Organisatoren van concerten, sportwedstrijden en andere evenementen slaan met locaties en toeleveranciers de handen ineen om evenementen straks coronaproof te organiseren.

"We willen heel graag met één mond met de overheid kunnen spreken over wat er straks wél kan", zegt Ahoy-directeur en woordvoerder van de nieuwe Alliantie van Evenementenbouwers Jolanda Jansen in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens Jansen staan de diverse organisatoren en locaties voor dezelfde problemen. "Of je nou in een stadion, bij een voetbalwedstrijd of concert staat, de dynamiek is hetzelfde." Dan gaat het bijvoorbeeld over de vraag hoe mensen zich veilig over een locatie kunnen bewegen.

Praten met ministeries

Bij de alliantie zitten onder meer Lowlands, de Johan Cruijff Arena, de Eredivisie, het Eurovisie Songfestival, Oerol en Formule 1. Ze zeggen half juni in gesprek te gaan met de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Economische Zaken, Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Justitie en Veiligheid.

In Rotterdam is vanochtend een man van 30 jaar bij zijn huis doodgeschoten. De politie heeft twee verdachten van 20 en 21 jaar aangehouden. "Het heeft alle schijn van een liquidatie", zegt een woordvoerder.

Rond 07.00 uur kreeg de politie telefoontjes over een schietincident. Twee mannen reden weg in een auto, agenten zetten de achtervolging in. In de buurt van stadion de Kuip wist het tweetal eerst te ontkomen.

Een getuige zei tegen RTV Rijnmond dat de bestuurder verderop de macht over het stuur verloor en tegen een andere auto botste. De twee verdachten sloegen op de vlucht maar werden kort daarna aangehouden. Ze komen uit Dordrecht aan Capelle aan den IJssel.

De 30-jarige man werd doodgeschoten in het stadsdeel IJsselmonde, in het zuiden van de stad. Op foto's is te zien dat het slachtoffer in een betegelde voortuin ligt.

Buurtbewoners zeggen tegen het AD dat hij er met zijn moeder en zusje woonde.

De coronacrisis levert een verdeeld beeld op van de detailhandel in Nederland, blijkt uit voorlopige cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over de omzet van winkeliers in april. Kledingwinkels zijn het hardst getroffen, zij verkochten 59 procent minder dan in dezelfde maand vorig jaar.

Ook winkels die schoenen en lederwaren verkopen deden slechte zaken. Zij verkochten 45 procent minder dan in het jaar ervoor. In beide cijfers zijn de online verkopen meegenomen.

Meer geklust

Er zijn ook winkels die het goed doen in de coronacrisis. Door de lockdown hebben Nederlanders veel tijd om te klussen. De omzet van doe-het-zelf-zaken steeg met 26 procent en bij bouwmarkten werd er 34 procent meer verkocht.

Alle non-food winkels bij elkaar boekten in april 16 procent minder omzet. Volgens het CBS is dat de grootste omzetdaling sinds 2005 toen voor het eerst de cijfers op deze manier werden geregistreerd. Alle data zijn gecorrigeerd voor verschillen in koopdagen in verschillende periodes.

Meer online shoppen

Terwijl cafés en restaurants deels of volledig gesloten waren, zijn Nederlanders zelf meer eten en drinken gaan kopen bij voedingswinkels en drankzaken. Daar steeg de omzet bij elkaar gemiddeld 6 procent. Omdat supermarkten zeer goed draaiden en een heel groot deel van de omzet vormen van alle winkels in Nederland, hebben die cijfers de gemiddelde omzet van alle retail in april flink opgeschroefd. Ondanks corona was die maar 1,5 procent minder dan het jaar ervoor.

Dat veel mensen vaker thuis bleven, heeft ook tot een enorme toename geleid van het online shoppen (+62 procent). Winkeliers die naast een webwinkel ook een gewone winkel hebben, boekten online een stijging van 76 procent. Dat heeft de totale verkoop van winkeliers maar weinig geholpen, omdat de online omzet vaak maar goed is voor een klein deel van alle verkopen.

Het CBS kwam vandaag ook met cijfers over de horeca in de eerste drie maanden van dit jaar. In deze sector daalde de omzet met 10 procent. Die daling is het gevolg van de coronamaatregelen waardoor de horeca is getroffen. Dat is een laag percentage, aangezien de horeca pas in de laatste twee weken van het kwartaal dicht moest vanwege als gevolg van de coronamaatregelen. Het is de eerste omzetdaling in de horeca in 7 jaar.

Wereldwijd lopen zeker 80 miljoen kinderen het risico om niet gevaccineerd te worden tegen ziektes als mazelen, polio, of cholera als gevolg van de coronacrisis. Die waarschuwing geven de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Unicef en vaccinorganisatie GAVI.

In zeker 68 landen zijn op dit moment vaccinatieprogramma's gedeeltelijk of helemaal stopgezet, blijkt uit onderzoek van de organisaties. Dat is een groot risico. De gevolgen zijn in sommige landen nu al te merken, zeggen experts tegen de NOS.

Meer kinderen met mazelen

Bijvoorbeeld in Nigeria. "Normaal hadden we in april en mei 36 miljoen kinderen gevaccineerd", vertelt Anis Siddique, die het inentingsprogramma van Unicef in het land coördineert. "Die moeten nu nog wachten, wie weet hoe lang nog."

Vaccineren gebeurt in het land vaak in grote campagnes, waarvoor veel mensen bij elkaar komen. Die zijn voorlopig opgeschort, net als veel programma's waarbij gezondheidswerkers van deur tot deur gaan om kinderen in te enten.

Dat is nu al terug te zien, zegt Siddique. "We zien op dit moment 20 procent meer kinderen met mazelen dan rond dezelfde tijd vorig jaar. Die ziekte is een stille moordenaar: veel kinderen raken erdoor ondervoed en krijgen vitaminetekorten. Dat we nu zoveel extra gevallen zien, is een gevolg van de coronamaatregelen." Zijn zorgen beperken zich niet tot Nigeria: in 27 landen zijn vaccinatieprogramma's tegen mazelen gehinderd of stopgezet.

Daar blijft het niet bij: ook tegen ziektes als gele koorts, cholera, tetanus en polio zijn inentingscampagnes tijdelijk stopgezet. Vooral die laatste ziekte vormt ook in Nigeria een groot risico, vreest Siddique. "Polio komt hier sinds vier jaar niet meer voor, maar wereldwijd is het virus nog niet verdwenen." Er kan nog altijd een uitbraak komen, waarschuwt hij. "Kinderen die niet zijn ingeënt, lopen dan gevaar."

De Nederlandse Maaike Arts, namens Unicef gezondheidsadviseur in Latijns-Amerika, deelt de zorgen. "Laten we zeggen dat het hier drie voor twaalf is," licht ze toe aan de telefoon. "Zodra dat kan, willen we natuurlijk inhaalcampagnes organiseren, vooral bij de meest kwetsbare kinderen. Maar hoe langer we daarmee moeten wachten, hoe groter de kans dat ze in de tussentijd al ziek worden. Dat is echt een reëel risico."

Bovendien is het organiseren van inhaalcampagnes in veel landen niet vanzelfsprekend. Deels door gebrek aan beschermend materiaal voor gezondheidswerkers, en deels omdat het in sommige landen moeilijk is om vaccins op de juiste plekken te krijgen. "Er gaan minder vluchten en ook over de weg is het verkeer vaak beperkt", vertelt Arts. En dat terwijl veel kinderen juist in kleine, lokale gezondheidscentra hun inentingen krijgen.

Onzichtbare slachtoffers

Het transportprobleem blijft Nigeria voorlopig bespaard, vertelt coördinator Siddique. Omdat de bevolking van het land erg kwetsbaar is, heeft hij met voorrang een vaccin-voorraad kunnen inslaan. Siddiques team werkt op dit moment aan een inentingsprogramma met extra veiligheidsmaatregelen, om de mazelenuitbraak in te dammen. "Dat gaan we uitproberen in één staat en hopen we daarna uit te rollen in de rest van het land."

De WHO en Unicef vragen regeringen om inentingsprogramma's op een veilige manier weer te laten plaatsvinden. "Het risico is dat we tientallen jaren vooruitgang in de verspreiding van gevaarlijke ziektes ongedaan maken", waarschuwde WHO-topman Tedros Ghebreyesus. Unicef vraagt landen en andere organisaties ook om extra financiële steun, in aanloop naar een wereldwijde vaccin-top volgende week.

"Natuurlijk moeten we het coronavirus blijven bestrijden, en dat blijven we ook doen", benadrukt gezondheidsadviseur Maaike Arts. Volgens haar zijn er inmiddels veilige manieren om kinderen toch in te enten tegen levensbedreigende ziektes. "We moeten voorkomen dat zij de onzichtbare slachtoffers worden van deze crisis."

Claimorganisatie Aviclaim begint een rechtszaak tegen KLM en andere vliegmaatschappijen die klanten met geannuleerde vluchten alleen een voucher geven, en niet de ticketprijs terugstorten. In eerste instantie gaat het om claims tegen KLM en Transavia, maar in totaal gaat het om 55 verschillende luchtvaartmaatschappijen.

"In de eerste zaak gaat om enkele tientallen boekingen", zegt Aviclaim-directeur Remco Kuilman. Hij houdt zich naar eigen zeggen bezig met 1500 zaken van mensen die klagen over een geannuleerd ticket in verband met de coronacrisis.

Stefan Maertens had voor april bij KLM een reis geboekt naar Bali met het gezin. "Op 7 april werd die reis geannuleerd vanwege covid-19. Ik ben zelfstandig ondernemer. Ik ben ook geraakt door de crisis. De 3500 euro voor die reis betekent drie maanden overleven voor mijn gezin."

Hij wilde geld terug, maar dat bleek erg ingewikkeld. "Ik moest een aanvraag doen. Die ligt al acht weken te wachten. Ik heb nog steeds niks."

Europese wet

Op internet circuleren veel klachten over KLM. "Meer dan een kwart van onze gevallen gaat over vluchten van de KLM", zegt Kuilman van Aviclaim. "Gemiddeld is het boekingsbedrag bij KLM ook hoger, bijna 1200 euro per boeking."

KLM maakt een verschil tussen vluchten voor en na 15 mei. Geannuleerde vluchten van voor die datum komen volgens KLM alleen in aanmerking voor compensatie met een voucher. Voor latere vluchten is er wel de mogelijkheid om geld terug te vragen. Maar dat verschil is volgens Kuilman onterecht. "De Europese wet is duidelijk: in alle gevallen heb je recht op geld terug."

Eurocommissaris Vestager zei onlangs dat consumenten het fundamentele recht hebben om geld terug te krijgen als een dienst niet wordt geleverd, in dit geval door de coronacrisis. Dat geldt dus ook voor mensen met een vliegticket dat voor 15 mei is geannuleerd.

Tweede Kamerlid Jan Paternotte van D66 is kritisch over de vouchers. "Niemand mag gedwongen worden om leenbank voor de luchtvaartsector te zijn. Het is dan ook onbegrijpelijk dat mensen die hun eigen geld terug willen nog steeds van het kastje naar de muur worden gestuurd door KLM en andere luchtvaartmaatschappijen."

