe perron zal, zoals gepland, aanstaande donderdag opengaan. 

De Regenboog Groep bestaat vandaag 50 jaar. Wat begon als een kleinschalig project om verslaafde jongeren een luisterend oor te bieden, is sindsdien uitgegroeid tot één van de grootste maatschappelijke hulporganisaties van de stad.

Een oud-directeur die eigenlijk sportjournalist wilde worden. Een werknemer op een mobiele hulppost die ingehuurd was als bestuurder van de bus, maar in plaats daarvan verslaafden mocht voorzien van schone naalden. "En voor ik bij De Regenboog begon, drie jaar geleden, werkte ik als manager bij een luxe juwelenhuis", vertelt Kim Nieuwburg, coördinator van de Oekraïne-opvanglocaties in de stad. Ze grinnikt. "Ook daar zorgde ik voor de mensen die er langs kwamen."

Nieuwburg wil maar zeggen: er zijn weinig mensen die van kinds aan al de droom hebben om de allerzwaksten in de samenleving te helpen. Veel mensen die werken voor De Regenboog komen er via een omweg terecht. Maar allemaal willen ze zich inzetten voor Amsterdammers met tegenslag en voor een betere stad.

Drugsproblematiek

De Regenboog Groep, die vandaag precies 50 jaar geleden werd opgericht als stichting De Regenboog. Waar de stad vandaag onder meer te maken heeft met schrijnende woningnood en schaarste in opvangplekken voor vluchtelingen, was het aanvankelijk drugsproblematiek het belangrijkste bestaansrecht van de stichting. 

Amsterdam is anno 1975 een hippiehoofdstad op retour. De flower power is omgeslagen nadat in 1972 heroïne zijn intrede doet in de stad. In een paar jaar tijd explodeert het aantal verslaafden tot wel zevenduizend. Het Vondelpark ligt vol met verslaafde en vaak dakloze jongeren.

Psalm 72

In 1974 beginnen twee predikanten, Douwe Wouters en Paul Aalders, een koffiebar in de kelder van een school pal naast het Vondelpark. Avond na avond zit het vol. Voor Wouters en Aalders is er dan geen weg meer terug: dit moet een vervolg krijgen. Het voorjaar daarop richten ze de stichting op die iedereen helpt die geen hulp kan krijgen - vrij naar Psalm 72: "Helpen waar geen helper is."

De Regenboog voert haar taak onorthodox uit. In gebruikersruimten kunnen verslaafden onder toeziend oog drugs gebruiken en de stichting begint, in samenwerking met de gemeente Amsterdam, met het verstrekken van methadon en schone spuiten. Er komt zelfs een methadonbus en een spuitomruilbus: mobiele posten omdat 'gewone' omruilplekken overlast biedt voor omwonenden.

Niet alle acties van De Regenboog kunnen bij de lokale politiek op enthousiasme rekenen: burgemeester Polak dreigt Wouters te laten arresteren als een groep Regenbogers een pand op de Kloveniersburgwal kraakt. Maar later geeft de politiek De Regenboog juist de ruimte om te experimenteren en zo dicht mogelijk bij de verslaafden te komen. Vanuit het buitenland komen journalisten en beleidsmakers naar Amsterdam, vol verwondering over de opmerkelijke aanpak.  

Vrijwilligers

Van meet af aan zijn er vrijwilligers die helpen de projecten van De Regenboog draaiende te houden. Sindsdien is de begeleiding steeds gestroomlijnder geworden: vrijwilligers - 'aardige Amsterdammers', zoals De Regenboog ze noemt - krijgen trainingen en stromen dikwijls door naar een betaalde functie. 

Sinds 2007 is er zelfs een Vrijwilligersacademie, gevestigd aan de Keizersgracht. Samen met andere liefdadigheidsorganisaties biedt De Regenboog daar onder meer ondersteuning en vervolgtrainingen. Elk jaar melden zich vierduizend mensen aan bij de Vrijwilligersacademie.