Dat beeld wordt bevestigd door Remco Kuilman van Aviclaim. "We hebben veel mensen aan de telefoon die hun geld terug willen en nergens terechtkunnen. Dat komt ook door het zwalkende beleid van de Nederlandse overheid."

Kuilman doelt op de maatregelen van minister Van Nieuwenhuizen. Die gedoogde sinds eind maart het gebruik van het coronavoucher, omdat ze bang was dat luchtvaartmaatschappijen anders zouden omvallen. Zo zou dat KLM meer dan 3 miljard euro gaan kosten. Na kritiek van de Europese Commissie op het gedogen van de vouchers, draaide de minister bij en moest KLM klanten ook financiële compensatie aanbieden.

KLM blijft bij beleid

Wat gedupeerden extra steekt is dat topman Ben Smith van Air France-KLM deze week een bonus kreeg van bijna 800.000 euro, ook al stemde Nederland, met 14 procent van de aandelen, tegen. "Dan ben je toch niet van deze tijd?", zegt gedupeerde Stefan Maertens. "Aan de ene kant vraag je de Nederlandse klanten en belastingbetalers om hulp, en dan ga je je eigen topman een bonus geven. Een ethisch bedrijf doet dat niet."

Maertens vindt dat de minister moet optreden zodat gedupeerde klanten alsnog hun geld terugkrijgen. Ook Kamerlid Paternotte pleit daarvoor. "Laat de minister ingrijpen en zorgen dat hierop gehandhaafd wordt. Straks moet Nederland nog langs de Europese Commissie om goedkeuring te krijgen voor staatssteun aan KLM. Het helpt dan niet als de minister lak lijkt te hebben aan de Europese regels voor bescherming van consumenten."

KLM wil niet uitgebreid reageren. Een woordvoerder blijft erbij dat voor annuleringen voor 15 mei mensen alleen een voucher krijgen op basis van het toenmalige Nederlandse gedoogbeleid. "Het staat Aviclaim verder vrij om een dagvaarding in te dienen, wij kijken ernaar als die binnenkomt."

Goedemorgen! Het is de dag van de eerste Nationale Balkon Beweegdag. En de rechter doet uitspraak in het hoger beroep in een zaak rond twee coronaspugers.

Vandaag opnieuw een zonnige lentedag, met in het binnenland vanmiddag een paar stapelwolken. De maximumtemperatuur ligt tussen de 17 graden op de Waddeneilanden en 23 graden in Brabant en Limburg.

Moet je vandaag de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

De rechter doet uitspraak in het hoger beroep van twee coronaspugers uit Groningen. Eerder kregen zij in de rechtbank tien weken cel opgelegd. Het Openbaar Ministerie heeft nu tegen beiden drie maanden cel geëist. In Amsterdam is de beursgang van JDE Peets, het moederbedrijf van onder meer Douwe Egberts. De Friese koffiebrander is een van de weinige bedrijven die het aandurft om tijdens de coronacrisis geld op te halen op de beurs: het streven is 2,2 miljard euro. In 2012 ging Douwe Egberts ook al naar de beurs, maar dat was geen succes. En het is de eerste Nationale Balkon Beweegdag voor ouderen. Bij ruim 150 woon-zorglocaties in heel Nederland zijn er activiteiten voor ouderen, georganiseerd door het Nationaal Ouderenfonds, de VriendenLoterij en Menzis.

Wat heb je gemist?

Opnieuw een corona-uitbraak in een vleesbedrijf, nu bij Van Rooi Meat in Helmond. Daar bleek 1 op de 6 medewerkers besmet te zijn met het virus. De vleesverwerker moet tot en met komende dinsdag de deuren sluiten, heeft de veiligheidsregio besloten.

Ook in andere slachterijen werden deze week uitbraken van het coronavirus bekend, zoals bij vestigingen van het vleesbedrijf Vion in Apeldoorn en Groenlo. En ook in Duitsland zijn veel medewerkers van vleesverwerkers besmet met het coronavirus. Waar dat precies aan ligt, staat niet vast. Het vermoeden bestaat dat het te maken heeft met de krapte in de slachthuizen. Verder zijn veel medewerkers arbeidsmigranten die bij elkaar wonen in kleine woonruimten en elke dag met een busje heen en weer naar hun werk gaan.

Ander nieuws uit de nacht:

Demonstranten Minneapolis bestormen politiegebouw: aanleiding is de dood van George Floyd, een zwarte man die om het leven kwam nadat een witte agent hem minutenlang op de grond had gehouden door een knie in zijn nek te duwen. Onafhankelijk Kiesbureau Suriname zet tellingen stembureaus online: het gaat om de uitslagen van de stembureaus in hoofdstad Paramaribo. De Surinaamse verkiezingen waren maandag, maar de uitslag is nog niet bekend. De oppositie is bang dat president Bouterse en zijn partij ermee hebben gesjoemeld. Planbureau: klimaat- en energiebeleid kost 3 miljard euro per jaar: er was regelmatig discussie over de werkelijke kosten van het groene beleid, omdat er geen cijfers bekend waren over het 'oude' klimaatbeleid. Daarom heeft het Planbureau voor de Leefomgeving nieuw onderzoek gedaan. Dodelijk ongeluk met spookrijder op A12: de snelweg richting Arnhem is vanochtend vroeg afgesloten vanwege een groot ongeluk. Daarbij kwam zeker één persoon om het leven.

En dan nog even dit:

Gisteravond werd een vierde editie van het programma Het coronavirus: feiten en fabels uitgezonden. Met antwoorden op vragen over bijvoorbeeld testen, sportscholen en vakanties. En wat is nou eigenlijk een noodzakelijke reis? Kijk hieronder de hele uitzending terug of lees hier een samenvatting in tekst en beeld.

Fijne vrijdag!

Een kleine revolutie in Spanje. Vandaag beslist de regering over de komst van een maandelijkse minimumuitkering voor gezinnen, die op de rand van de armoede leven. Verantwoordelijk minister Escrivá zegt dat de regeling armoede niet oplost, maar wel vermindert.

De regeling is bijzonder. Spanje kende tot nu toe op nationaal niveau geen uitkering voor mensen met de laagste inkomens. Het gaat om 850.000 huishoudens - in totaal 2,3 miljoen mensen - die meteen vanaf volgende maand aanspraak kunnen maken op een bedrag tussen 462 en 1100 euro. Ook mensen die asiel hebben aangevraagd, vrouwen die zijn gedwongen tot prostitutie of slachtoffers van huiselijk geweld vallen onder de regeling.

Een aantal Spaanse deelstaten kent al steun voor de laagste inkomens, in die gevallen vult de overheid via de sociale dienst het bedrag aan. De regering spreekt van een historische stap, waardoor de allerarmsten niet langer in de steek worden gelaten. "Driekwart van de gezinnen met de allerlaagste inkomsten kunnen we vanaf nu gaan helpen. Mensen blijven arm, maar niet zo heftig", zegt minister José Luis Escrivá van Sociale Zaken in El Periódico.

Dat de sociale uitkering er zou komen was al bekendgemaakt bij het aantreden van de linkse coalitieregering van Pedro Sánchez. Alleen gaat het door de coronacrisis nu wel in een sneltreinvaart.

"Veel gezinnen zitten in Spanje tegen de armoedegrens aan, er is hoge werkloosheid en het verrast niet dat het land snel deze bijstandsregeling van de grond wil krijgen", zegt economiedocente Gayle Allard van de IE Business school in Madrid. Spanje is gevoelig voor recessies, zegt ze. "Het land drijft voor een belangrijk deel op toerisme, maar die opbrengsten zijn door de coronacrisis naar nul gegaan."

De invoering is een belangrijke stap om de klap van de coronacrisis te verzachten, meent ook Raul Flores, van de hulpgroep Caritas. "Er zijn op lokaal niveau wel bijstandsregelingen voor arme gezinnen, maar die halen maar een deel van deze armste groepen. Je hebt het over huishoudens waar per maand minder dan 370 euro binnenkomt."

De werkloosheid in Spanje is altijd hoog geweest, ook in tijden dat het goed met het land gaat, zegt Flores. "Overal in het land staan momenteel rijen van mensen bij de voedselbanken. Die zijn er altijd geweest, maar ze worden nu scherp zichtbaar. Je mag hopen dat die rijen met de komst van de uitkering korter worden."

Gevoelig voor fraude

Kanttekeningen bij de nieuwe bijstandsregeling maakt economiedocente Allard wel. "Ik zeg niet dat een uitkering voor de allerarmsten niet belangrijk is. Maar als belastingbetaler maak ik me er wel zorgen over. Dit land is altijd gevoelig voor fraude geweest - en dan zeg ik het aardig. Gaan mensen straks wel actief op zoek naar werk?"

Allard zet ook vragen bij de financiering van de uitkering, die zo'n 3 miljard euro per jaar gaat kosten. Het begrotingstekort werd al groter door de coronapandemie, zo stelt Allard, en Spanje heeft al hard geld nodig om de crisis te kunnen betalen. "Komt er een extra belasting voor hoge inkomens? Daarmee heb je twee zwakke punten van de nieuwe wetgeving: de financiering van de regeling en werkloze mensen echt stimuleren om aan de slag te gaan."

Afgelopen weekend maakte correspondent Rop Zoutberg deze reportage bij onder meer een voedselbank in Madrid:

De A12 richting Arnhem is vanochtend vroeg afgesloten vanwege een groot ongeluk. Daarbij is zeker één dode gevallen.

Het ongeluk werd veroorzaakt door een spookrijder die bij Maarsbergen frontaal tegen een andere auto reed. Het dodelijk slachtoffer zat in de aangereden auto, een andere inzittende is naar het ziekenhuis gebracht. Ook de spookrijder is gewond. Over de ernst van de verwondingen is niets bekend.

Vlak voor het ongeluk waren bij de politie meldingen binnengekomen over een spookrijder.

Voorlopig dicht

De weg is van Maarsbergen tot Veenendaal-West dicht voor onderzoek en bergingswerkzaamheden. Waarschijnlijk duurt dat tot 10.00 uur. Of en hoeveel mensen er gewond zijn geraakt is onbekend.

Wie in de richting Arnhem reist, wordt geadviseerd om te rijden bij het knooppunt Lunetten via Amersfoort en Apeldoorn (A27, A28, A1, A30).

In de Amerikaanse stad Minneapolis hebben demonstranten een politiebureau bestormd en in brand gestoken. Aanleiding is de dood van George Floyd, een zwarte man die om het leven kwam nadat een witte agent hem minutenlang op de grond had gehouden door een knie in zijn nek te duwen.

"Er staat een grote menigte voor het bureau", zegt correspondent Marieke de Vries in het NOS Radio 1 Journaal. "Wat we vooral nog niet zien, zijn agenten of brandweer die iets doen om de menigte in toom te houden. De situatie is grimmig, gespannen en iedereen vraagt zich af: wat nu?"

Dit zijn beelden van de brand; daarvoor werd nog vreedzaam gedemonstreerd:

Al het personeel heeft het politiebureau verlaten. Op video's op Twitter is te zien dat juichende demonstranten het gebouw binnenstormen:

Gouverneur Tim Walz van Minnesota, de staat waarin Minneapolis ligt, besloot eerder op de dag om de Nationale Garde in te zetten. Maar dat weerhield de betogers er niet van om voor de derde avond op rij massaal de straat op te gaan. Enkelen van hen gooiden met vuurwerk en stenen naar agenten, die daarop reageerden met traangas.

Olievlek

Ook in andere Amerikaanse steden is geprotesteerd tegen de dood van Floyd. In New York raakte de politie slaags met betogers, openbare samenkomsten zijn daar verboden vanwege de corona-uitbraak. In het centrum van de stad Denver blokkeerden demonstranten het verkeer.

In Louisville zijn er ook demonstraties, net als gisteren in Los Angeles en Memphis. "Je ziet dit als een olievlek verspreiden over de hele Verenigde Staten", zegt Marieke de Vries. In Louisville zijn zeven burgers neergeschoten bij confrontaties met de politie. Wie er geschoten heeft, is niet duidelijk.

Betoger eisten dat de verantwoordelijken voor de dood van een zwarte vrouw in maart worden gestraft. Breonna Taylor werd in haar huis doodgeschoten door de politie tijdens een drugsonderzoek. Ze werd acht keer beschoten terwijl haar voordeur werd geforceerd, maar er werden geen drugs gevonden.

Tientallen brandstichtingen

Diverse winkels zijn vernield en meerdere gebouwen en auto's zijn in brand gestoken. De brandweer is uitgerukt voor zo'n dertig branden die waren aangestoken. Onder meer een pand in aanbouw van zes verdiepingen is uitgebrand. Een deel van het openbaar vervoer in de stad is uit voorzorg stilgelegd.

Op andere plekken in Minneapolis is wel vreedzaam geprotesteerd door duizenden betogers. Ze verzamelden zich voor overheidsgebouwen om samen op te roepen tot een einde aan politiegeweld. Ze scandeerden: 'I can't breathe'. De laatste woorden van Floyd voor hij om het leven kwam.

'Enorme frustratie'

"De grote roep op dit moment is de roep om rechtvaardigheid", zegt De Vries. "Dit is natuurlijk absoluut niet de eerste keer dat een ongewapende zwarte man sterft na hardhandig optreden van een witte politieagent. De frustratie is enorm, want in vorige zaken werden agenten vaak ontslagen van rechtsvervolging."

De Vries benadrukt dat dit niet alleen lokale frustratie is. "Het wordt door het hele land gevoeld, met name ook als gevolg van die andere voorvallen. Het is een optelsom en dit lijkt nu de druppel voor velen." Het gaat niet alleen om mensen binnen de zwarte gemeenschap: het wordt veel breder gedragen in de samenleving.

President Trump haalde in verschillende tweets uit naar het stadsbestuur van Minneapolis. Zo stelt hij dat er "een totaal gebrek aan leiderschap is" in de stad.

Het Onafhankelijk Kiesbureau Suriname heeft het grootste deel van de verkiezingsuitslagen van stembureaus in Paramaribo online gezet. Voorzitter Jennifer van Dijk-Silos dreigde daar eergisteren al mee, omdat ze woedend is vanwege de traag verlopende en niet-transparante telling van de stemmen door het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Op de site van het Kiesbureau zijn bijna alle uitslagen van stembureaus in hoofdstad Paramaribo te zien. Het gaat om foto's van 274 processen-verbaal die door medewerkers van de stembureaus worden ingevuld na het tellen van de losse stemmen. 16 uitslagen ontbreken nog. Of de uitslagen uit de rest van het land nog volgen, is onduidelijk.

Alle uitslagen van Paramaribo worden naar een grote sporthal in de hoofdstad gebracht. Burgers zijn daar bijeengekomen om het proces in de gaten te houden. Een aantal van de stembussen wordt opnieuw gecontroleerd. Stembiljetten worden getoond en opgelezen. Volgens Van Dijk-Silos is het uniek dat het publiek dat proces vandaag kan volgen.

Ze haalde gisteren hard uit naar het ministerie van Binnenlandse Zaken:

Vier dagen na de verkiezingen in Suriname is de uitslag nog steeds niet bekend, tot frustratie van de oppositie. Die is bang dat president Bouterse en zijn NDP-partij proberen te frauderen.

Tussentijdse uitslagen voorspellen dat de NDP 10 van zijn 26 zetels verliest. De oppositiepartij VHP van Chan Santokhi zou met 20 van de 51 parlementszetels de grootste partij van het land worden. Bouterse heeft inmiddels om een hertelling gevraagd.

Opnieuw is er een uitbraak van het coronavirus vastgesteld bij een vleesverwerkingsbedrijf. Van Rooi Meat in Helmond moet daarom tot en met komende dinsdag de deuren sluiten. Dat heeft de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost besloten.

Na een steekproef bleek 1 op de 6 geteste medewerkers besmet te zijn met het virus. 130 werknemers werden getest, 21 van hen legden een positieve test af. De steekproef werd gedaan onder ongeveer tien procent van alle medewerkers.

De GGD voerde de steekproef uit, omdat vorige week medewerkers van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en de Kwaliteitskeuring Dierlijke Sector, die op de locatie in Helmond hadden gewerkt, ook besmet bleken.

De medewerkers en hun huisgenoten moeten twee weken in quarantaine. Daarvoor is een hotellocatie in de regio beschikbaar gesteld.

Mogelijke brandhaard

Volgens de veiligheidsregio wijzen de resultaten erop dat Van Rooi Meat een brandhaard is of kan worden. Het werk kan pas weer worden hervat als dat voor medewerkers veilig is. Ook zullen de NVWA en KDS hun medewerkers de komende dagen niet laten werken bij het bedrijf.

Deze week was veel te doen om de situatie in slachthuizen, omdat locaties van vleesbedrijf Vion in Groenlo en Apeldoorn dicht moesten. In Groenlo was een uitbraak van het virus en in Apeldoorn greep de politie in omdat medewerkers die vanuit de omgeving en vanuit Duitsland in busjes onderweg waren naar de slachterij te dicht op elkaar zaten. Vervolgens werd Vion op de vingers getikt door de veiligheidsregio.

Het aantal mensen met een bijstandsuitkering was eind maart, toen de coronacrisis net zo'n twee weken bezig was, met zo'n duizend gestegen ten opzichte van eind februari. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. In totaal hadden 413.000 mensen een algemene bijstandsuitkering.

Het aantal mensen met een speciale uitkering voor zelfstandigen is veel sneller gestegen dan het aantal mensen met een algemene bijstandsuitkering, met zo'n 10.000.

Bbz- en Tozo-uitkeringen

Voor de coronacrisis ging het daarbij alleen om de Bbz (Besluit bijstandsverlening zelfstandigen), nu is daar ook de Tozo-uitkering bij gekomen, de Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers.

Eind februari hadden 3600 mensen een Bbz-uitkering, eind maart ging het om bijna 14.000 mensen met een Bbz- of Tozo-uitkering.

Inmiddels hebben al veel meer mensen zo'n Tozo-uitkering. Hoeveel precies is nog niet duidelijk, maar begin mei schatte de overheid het aantal aanvragen al op zo'n 340.000.

Minder bijstand dan een jaar eerder

Ten opzichte van maart 2019 was het aantal bijstandsgerechtigden in maart 2020 nog altijd gedaald, met zo'n 19.000.

Het aantal bijstandsuitkeringen daalde in een jaar tijd zowel onder mensen met als zonder een migratieachtergrond. Met 11.000 onder mensen met een niet-westerse migratieachtergrond, 1000 onder die met een westerse migratieachtergrond en 4000 onder die met een Nederlandse achtergrond.

Slachtoffers van seksueel misbruik in de sport krijgen hulp van lotgenoten. Daarvoor is het online platform Sporters helpen Sporters gelanceerd. Op de site staan verhalen van lotgenoten en er is een hulplijn voor sporters die hun verhaal willen delen.

Het is een initiatief van voormalig voetballer Renald Majoor en volleybalster Anne van Dijk. Zij kwamen beiden als kind in aanraking met seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Nu willen ze anderen helpen en zijn ze via het platform bereikbaar om naar de verhalen te luisteren van sporters die seksueel misbruik of grensoverschrijdend gedrag meemaken of zien.

Onderzoek

Binnen de Nederlandse sportwereld is eerder door de commissie-De Vries onderzoek gedaan naar seksueel misbruik. Uit het onderzoek bleek dat 12 procent van de sporters als kind ten minste één ervaring met seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft gehad; 4 procent zegt te maken te hebben gehad met aanranding en verkrachting.

Sportkoepel NOC*NSF nam alle aanbevelingen uit dat onderzoek over. Volgens Van Dijk is het een goed begin. "Wij kunnen ook advies geven met ons platform over vervolgstappen, als een slachtoffer dat zelf wil", zei ze in Nieuws en Co op NPO Radio 1. "Sporters helpen Sporters is een plek waar je gewoon je verhaal kan doen. Een luisterend oor."

Een van de mensen die op het platform haar verhaal deelt, is Ilonka Wolswinkel. Zij werd van haar zestiende tot haar negentiende seksueel misbruikt door haar atletiektrainer. "Ik wil dit bespreekbaar maken. Zodat kinderen die dit nu overkomt niet hoeven te denken dat ze hier alleen in staan", vertelt ze aan Omroep Gelderland.

Geleidelijk

Volgens haar ging het misbruik heel geleidelijk. "Het begon met te zeggen dat hij vond dat ik mooie borsten heb. Het ging langzaam van kwaad tot erger", vertelt ze. "Je bagatelliseert het. Je denkt gewoon: het is niet zo bedoeld. Totdat het op een gegeven moment dusdanig ver oploopt dat je heel goed in de gaten hebt dat het wel zo bedoeld is."

Wolswinkel voelde zich schuldig over wat er gebeurd is. "Ik heb het mezelf jarenlang meer kwalijk genomen dan dat ik het hem kwalijk nam."

Met de atlete gaat het nu naar eigen zeggen goed. "Ik heb zware tijden gekend. Het is soms heel moeilijk geweest. Tegen iedereen die hiermee te maken heeft gehad, wil ik zeggen dat ze zich niet schuldig moeten voelen. Het is jouw schuld niet. En daarnaast: kom ermee naar buiten. Vertel je verhaal. Meld het."

De maatregelen die genomen moeten worden om de doelstellingen van het klimaat- en energiebeleid te bereiken, kosten alles bij elkaar gemiddeld zo'n 3 miljard euro per jaar, in de komende tien jaar. Dat blijkt uit nieuwe berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Al eerder berekende het PBL de kosten van het Klimaatakkoord. Nu heeft het voor het eerst ook de kosten van de daarvoor al geldende afspraken berekend, waaronder die van het Energieakkoord uit 2013.