Vrijwilligers zijn niet alleen helpers op de inloophuizen en opvanglocaties, maar bijvoorbeeld ook Amsterdammers die als maatje of buddy langsgaan bij stadgenoten die last hebben van eenzaamheid of na hun tijd in de gevangenis een steuntje in de rug kunnen gebruiken met het terugvinden van hun plek. Werk & Activering is nog zo'n thema waar De Regenboog op inzet: met speciale werkplekken Amsterdammers weer aan een baan helpen.

Mee met de tijd

Een ander thema dat centraal staat is Tijdelijk Wonen. Vooral met de groei van het aantal zogenoemde economisch daklozen - wel een baan, geen huisvesting - is de vraag naar creatieve oplossingen hoog. Via het project Onder De Pannen kunnen economisch daklozen legaal een kamer huren. Na aanvankelijke scepsis bij woningcorporaties en de gemeente vindt het project inmiddels landelijk navolging. 

Een lange adem en een ongewone werkwijze: het is de aanpak van De Regenboog in een notendop. Sinds in 1974 de eerste jongeren koffiebar Speak Easy aan het Vondelpark binnenliepen, is de stichting uitgegroeid tot een uitgebreid netwerk van helpers en locaties door heel Amsterdam. Vandaag is er een groot feest voor personeelsleden om daarbij stil te staan. Morgen gaat iedereen weer aan de slag.

Meer weten over de geschiedenis van De Regenboog Groep? Op hun website staat een interactief archief met verhalen, foto's en video's.

Bewoners rondom het Waterlandplein in Noord zijn al het geweld in hun wijk zat. Begin vorige week werd een woning aan de Krabbendamstraat met een automatisch vuurwapen beschoten en een dag later vonden twee explosies plaats in de buurt. Vanavond was er een bewonersbijeenkomst georganiseerd door het stadsdeel. 

Afgelopen vrijdag startten bewoners een petitie die inmiddels meer dan 160 keer is ondertekend: 'S.O.S (Save Our Streets) Waterlandplein'. "Het gaat ons echt om meer veiligheid en we zijn niet tegen bepaalde groeperingen of instanties", zegt buurtbewoner Jan Papenfuss. "We willen graag samenwerken met bepaalde partijen, de politiek, om tot een oplossing te komen."

Dat was ook zijn boodschap vanavond tijdens de (besloten) bewonersbijeenkomst in een school vlakbij het Waterlandplein. Tientallen bezorgde buurtbewoners gingen in gesprek met stadsdeelvoorzitter Brahim Abid. "Ik denk dat het vooral belangrijk is dat de bewoners hun zorgen hebben kunnen uiten en hun vragen hebben kunnen stellen." 

Het is vaker raak in de buurt. Op het Waterlandplein werd een paar maanden geleden in anderhalve week tijd vier keer geschoten, onder meer op een visboer en een restaurant. "Ik ben inmiddels in staat om geweerschoten te herkennen", zegt buurtbewoner Mohammed. 

In het gebied dat al onder cameratoezicht staat, is na de incidenten van vorige week een extra camera geplaatst en ook is tijdelijk het toezicht in de wijk verscherpt. Maar dat is niet genoeg vinden de buurtbewoners. "De intentie is goed, maar de urgentie ontbreekt", zegt Papenfuss. "We hebben hier nu over specifiek stadsdeel Noord gesproken, maar het is een veel groter probleem. Er zijn blijkbaar te weinig wijkagenten in Noord en in heel Amsterdam."

Dat er te weinig politiemensen rondlopen, klopt volgens stadsdeelvoorzitter Abid, maar alleen meer politie is volgens hem niet genoeg. "Om de veiligheid in dit gebied te verbeteren, heb je zorg nodig, in het bijzonder voor de jeugd die van overlast naar de criminaliteit dreigt te gaan. Het gaat om preventieve aanwezigheid van de jongerenwerkers, de politie, de toezichthouders. Die moeten nog veel meer aanwezig zijn."