Die 'oude' kosten worden door het PBL geschat op 52 miljard euro. Het planbureau verdeelt deze rekening over de periode 2000 tot en met 2050 - de deadline van het Internationale Klimaatakkoord van Parijs - en komt dan op een bedrag van gemiddeld ruim 1 miljard euro per jaar. Dat is 0,1 procent van het bruto binnenlands product. De kosten nemen toe tot zo'n 3 miljard per jaar rond volgend jaar en dalen daarna naar 1 miljard euro in 2030, verwacht het PBL.

De kosten van de maatregelen die direct voortvloeien uit het vorig jaar afgesloten Nederlandse Klimaatakkoord komen grotendeels boven op de kosten van het Energieakkoord uit 2013 en lopen volgens het PBL op tot 1,9 miljard euro per jaar in 2030. Daarmee komen de kosten van alle maatregelen die genomen moeten worden om de doelstellingen van het klimaat- en energiebeleid te bereiken, gemiddeld uit op zo'n 3 miljard euro per jaar in de komende tien jaar. Dat is zo'n 0,4 procent van het bbp.

Het nieuwe onderzoek door het PBL is gedaan op verzoek van de Tweede Kamer. In debatten en briefings met onder meer de voorzitter van het Klimaatakkoord Ed Nijpels ontstond regelmatig discussie over de werkelijke kosten van het klimaatbeleid, juist omdat er geen cijfers bekend waren over het 'oude' klimaatbeleid.

Met name de fractievoorzitter van Forum voor Democratie, Thierry Baudet, trok de kosten van het klimaatbeleid in twijfel. Baudet schatte de totale kosten tot 2050 op maar liefst 1000 miljard euro. Die berekening klopt volgens het planbureau niet, maar de jaarlijkse kosten liggen dus gemiddeld wel een miljard euro hoger dan de directe kosten van het Klimaatakkoord.

Bij de presentatie van het rapport relativeerde onderzoeker Robert Koelemeijer van het PBL de miljarden die de energietransitie de komende jaren kost. Hij maakte een vergelijking met de totale bedragen die jaarlijks in de Nederlandse energiehandel omgaan. Die variëren van 15 tot 30 miljard euro per jaar.

Effecten coronacrisis

De afgelopen maanden zijn de olie-, gas- en elektriciteitsprijzen ingestort door een verminderde vraag naar energie als gevolg van de coronacrisis. Dat komt omdat er nauwelijks gevlogen en veel minder gereden werd. Ook het stroomverbruik van bijvoorbeeld de Nederlandse Spoorwegen daalde fors.

Toch denkt Koelemeijer niet dat de coronacrisis zelf grote invloed zal hebben op de kosten van het klimaatbeleid. Hij benadrukte dat de studie een periode van vijftig jaar in beeld brengt en de coronacrisis in deze periode maar een van de vele conjuncturele schommelingen in de energieprijzen voorstelt. In hoeverre de crisis voor structurele veranderingen zal zorgen in het vliegverkeer, het autogebruik en thuiswerken kan het PBL nog niet zeggen.

Een traumahelikopter landde op de snelweg ter assistentie. De politie doet nog verder onderzoek naar de exacte oorzaak van het ongeluk. De snelweg is in de richting Utrecht naar Arnhem afgesloten, aan de andere kant is de linker rijstrook dicht.

VVD'er Van Zanen (58) moet de opvolger worden van zijn partijgenoot Pauline Krikke. Zij stapte vorig jaar op na een kritisch rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de aanpak van de traditionele vreugdevuren in Scheveningen en Duindorp tijdens de jaarwisseling. Sinds haar vertrek neemt oud-minister Johan Remkes, ook van de VVD, waar als burgemeester van Den Haag.

HEEL ERVAREN
VVD-gemeenteraadslid Chris van der Helm, voorzitter van het presidium van de raad, omschrijft Van Zanen als "een heel ervaren, krachtige burgemeester, die rust brengt en met al zijn ervaring gelijk aan de slag kan in onze stad. Hij is stevig en bekwaam op het gebied van openbare orde en veiligheid en heeft ervaring en visie op het gebied van integriteit."

De gemeenteraad vergaderde over de vacature achter gesloten deuren in Theater Diligentia, niet ver van de Hofvijver. De raadszaal in het stadhuis is te klein om alle 45 raadsleden plaats te bieden op 1,5 meter afstand van elkaar.

De aanbeveling van de raad gaat naar de minister van Binnenlandse Zaken. De ministerraad kiest uiteindelijk de nieuwe burgemeester, die daarna door koning Willem-Alexander wordt benoemd. Op 1 juli moet Van Zanen worden beëdigd door de commissaris van de Koning in Zuid-Holland.

TWEEDE TERMIJN
Van Zanen werd op 1 januari 2014 burgemeester van Utrecht en startte zijn tweede termijn begin dit jaar. Zijn overstap naar de gemeente Den Haag is dus opvallend.

Eerder was de VVD'er burgemeester van Amstelveen (2005-2014), voorzitter van de VVD (2003-2008), wethouder in Utrecht (1998-2005), lid van de gemeenteraad in Utrecht (1990-2002) en vice-voorzitter van de VVD-jongerenafdeling JOVD (1981).

"Wil je dit behouden voor volgende generaties dan is het heel belangrijk om het goed te onderhouden. Het is natuurlijk een systeem dat in het water is. Er is niks zo gevaarlijk voor bouwwerken als water", aldus de Kam. Hij weet veel van de geschiedenis van de stad en kent het wervenstelsel goed.

HAVENGEBIED
In de 12e eeuw was de Oudegracht de haven van Utrecht. De werven stonden toen vol met tonnen en de schepen lagen in het water. Elke kelder en werf is door particulieren gebouwd. Niets was hetzelfde vertelt De Kam. "Er is geen één kelder hetzelfde. De deuren, de ramen die zijn allemaal verschillend. En dat komt omdat het voor honderden jaren particulier eigendom was. Dus de ene timmerde zo en de ander metselde zo. Dat geldt voor de muren en de bestrating."

VERVALLEN
In de 20ste eeuw werd de haven aan de Oudegracht minder belangrijk. Het systeem raakte in verval, omdat de schepen groter werden en er nieuwe havens kwamen. René de Kam van het Centraal Museum: "Na de Tweede Wereldoorlog begint de gemeente het gebied op te kopen in de hoop zo makkelijker te kunnen restaureren, want restaureren met 700 verschillende eigenaren dat is natuurlijk heel ingewikkeld."

In de jaren '50 begon dus die eerste restauratie van de werven aan de Oudegracht. Alles stond er heel slecht bij, maar doordat de gemeente het nu in bezit had kon het openbaar terrein worden en is het gebied toegankelijker gemaakt door bijvoorbeeld eenzelfde bestrating aan te leggen.

ONDERHOUD
In de loopt der jaren is met regelmaat onderhoud gedaan aan de werven en werd ook onderzoek verricht. Zo zijn in de jaren '80 en '90 veel kelders opgemeten en uitgewerkt door de gemeente. "Toen zijn er ook verrassingen naar boven gekomen. D'r zitten bijvoorbeeld kelders in bruggen die mensen soms helemaal vergeten zijn.

"Kelders zijn met elkaar verbonden geraakt. Dus er zijn nog heel veel spannende dingen en dat komt natuurlijk door de manier waarop het ontwikkeld is. Het is niet een uitgelegd systeem, maar iedereen heeft in de loop der eeuwen steeds weer gezocht van 'oh, kan ik nog ergens iets maken kan ik nog een plekje vinden' en dat maakt het wel heel bijzonder ja."

ONDERZOEK
Ook nu weer wordt er onderzoek gedaan naar het wervenstelsel, want het stelsel zou in slechtere staat zijn dan aanvankelijk werd gedacht. De onderzoekers duiken in de gracht om alle muren goed te bekijken en met een grondradar wordt opnieuw gekeken of alle kelders en ruimtes wel bekend zijn. Zo wil de gemeente kelders waarvan men het bestaan niet meer weet ook kunnen opknappen en daarmee het wervenstelsel behouden.

Volgens René de Kam is het behoud van de werven van groot belang voor de stad Utrecht. "Wat is Utrecht zonder de Oudegracht. Ik denk dat je samen met de Oudegracht en de Dom twee hele belangrijke monumentale waardes hebt. Daar zal je in moeten investeren. Ik denk dat dit soort dingen wel van groot belang zijn."

Rijbewijzen die tussen 1 februari en 31 augustus verlopen, blijven zeven maanden langer geldig. Dat geldt ook voor rijbewijzen die om medische aandoeningen elk jaar of om de drie jaar
moeten worden verlengd.

Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) roept in een verklaring mensen met zo'n rijbewijs wel op "om goed na te denken of het wel verstandig is de weg op te gaan voordat hun medische keuring en de beoordeling van de rijvaardigheid hebben plaatsgevonden".

Wat mag wel en wat mag niet nu er meer maatregelen worden versoepeld per 1 juni? De VRU publiceerde de noodverordening die per 1 juni in de provincie van kracht is. Daarin staan de maatregelen van het Kabinet verder uitgewerkt.

Voorzitter Jan van Zanen van de Veiligheidsregio Utrecht begrijpt dat die regels soms wat lastig zijn. "Hoe meer bewegingsruimte, hoe meer bijzondere regels. Ik kan me voorstellen dat mensen dat soms verwarrend vinden. Maar voor wie twijfelt wat wel en niet mag, is er steeds weer hetzelfde principe: vermijd drukte, houd afstand. Dat is de enige manier om te voorkomen dat het virus zich verspreidt en mensen ziek worden."

Het liveblog van dinsdag teruglezen, doe je door te klikken op deze link.

In De Bilt werd op 21 dagen meer dan negen zonuren gemeten en er was in mei geen enkele dag zonder zon. Mei heeft nog meer in het vat, waardoor het totaal aantal zonuren waarschijnlijk uitkomt op 318 volgens Weeronline. Gemiddeld zijn er in mei 213 zon uren.

Normaal gesproken valt er ook meer regen. Afgelopen maand viel er 19 millimeter terwijl dat nogmaal gesproken 61 millimeter is. Daarmee is mei de op vier na droogste meimaand ooit.

Ferdinand Maurits van café De Zaak zegt het stellig. "We zullen er wel alles aandoen om de doorloop te bevorderen, maar om nou te gaan werken met een klok, dat vinden wij niet gepast". De bedrijfsleider leunt ondertussen nonchalant tegen een versgebouwd houten poortje op het terras dat dienst moet gaan doen als toegangspoort. Daarachter mag je, keurig op telkens anderhalve meter afstand, vanaf maandag wachten tot je aan de beurt bent.

KLUSSEN
Het zelfgetimmerde bouwwerk van ongelakt vuren hout is duidelijk nog niet af en dat is ongeveer het beeld bij de meeste Utrechtse kroegen vandaag. De deur staat wijd open en personeel en kroegbazen zijn nog druk in de weer in kluskloffies en met accuschroefboren in de hand.

"We hebben de vloer in de was gezet, we hebben het barblad kaalgeschuurd en opnieuw gelakt, we hebben alle lampen vervangen, alle toiletpotten zijn nieuw en we hebben alles gepoetst en geboend wat er was", zegt Kim Tielemans van café Lebowski aan het Domplein. "De Keuringsdienst van Waren heeft de komende drie jaar hier niets te zoeken."

Bij Lebowski geloven ze alleen niet in al te rigoureuze aanpassingen voor de anderhalve metersamenleving, omdat ze 'per se de sfeer van de kroeg willen behouden'. Het terras is een paar meter groter en er staan veel minder tafels op. Bij binnenkomst wordt je verwelkomd door een gastheer of - dame die je naar je tafel brengt, maar hier geen plexiglasschermen of reserveringen voor een tijdsslot. "Je weet dan nog steeds niet of je van de overheid meer tafels mag en we willen het gewoon ook niet. Daarvoor kom je toch niet hier? Waarom wil je de stad in? Dat is toch voor de reuring, voor het onthaasten ... Nee, dat gaan we dus niet doen."

TOILETTEN
Het menu bij Lebowski is inmiddels wel aangepast, met meer gerechten die sneller op tafel kunnen, en verder zijn het vooral de genderneutrale toiletten die in het oog springen. Door de aparte dames- en heren-wc te schrappen kunnen er in ieder geval altijd twee mensen naar het toilet. "Daar hebben we nu twee bordjes met een theaterkoord waarachter je moet wachten. Als er geen bordjes zijn, is het toilet dus dicht en moet je even wachten."

Ook bij De Zaak zoeken ze het in een uitbreiding van de toiletcapaciteit, maar hier komt er juist een toiletgroep bij, buiten op het plein. "Het is zo ingericht dat de wc's voldoende afstand van elkaar hebben. Ook komt er een soort desinfectiestraat waar je genoeg ruimte hebt om je handen te desinfecteren", zegt bedrijfsleider Maurits.

Bij de houten toegangspoort op het terras staat nu trouwens al een pomp met desinfecterende gel en daar zal net als bij Lebowski "een ingangsgesprek plaatsvinden". Ook hier trouwens geen reserveringen. "De reservering is als je bij de kroeg aankomt. Misschien dat we het voor binnen wel gaan doen voor een aantal plekken, maar wel willen in principe gewoon vrije inloop."

QR-CODE
Wie een plekje wil hebben op de Tolsteegbarriëre bij Café de Poort doet er wel goed aan van tevoren te bedenken wanneer en hoelang hij naar het terras wil. Café-eigenaar Maarten de Bruin heeft helaas geen tijd om ons te woord te staan - "Het is echt veel te druk, jonguh" - maar legt in het voorbijgaan nog wel even snel uit dat ze er gaan werken met QR-codes waarmee je kunt bestellen en met online reserveringen. Op de banken buiten is - net als bij zijn andere kroeg aan de overkant, het Ledig Erf - met rood en wit tape duidelijk gemaakt waar je wel en waar je niet mag zitten. Pils, of iets anders, bestel je het liefst met een QR-code die op iedere tafel geplakt zit. Afrekenen gaat daarna ook digitaal.

De Poort biedt daarmee een bijna contactloze café-ervaring, alleen de drankjes moeten nog wel worden bezorgd. Hoe doe je dat dan zonder besmettingsgevaar te lopen? Er zijn cafés die werken met een bijzettafel en anderen ruimen een flink gedeelte van de bar in waar de bestelling kan worden afgehaald. Bij Lebowski is er volgens de andere eigenaar Marco Terlou genoeg ruimte op het terras om te bedienen aan tafel, "maar we gaan alleen geen rondjes lopen". "De bestelling wordt bij één iemand aan tafel neergezet en die kan het dan verder verdelen. Je wordt ook een beetje je eigen personeel."

AFWACHTEN
Hoe ze het op de Neude gaan doen, blijft nog een beetje gissen. Er staan inmiddels grote schermen die de terrassen afschermen van de straat en personeel is nog druk in de weer met het verven van schermen die misschien tussen de tafels worden geplaatst. Maar veel meer willen kroegeigenaren Eddy Schouten en Theo Burger vanmidag niet kwijt. Ze zeiden nog vooral te wachten op de noodverordening, die er inmiddels is, zodat eindelijk duidelijk wordt wat wel en niet mag. Ze hebben trouwens wel heel veel zin om weer open te gaan. "We zijn er dan echt wel klaar voor. En je kan nu al reserveren!".

Aan de Oudegracht, bij café De Morgenster, staat de deur ook wijd open vandaag. Er wordt nog altijd druk geklust, maar maandag zijn ze er zeker klaar voor, zegt eigenaar Bo van Benten in de deuropening. Ze hebben een miniterrasje van twee tafels aan de straat en beneden aan de werf zijn nog wat plekken. Verder hopen ze nog op coulance van de gemeente, zodat in het zijstraatje naast de kroeg ook nog wat tafels kunnen staan.

EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID
Binnen in de niet al te grote buurtkroeg is er wat geschoven met tafels en mag je voorlopig niet meer aan de bar zitten. "Binnen moet je reserveren en buiten ben je vrij om plaats te nemen, als er plek is." Van Benten is daarbij niet direct van plan om te controleren of groepjes die bij elkaar willen zitten wel samen een huishouding vormen. "Dat is een eigen risico en een eigen verantwoordelijkheid. En met twee personen hoeft het ook geen eigen huishouding meer te zijn."

Even verderop, bij cafe DeRat, werken ze dan weer wel met tijdslots, maar hoe dat in de praktijk gaat werken weten ze ook nog niet. "Normaal als het tijd is om te gaan, zet je dan lampen aan en de muziek uit, maar dat kun je om 7 uur 's avonds nog niet doen", zegt bardame Anna Menting. "Het is allemaal nieuw voor ons en we gaan het de komende week zien. Ik ben ook wel heel benieuwd. Normaal ontstaan hier ook gewoon gesprekken aan de bar tussen wildvreemden en ik ben benieuwd of dat op anderhalve meter ook nog gebeurd".

Bijna alle horeca-ondernemers schatten dat ze door de maatregelen uitkomen op zo'n 25 tot 30 procent van de normale bezetting. "We gaan gewoon beginnen met een controleerbare opstelling", zegt Ferdinand Maurits van De Zaak. "Als iedereen er aan gewend is denk ik dat we nog wel een stapje meer kunnen zetten, maar laten we gewoon beginnen op een manier die voor iedereen fijn is."

LIED
Kijk hieronder het 'horeca-heropeningslied'. Zo'n dertig Utrechtse horeca-eigenaren werkten er aan mee. De clip werd afgelopen maandag opgenomen.

Vanavond werd bekend dat Van Zanen is voorgedragen als nieuwe burgemeester van de gemeente Den Haag. De gemeenteraad van de hofstad heeft hem vandaag voorgedragen en hij gaat op 1 juli aan de slag.

UTRECHT
"Tegelijk is er een andere kant: ik vertrek uit de stad waar ik het langst heb gewoond en gewerkt, waar m'n beide kinderen zijn geboren, waar ik elke dag met liefde werk en me hartstochtelijk voor inzet en dat overigens ook tot 1 juli zal blijven doen."

Van Zanen memoreerde aan zijn 35 jaar aan functies in de lokale politiek. "Van die 35 jaar heb ik 27 jaar alles gegeven voor de stad Utrecht. U staat er goed voor, de stad staat er goed voor. U bent een zelfbewuste gemeenteraad, u heeft een ingewerkt college, u heeft een vrolijke, assertieve, zeer goed functionerende griffie en u heeft inwoners die steeds openlijker trots zijn op hun stad. Ik ga ook in Den Haag mijn passie volgen. Het dienen van de lokale, publieke zaak. Dank u wel!"

REACTIES
Het stadsbestuur van Utrecht had graag gezien dat Jan van Zanen nog een tijd was doorgegaan als burgemeester. De wethouders gunnen de 58-jarige VVD'er de stap naar Den Haag, waar hij vandaag is voorgedragen, wel van harte.

"Als burgemeester heeft hij diepe indruk gemaakt in Utrecht. Met Jan van Zanen krijgt Den Haag een hele betrokken burgemeester die hart heeft voor alle inwoners en ondernemers in de stad", stellen de wethouders van Utrecht in een korte verklaring.

Ook in Den Haag is gereageerd op het nieuws.De gemeenteraadsleden in Den Haag feliciteren hun waarschijnlijk nieuwe burgemeester Jan van Zanen. Maar er klinkt ook kritiek. Niet op hem, maar op het proces. De leider van de grootste partij in de raad, Richard de Mos, zegt dat de inwoners van de stad "nada nul inbreng" hebben gehad. Hij spreekt van een "schrale partijpolitieke tombola".

De Mos had zelf ook gesolliciteerd voor de functie. Hij was wethouder in de stad, maar moest vorig jaar opstappen toen het Openbaar Ministerie hem bleek te verdenken van ambtelijke corruptie. Hij zou bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan zijn partij, Hart voor Den Haag/Groep de Mos.

De Haagse PVV deelt de kritiek van De Mos. "Wij hadden liever een gekozen burgemeester gehad. Helaas is het weer iemand van een regentenpartij geworden die helemaal niets met Den Haag op heeft, maar dat hopelijk wel gaat krijgen", laat fractievoorzitter Sebastian Kruis weten.

TOEGANKELIJKE BESTUURDER
De andere partijen in Den Haag zijn positiever. GroenLinks-fractievoorzitter Arjen Kapteijns noemt Van Zanen een "ervaren en toegankelijke bestuurder". PvdA-raadslid Mikal Tseggai, die in de vertrouwenscommissie zat, ziet Van Zanen als een "ervaren en benaderbare burgemeester".

Volgens de Haagse Partij voor de Dieren heeft Van Zanen "ervaring met het leiden van een grote stad, maar zal hij nog best moeten wennen" aan de gemeenteraad in Den Haag. Waarnemend burgemeester Johan Remkes had vlak na zijn komst felle kritiek op de manier waarop de Haagse raadsleden met elkaar omgaan.

Van Zanen blijft tot en met juni burgemeester van Utrecht.

De eigenaar van het pand wil het gebouw slopen om plaats te maken voor appartementen. De huurders zijn daar verbolgen over, zij zeggen op korte termijn niet elders terecht te kunnen.

De Utrechtse gemeenteraad besprak de kwestie vandaag in het vragenuur. Wethouder Klaas Verschuure vertelde daar dat gebleken is dat geen van de huurders op het aanbod voor een gesprek is ingegaan. In dat gesprek zou de eigenaar sommige huurders willen aanbieden om langer in het pand te blijven zitten, op basis van een antikraakovereenkomst.

Raadslid Fred Dekkers (GroenLinks) sneerde daarop terug dat hij het niet zo gek vindt dat de huurders niet kwamen opdagen. Die wilden zich namelijk laten vertegenwoordigen door hun huurdersvereniging, maar dat wilde de verhuurder weer niet.

Dekkers wilde weten wat de gemeente voor de huurders kan doen. Die staan in deze moeilijke tijd binnenkort op straat met hun bedrijf. De wethouder gaf aan dat daarvoor het Makelpunt Utrecht bestaat, waar vraag en aanbod van kantoorruimte wordt samengebracht.

Verder dan dat wilde hij niet gaan. Ook gaf hij aan dat hij de verhuurder coulant vindt. Die mag contractueel de huurders er na drie maanden uitzetten, maar hij had ze al een maand extra gegeven.

De milieugroep Zuilen maakt zich met name zorgen over geuroverlast. Maar die angst is ongegrond, zegt de wethouder. Hij noemt geuroverlast een "subjectieve beleving". Volgens hem tonen tests en berekeningen aan dat de emissie binnen het gemeentelijk geurbeleid past. Bovendien moet het bedrijf alles goed bijhouden in een logboek, dat regelmatig gecontroleerd wordt.

GroenLinks vindt biomassa niet erg duurzaam. Raadslid Rachel Heijne: "GroenLinks vindt biomassa de minst wenselijke vorm van hernieuwbare energie en vindt de inzet alleen acceptabel onder voorwaarden."

De wethouder antwoordde dat het bedrijf alleen duurzaam geproduceerde biomassa mag gebruiken. Ook het verbruik van biomassa moet door het bedrijf netjes geregistreerd worden. En ook die boekhouding wordt weer in de gaten gehouden. Eerenberg: "Wij gaan dat actief controleren. We weten al wel dat er voldoende van dit soort biomassa aangeboden wordt."

Een betaalbaar alternatief is er nog niet, volgens de wethouder. Dat komt omdat een asfaltcentrale op zeer hoge temperatuur werkt. Wel wordt er gekeken of in de toekomst de centrale gestookt zou kunnen worden op alternatieven, zoals groene waterstof.

Het betekent dat er ook parkeerplaatsen gaan verdwijnen, onder andere op de Oudegracht. Ook fietsers zijn niet meer welkom in de binnenstad. Om fietsers tegemoet te komen, worden er extra stallingen gecreëerd aan de rand van het voetgangersgebied. Automobilisten die hun parkeerplek verliezen, mogen hun auto gaan neerzetten in een van de parkeergarages van de gemeente, bijvoorbeeld bij Station Vaartsche Rijn.

De gemeenteraad deed vanavond het verzoek aan het college om dit te gaan realiseren. Wethouder Lot van Hooijdonk antwoordde dat ze al met een dergelijk plan bezig was. In verband met corona is er een grotere behoefte aan openbare ruimte, bijvoorbeeld omdat mensen meer afstand van elkaar moeten houden. Maar ook de horeca wil meer ruimte voor terrassen.

De maatregelen om een groot deel van de binnenstad auto- en fietsvrij te maken moeten over twee weken ingaan. Wethouder Van Hooijdonk denkt enkele weken nodig te hebben om alles uit te werken en voor te bereiden.

De oude boten zijn afhankelijk van historisch evenementen en rondvaarten voor groepen om het hoofd boven water te houden. Inmiddels liggen de schepen al maanden aan wal en zien de schippers het water tot aan de lippen komen.

Sacha Emmerik vaart regelmatig met zijn boot Belle van Zuylen over de Vecht. "Alle boekingen voor de rest van het seizoen zijn geannuleerd. Dit jaar zou een fantastisch jaar worden voor de historische vloot. We zouden ook Sail Amsterdam gaan varen, we waren helemaal volgeboekt, dat valt nu ook helemaal weg."

NIET TEN ONDER
De petitie waarmee de schippers hulp hopen te krijgen, is inmiddels duizenden keren ondertekend. Ze willen graag een noodfonds van de overheid om de omzetschade te compenseren. Het onderhoud van de boten loopt in de kosten en veel schippers dreigen dan ook failliet te gaan, betogen de booteigenaren.

In totaal gaat het om zo'n vierhonderd historische schepen. Echt Hollands erfgoed volgens schipper Menno Hoekstra. Hij ligt met zijn twee schepen in Muiden: "Dit soort stadjes, wij passen in dit plaatje. Als dit verloren gaat, gaat niet alleen werkgelegenheid verloren maar ook cultureel erfgoed."

SUBSIDIE
In Nederland zijn er geen subsidies voor oude schepen. Dat komt omdat ze meestal in particulier bezit zijn en de schipper een ondernemer is die met de vaart inkomsten vangt. "Als er alleen maar kosten zijn en geen inkomsten meer, dan kun je dat niet in stand houden", zegt Sacha Emmerik. "Een boot zal dan in het uiterste geval op de sloop terechtkomen."

De schippers mogen vanaf 1 juni weer varen, maar dat kost de ondernemers meer dan dat het ze oplevert. De verwachting is dat ze dan ook aan land blijven. Ook met de RIVM-richtlijnen weten de eigenaren van zeilboten zich nog geen raad. Menno Hoekstra: "Je moet je voorstellen: dat gaat schouder aan schouder en dan de zeilen omhoog. Dat kan niet op dit moment."

Toch is er wel degelijk over nagedacht. De gemeente De Bilt, waar Groenekan onder valt, laat weten dat het geen foute grap is. "De lantaarnpaal was geplaatst in een groenvak. Pas later is besloten om op deze locatie een extra parkeervak aan te leggen. Dit betekent dat de aannemer de lantaarnpaal alsnog zal verplaatsen."

Maar de bureaucratie zorgt voor enige vertraging. "De opdracht voor het in gang zetten hiervan is enige tijd geleden verstrekt. De aannemer heeft hiervoor de goedkeuring van Stedin nodig. Deze processen vragen altijd de nodige tijd."

Tot die tijd moeten de bewoners van de Versteeglaan het met een parkeerplaats minder doen, maar is de verlichting wel tot in de puntjes geregeld.

De fietsbeugels staan bij de achteringang van hotel-restaurant Karel V. Die wil zijn ingang verfraaien en de fietsnietjes passen niet in dat beeld. Een klein stuk verderop in de straat is een blinde muur. Die muur leek ideaal als nieuwe plek voor de nietjes. Maar daar denken de bewoners anders over.

WEERSTAND
Raadslid Bülent Isik (PvdA) wilde tijdens het vragenuur van de gemeenteraad weten hoe het kon dat de bewoners werden overvallen door de plannen. Verschuure gaf aan niet gerekend te hebben op verzet tegen de verplaatsing.

"We schatten in dat het verplaatsen van de nietjes tot weinig weerstand zou leiden. Gelet op de consternatie die is ontstaan, is het wel duidelijk dat dat niet het geval is." De nietjes zijn inmiddels verwijderd. Ze zouden direct herplaatst worden, maar dat is niet gebeurd. Dat werd eerder al bekend.

Verschuure geeft aan eerst in gesprek te willen met de bewoners. Maar wat hem betreft is de nieuwe locatie op de Springweg nog niet definitief van tafel. "We zullen de diverse locaties gaan afwegen," zei de wethouder. Hij meldde dat de bewoners inmiddels een uitnodiging hebben gekregen voor een gesprek.

Achter de Croeselaan ten zuiden van de Jaarbeurs lag een halve eeuw geleden een bedrijventerrein. Er waren veilingen en loodsen. Er liep zelfs een spoorlijn heen, vanaf de Da Costakade over de Croeselaan naar de Veilinghaven. Maar het terrein ging teloor en verpauperde.

Eind vorige eeuw was het een troosteloze bende. In de jaren negentig werden plannen ontwikkeld: er moesten nieuwe woningen komen. Toentertijd was het, volgens de gemeente, de grootste inbreidingslocatie van Nederland, een gebied binnen de bestaande stad die tot nieuwbouw werd ontwikkeld.

OUDE TRECHTERS
Naast de woningen werd ook de oude veilinghaven opgeknapt en speciaal gereserveerd voor antieke woonschepen. Er kwam horeca en kleine bedrijvigheid. Ook werd het Statenjacht er gebouwd.

Het hele gebied ademt nog een beetje het industriële karakter van vroeger, oude trechters die vroeger werden gebruikt voor overslag van zand van schepen naar vrachtwagens bleven behouden. Ze werden omgebouwd en zijn nu vergaderlocaties. Ook staat er nog een oude monumentale havenkraan.

Maar de gemeente maakte één denkfout. In de wijk stond ook nog de Royco-fabriek. Die is overgenomen en heet inmiddels Intertaste. In de fabriek werden lang de bekende zakjes cup-a-soup gemaakt. De fabriek is tot de dag van vandaag in gebruik en milieuwetten staan niet toe dat je huizen bouwt dicht bij een werkende fabriek.

Dus bleef een brede strook in Parkhaven onbebouwd. En ook op de plek van de fabriek zelf kon niet gebouwd worden. Parkhaven kon dus maar voor de helft gerealiseerd worden. En dat gedurende vijftien jaar.

CUP-A-SOUP
Voormalig PvdA-wethouder Harrie Bosch liet nog een mooie kans lopen toen Royco zijn fabriek in 2010 verkocht aan Intertaste. De wethouder was niet op de hoogte van het feit dat Royco van zijn fabriek af wilde.

Hij werd verrast door de verkoop. Als de gemeente destijds de fabriek had overgenomen was Parkhaven nu al lang klaar geweest. Twee jaar geleden besloot de huidige eigenaar alsnog om de fabriek te sluiten . Vanaf dat moment werden de oude woningbouwplannen uit de kast getrokken en afgestoft.

Vandaag geeft de Utrechtse gemeenteraad zijn fiat aan die plannen, maar met de nodige kanttekeningen. Zo zijn diverse partijen niet blij met het feit dat er nu honderden woningen gebouwd worden op basis van een plan uit de vorige eeuw. In die tijd dacht de gemeenteraad anders over bijvoorbeeld mobiliteit en over het soort woningen dat er zou moeten komen.

BEST ZUUR
Floor de Koning (GroenLinks): "Het is zuur dat we het hier hebben over een plan uit de vorige eeuw." Jantine Zwinkels (CDA) vond de plannen 'geen prettig voorstel', omdat er geen betaalbare koopwoningen komen en te weinig appartementen in de categorie middenhuur.

Jan Wijmenga (ChristenUnie) vroeg aandacht voor het protest van kinderen van basisschool De Kleine Dichter. Zij zien hun voetbalveldje en klimboom sneuvelen tijdens de bouw. Diverse partijen drongen aan op een tijdelijke oplossing. Maar wethouder Klaas Verschuure (D66) gaf aan dat er in de wijk onenigheid bestaat over de komst van een nieuw trapveldje en over de eventuele locatie daarvan. Hij wilde daarom daarover geen toezeggingen doen.

RODE BAKSTEEN
De raad vergadert vandaag op een bijzonder manier. Door corona-maatregelen is het debat overdag, maar wordt er pas in de avond gestemd. De verwachting is dat een ruime meerderheid voor het plan gaat stemmen.

In dat geval komen er in Parkhaven nog eens dertien appartementencomplexen met in totaal 416 woningen. En daarmee is de wijk dan eindelijk af. Qua stijl en vorm sluiten die complexen naadloos aan bij de bestaande bouw. Dat wil zeggen dat de hele wijk is uitgevoerd in rode baksteen.

De coronacrisis heeft grote invloed op ons dagelijks leven. De maatregelen om verspreiding van het virus tegen te gaan zijn ingrijpend en raken iedereen. 

Logisch dus dat jij als Amsterdammer met vragen zit. AT5 probeert die de komende tijd zoveel mogelijk te beantwoorden. Zelf een vraag stellen? Dat kan via corona@at5.nl. 

De afgelopen tijd hebben we al vaak in het zonnetje kunnen zitten en aankomend weekend vormt daar geen uitzondering op. Ook op Pinkstermaandag wordt het warm en kunnen we rekenen op 'ideaal terrasjesweer'. 

Dat is goed nieuws, want op maandag 1 juni gaan voor het eerst de terrassen weer open. Vanaf 12.00 uur kunnen Amsterdammers meteen genieten van een koele versnapering in de zon, mits ze hebben gereserveerd.

'Weekend begint meteen al goed'

Het weekend begint eigenlijk al meteen goed voor de zonliefhebber, meldt Weeronline. Ook zaterdag schijnt de zon al volop. Er zijn dan slechts enkele stapelwolken en de temperatuur loopt in de stad op tot zo'n 23 graden. 

Zondag houdt het mooie weer aan en wordt het ongeveer 21 graden. De dagen erna blijft het warm, al kunnen we vanaf donderdag een enkel buitje verwachten. 

'Mijd drukke plekken'

De weerdeskundigen hebben nog wel een waarschuwing. 'Met dit weer is het heel verleidelijk om op pad te gaan. Mijd daarbij drukke plekken', schrijven ze. 'In eigen tuin is het ook heerlijk en omdat het 's avonds nog een tijd zonnig en warm blijft, is het ideaal weer om buiten te eten.'

De politie doet via het opsporingsprogramma Bureau 020 opnieuw een getuigenoproep naar aanleiding van een schietincident Slotermeer afgelopen november. Aan de Reina Prinsen Geerligsstraat werd een 27-jarige Amsterdammer midden in de nacht in zijn been geschoten. Ondanks het verrichte onderzoek is het voor de recherche nog niet duidelijk wat er zich die avond precies heeft afgespeeld.

Het slachtoffer loopt in de nacht van zondag 10 op maandag 11 november rond 03.30 uur op de Reina Prinsen Geerligsstraat in Slotermeer, als hij opeens een vuurwapen op zijn hoofd gericht krijgt.

Later verklaart het slachtoffer dat hij dacht dat er op dat moment vier mannen om hem heen stonden. Ook herkent hij een Marokkaans accent. Ze vragen hem om zijn zakken te legen, het slachtoffer vermoedt dat de mannen hem willen beroven en hij sprint weg.

'Hij rent weg in de richting van het Gerbrandypark terwijl er meerdere schoten gelost worden, de vermoedelijke schutter komt achter hem aan', zegt Marijke Stor van de Politie Amsterdam. 'De andere mannen rennen weg in de richting van de Theodorus Dobbestraat.

'Wat er vervolgens precies bij dat park gebeurt staat nog niet vast, maar er wordt in ieder geval nog een keer geschoten. Het slachtoffer valt op de grond en de vermoedelijke schutter schopt hem tegen zijn hoofd, daarna gaat ook deze verdachte er vandoor', zegt Stor.

In eerste instantie heeft het slachtoffer niet door dat hij geraakt is door een van de kogels, maar al snel voelt hij dat hij in zijn been geschoten is. Hij slaagt er zelf nog in om de hulpdiensten te bellen, die hem eerste hulp verlenen en vervolgens naar het ziekenhuis brengen. De omgeving wordt die nacht nog doorzocht, maar dat levert geen aanhoudingen op. 

Mogelijk opgewacht

'Het is niet duidelijk waarom het slachtoffer beschoten is. Hij geeft zelf aan dat hij denkt dat de mannen hem wilde beroven. De recherche onderzoekt dit, maar houdt er ook rekening mee dat hij is opgewacht', zegt Stor.

Een getuige weet agenten namelijk te vertellen dat vlak voor het incident een groepje personen in een portiek op de Reina Prinsen Geerligsstraat zou hebben gehangen. 'Op het plaats delict, en ook in het portiek zijn verschillende sporen in beslag genomen, die worden momenteel onderzocht in de hoop dat daar nieuwe aanknopingspunten uitkomen.'

Ondanks het onderzoek heeft de recherche nog altijd veel vragen over wat er zich die nacht heeft afgespeeld op de Reina Prinsen Geerligsstraat. Daarom wordt er wederom een oproep aan getuigen gedaan om zich te melden.

'Vlak voor het incident zou een kleine donkerkleurige auto in de buurt van het plaats delict zijn geweest. De recherche heeft nog niet met deze bestuurder gesproken en komt graag met hem of haar in contact', aldus Stor.

'In deze zaak is er sprake van vier verdachten', vervolgt ze. 'Helaas hebben we nog weinig informatie over deze personen. We weten in ieder geval dat het volgens het slachtoffer gaat om mannen die Nederlands spraken met een Marokkaans accent.'

De politie heeft in het opsporingsprogramma Bureau 020 beelden vrijgegeven van twee mannen die ervan verdacht worden flinke bedragen te hebben opgenomen van de betaalrekening van een 89-jarige man. Zijn pinpas is gestolen door een nog onbekend persoon, of de twee verdachten op de beelden daarvoor verantwoordelijk zijn is niet duidelijk.

Op zaterdag 22 februari wordt het slachtoffer rond half twaalf in de middag aangesproken in de lift van zijn wooncomplex aan de Ouddiemerlaan in Diemen. 'Deze onbekende persoon vraagt het slachtoffer om geld te wisselen. Dat is mogelijk', zegt Lex van Liebergen van de Politie Amsterdam.

'Tijdens het wisselen merkt het slachtoffer dat zijn portemonnee wordt aangeraakt, maar hij schenkt hier verder geen aandacht aan. Hij wijdt dit aan het feit dat ze nogal dicht op elkaar staan in de lift.'

De volgende dag, op zondagavond 23 februari komt de bejaarde man erachter dat hij zijn bankpas mist. Als hij zijn saldo checkt ziet hij dat er twee keer 'een flink bedrag' is afgeschreven van zijn rekening. 

Van de pintransacties zijn bewakingsbeelden. 'Het is niet duidelijk of deze verdachten ook verantwoordelijk zijn voor de diefstal van de pinpas, maar ze worden wel verdacht van het opnemen van het geld van de rekening van het slachtoffer', zegt Van Liebergen.

Signalementen

Aan het Wilhelminaplantsoen in Diemen neemt een man met een opvallende muts geld op met de pas van het slachtoffer. Dat gebeurt op 22 februari. Hij heeft een lichte huidskleur en droeg die dag een bril met zwart montuur. Verder had hij een donkere jas aan en een spijkerbroek. 

Aan de Middenweg in Oost wordt ook een geldbedrag gepind, nu door een andere man. Deze verdachte heeft een lichtgetinte huidskleuren zwart haar. Hij droeg die dag een donkere broek en jas met capuchon. Ook had hij zwarte gympen aan met een witte zool. 

Daarnaast is er een signalement van de man in de lift, ondanks het ontbreken van beelden. De man wordt tussen de 40 en 50 jaar oud geschat en hij is tussen de 1 meter 70 en 75 lang. Hij sprak gebrekkig Nederlands. 

Als er straks fouilleeracties tegen wapenbezit worden gehouden in bepaalde gebieden, dan mogen daar in het begin onafhankelijke waarnemers bij aanwezig zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om gemeenteraadsleden. Dat zegde hoofdcommissaris Frank Paauw vanavond toe.

Het onderwerp kwam vanavond ter sprake in een commissievergadering. GroenLinks, D66, de PvdA, DENK en BIJ1 spraken zich opnieuw zeer kritisch uit over het fouilleren. Het gaat om kleinschalige controles waarbij op een bepaalde 'hotspot' gericht, maar aselectief kan worden gecontroleerd. 

Mes in buggy

D66-fractievoorzitter Reinier van Dantzig noemde het 'bijzonder ondoordacht'. GroenLinks-fractievoorzitter Femke Roosma omschreef het fouilleren van mensen die nergens van verdacht worden als een 'onrechtvaardige inbreuk op mensen hun integriteit'. Ook twijfelde ze eraan of er inderdaad aselectief wordt gecontroleerd, want er worden bijvoorbeeld geen gezinnen gefouilleerd. 'Dan is een mes in een buggy leggen de beste manier om niet betrapt te worden, dus ik begrijp dat niet zo goed', zei Roosma.

Sofyan Mbarki, fractievoorzitter van de PvdA, vond dat er kritisch naar de samenstelling van de teams van de politie gekeken moet worden. 'We zijn op werkbezoek in Zuidoost geweest tijdens het preventief fouilleren. Dat was pijnlijk om te zien, een wit politieapparaat dat donkere mensen controleert.' In Nieuw-West werd hij onlangs twee keer staande gehouden vanwege de coronamaatregelen en toen vond Mbarki de agenten 'diverser'. 'Dat doet toch iets.'

Waarborgen

Burgemeester Halsema zei dat dit plan heel anders is dan het preventief fouilleren wat in 2014 in de stad gebeurde. 'Als u het zo wil noemen, noem het dan preventief fouilleren 2.0. Er is een groot aantal waarborgen ingebouwd. Het moet gaan om groot risico en er moeten rapportages van de politie als basis zijn.' Ook het Openbaar Ministerie moet zich over elke fouilleeractie buigen.

Verder zei Halsema dat ze in Zuidoost van veel bewoners en jongerenwerkers juist de vraag krijgt of er weer fouilleeracties kunnen komen. 'Omdat ze heel bang zijn.' Ook Paauw wees daarop. 'Ik hoor van jongerenwerkers dat niet alleen de bad guys, maar ook de good guys nu wapens dragen om zichzelf te verdedigen.'

Gevoelig

Hij vindt het wel belangrijk dat het fouilleren niet, zoals eerder, op een 'groffe, lompe manier' gebeurt en antwoordde daarom op vragen van de gemeenteraadsleden dat hij akkoord gaat met de tijdelijke aanwezigheid van waarnemers. Verder noemde hij de fouilleeracties een klein deel van de aanpak van het tegengaan van wapenbezit en zei hij 'zeer gevoelig'  te zijn voor de mening van de gemeenteraad. 

Een proef waarmee werklozen die bijverdienen naast hun uitkering extra geld krijgen van de gemeente, is volgens wethouder Rutger Groot Wassink (Sociale Zaken) een succes. 

De proef startte op 1 februari 2018. Deelnemers krijgen een premie die de helft is van hetgeen dat ze bijverdienen. Die premie is maximaal dan 200 euro per maand. Hetgene dat ze bijverdienen wordt wel zoals gebruikelijk van de bijstandsuitkering afgetrokken en de premie soms (deels) ook. 

Er zijn 5000 deelnemers. Zij vinden volgens de gemeente twee keer vaker werk dan gemiddeld, waardoor ze de bijstand uitkomen. Het gaat om 18 procent, bij niet-deelnemers ging het om 8 procent. Door de lagere bijstandslasten zou de premie de gemeente geen extra geld kosten

'Dit is echt een mooi resultaat', zegt Groot Wassink. 'We zien nu al dat mensen als ze mogen bijverdienen, vaker aan het werk gaan. Vooral de groep deelnemers boven de 50 jaar die al langer dan 2 jaar een uitkering heeft: een groep die vaak meer moeite heeft om weer aan het werk te komen.'

Het experiment loopt nog een jaar. 'We kunnen gerust concluderen dat dit pleit voor een aanpassing van de Participatiewet', vindt Groot Wassink. 

Het moge inmiddels bekend zijn: op 1 juni gaan de terrassen weer open. Om uit te zoeken wat er wel en wat er niet kan, werd er vandaag proefgedraaid in de Reguliersdwarsstraat. Een soort generale voor 1 juni dus.

'Hier is de straat wat breder' vertelt Eward Koning, voorzitter BIZ Reguliersdwarsstraat. Hij staat in het Westelijke deel van de straat, aan de kant van het Koningsplein. 'In het centrale deel, waar de bars gesitueerd zijn, daar is het wat smaller en daar kunnen we ons niet aan die drieënhalve meter doorloopruimte houden. Dus in principe hebben we daar de terrasuitbreiding moeten terugtrekken'

Het is een van de zaken waar de ondernemers de afgelopen weken tegen aanliepen bij het voorbereiden van de heropening van de terrassen. En ook vandaag komen sommige ondernemers voor een onaangename verrassing te staan. 'Ik heb plek voor minder tafels dan ik verwacht had', vertelt de eigenaar van een van de restaurants in de straat. 'Maar goed, we zullen het ermee moeten doen.'

'We zijn waanzinnig blij dat we gewoon weer kunnen opstarten', zegt Koning opgewekt. 'In de eerste plaats natuurlijk voor onze gasten, voor de Amsterdammers en voor de gays die deze straat frequent bezoeken. Maar ook voor onszelf omdat we gewoon weer uit de problemen proberen te komen.' 

Het plan van burgemeester Halsema om in de toekomst 'prettoeristen' te weren wordt door sommige binnenstadbewoners met open armen ontvangen. Zij zien minder toeristenwinkels, sekswerkers en minder coffeeshops wel zitten. 

'De coffeeshop is in dit gebied zeker een toerismefunctie geworden', zegt Yet ten Hoorn van Buurtinitatief Wallen. 'Dat is gewoon zo.' Ze hoopt dat de café's ook worden aangepakt. 'Als je kijkt naar de binnenstad als geheel, dan zijn er 1529 horecazaken gevestigd. Waarvan in postcodegebied 1012, waar de Wallen deel van uitmaken, 618. Dat is meer dan een derde van het totaal. Dat is gewoon teveel.'

De burgemeester gaat in ieder geval met nieuwe vastgoedregels komen om het winkelaanbod diverser te maken. Belangenvereniging Amsterdam City, die voor het bedrijfsleven in de binnenstad opkomt, vindt dit een goed idee. 'Wil je naar een evenwichtige samenstelling van die Amsterdamse binnenstad, dus zowel wat betreft bezoekers als aanbod, dan zul je om moeten', zegt voorzitter Willem Koster.

Joachim Helms van de Bond van Cannabis Detaillisten vindt de kritiek op de coffeeshops niet terecht. 'Het zijn geen prettoeristen en het zijn ook geen cannabistoeristen. Want als ze bij ons komen dan hebben ze ook van het Rijksmuseum spullen bij zich. Dus die mensen gaan overal naartoe in Amsterdam.'

Sportscholen, sauna's en casino's. Allemaal mogen ze, als het aantal corona-besmettingen niet te veel gaat stijgen, op 1 juli weer open. In de horeca zijn gasten vanaf aanstaande maandag zelfs alweer welkom. Hoe anders is dat voor de coffeeshops. Zij moeten wachten tot 1 september. Oneerlijk, vinden ze. Rapper en klant Lange Frans is het met hen eens. 

Afhalen bij coffeeshops is weliswaar al sinds 16 maart weer mogelijk, maar binnen klanten ontvangen is er tot en met 1 september dus nog altijd niet bij. 'Eigenlijk was er al verbazing dat we niet net als de rest van de horeca gewoon open mochten op 1 juni', vertelt Joachim Helms van de Bond van Cannabis Detaillisten. 'En ook als je het afzet tegen de rest van de groepen die wel open mogen op 1 juli, dan denk ik dat daar in een coffeeshop niet echt veel meer risico aan zit.'

AT5 kwam, tijdens het interview met Helms om 10.00 uur vanmorgen, toevallig Lange Frans tegen. 'Vroege vogels vangen de meeste wormen. Ik heb met iemand afgesproken straks. Maar we gaan wel een joint roken straks, zeker. Blowen en muziek maken gaan ontzettend goed samen', vindt hij. 

Hij heeft geen angst voor besmetting met het coronavirus in de coffeeshop. 'Wij blowers, wij delen al jarenlang, al eeuwenlang, de joint. Al heb ik een vieze koortslip, dan geef ik hem nog steeds aan degene rechts van me. En geloof me, die inhaleert hem net zo hard als ik hem weer van hem terugneem. Dus daar zijn wij in de community al jarenlang oké mee.'

Ook bij Dampkring aan de Handboogstraat overheerst een gevoel van onrechtvaardigheid. 'We worden, net als de sekswerkers overigens, genaaid. Als ik zie dat sportscholen nu weer open mogen, dan snap ik niet waarom dat voor ons niet ook geldt.'  

Datzelfde gevoel hebben ze bij The Jolly Joker op de Nieuwmarkt. 'Het zou gewoon kunnen, binnen gasten ontvangen. Als iedereen op anderhalve meter afstand zou moeten blijven, dan zouden we voor zo'n tien mensen plek hebben denk ik. Wij vallen buiten de boot.'

En dat is niet voor het eerst, vinden ze bij de Dampkring. 'Coffeeshops worden zoals altijd als ondergeschoven kindje achteraan de rij geduwd. Waarom wij niet en zij allemaal wel. Alsof wij een paar kleine kinderen zijn die niet aan de RIVM-regels kunnen voldoen. We zijn verantwoorde ondernemers die vaak hebben laten blijken dat we mans genoeg zijn om dit te kunnen behapstukken.' 

Oorspronkelijk werd besloten dat alle coffeeshops in de stad de deuren tot en met 6 april zouden moeten sluiten, waarna er enorme rijen voor de coffeeshops in de stad ontstonden. Een dag later werd dat besluit teruggedraaid en sindsdien was het mogelijk om bij een afhaalloket hasj en wiet te kopen.

Nu de horeca in de stad zijn deuren volgende week weer beperkt mag openen zijn ondernemers naarstig op zoek naar extra ruimte voor terrassen. Pontons in de Amsterdamse waterwegen zouden volgens ondernemers een uitkomst kunnen zijn. De gemeente is een onderzoek gestart naar de haalbaarheid van 'drijvende terrassen' in de stad, maar of ze er echt komen is nog de vraag. 

De opluchting was groot toen horecaondernemers hoorden dat zij 1 juni weer beperkt open mochten. Toch maakte die al snel plaats voor vragen. Want hoe kun je de tent laten draaien in de anderhalvemeter-samenleving? De oplossing werd buiten gezocht, in de vorm van grotere en extra terrassen.

Omdat de ruimte echter beperkt is wordt er gezocht naar manieren om die te vergroten. De gemeente onderzoekt nu of het gebruik van pontons in de waterwegen van de stad uitkomst kan bieden. 

Amsterdamse horecaondernemers zijn enthousiast over het idee. De extra ruimte die de 'drijvende terrassen' zouden opleveren kan hen helpen een moeilijke tijd te overbruggen. 'Als ik een paar van die pontons zou hebben ben ik gered', aldus Arie van der Velden, eigenaar van Café De Amstel. 'Op die manier kan ik drie of vier extra tafels kwijt, terwijl er ook minder last is van het terras. Dat staat nu deels op de stoep en daar moet je ook afstand houden van doorgaand verkeer'. 

Oscar Koster, bedrijfsleider van Café Old Sailor op de Wallen ziet het plan ook wel zitten. 'Het zou toch geweldig zijn als wij met zijn allen op de gracht een biertje kunnen drinken in deze tijd?' Hij ziet het idee dan ook als een mooi plan, voor ondernemers én terrasliefhebbers.

Buurtbewoners hoeven zich wat Koster betreft ook geen zorgen te maken: 'Ik verwacht hier geen extra overlast van. Er loopt nu helemaal niemand hier, dus die twintig man die ik kwijt kan kunnen er makkelijk bij in de buurt.'

Dat het gebruik van pontons voor extra terrasruimte nu pas wordt onderzocht kan wel op kritiek rekenen. Ondernemer Franklin Zwiers zegt het idee zes weken geleden al te hebben geopperd bij de gemeente, maar daar niets meer over te hebben gehoord tot nu: 'Het is nu eigenlijk al een beetje te laat. Als ze dit eerder hadden gedaan hadden we voor 1 juni nog iets kunnen regelen. Nu moeten we mogelijk nog heel lang wachten'. Bovendien is het nog maar de vraag of het plan straks ook echt kan worden uitgevoerd. 

Het is dus nog spannend, maar Koster staat in ieder geval te trappelen: 'Ik hoop dat het lukt en hoe eerder hoe beter. Kunnen we weer een beetje reuring in de brouwerij brengen hierzo'. 

Een Ajaxsupporter begint een letselschadezaak tegen de Amsterdamse politie. Het gaat om het politie-ingrijpen voorafgaand aan de wedstrijd Ajax-Juventus, vorig jaar april. Hij kreeg een straal van het waterkanon vol in zijn oog en heeft daar nog altijd last van. Ajaxfans die aangifte hebben gedaan tegen de Amsterdamse politie vanwege buitensporig geweld of zware mishandeling krijgen geen zaak. Hun eventuele strafzaken tegen agenten zijn geseponeerd, vandaar dat deze fan nu een zogeheten civiele zaak begint.

De 28-jarige Rob van Dommelen uit Meppel was er die avond ook bij, met een vriendenclubje. Zij meldden zich voor aanvang van de wedstrijd samen met duizenden andere fans op de Arena Boulevard voor de aangekondigde entrada. Vooraf had de politie al gewaarschuwd dat deelnemers geen vuurwerk moesten afsteken in verband met de veiligheid.

En daar ging het mis. De massale sfeeractie met gezang, vuurwerk en fakkels leverde volgens de politie te veel risico op, en er werd besloten de entrada te verbieden.

Veel fans zeggen geen idee te hebben gehad dat de entrada niet meer mocht. Maar de politie greep wel in: agenten te paard reden door de mensenmassa’s heen en de mobiele eenheid richtte twee waterwerpers op de fans. Veel Ajax-supporters reageerden daar heftig op, gooiden straatstenen, putdeksels en vuurwerk naar de politie. Over en weer vielen tientallen gewonden. Dertig relschoppers werden opgepakt.

Enkele gewonden, onder wie Van Dommelen, deden aangifte tegen de politie. Hij had een straal van een waterkanon recht in zijn gezicht had gekregen.

Via zijn letselschadebureau laat hij weten: 'Ik stond er in mijn eentje, vrij dichtbij, en zal me best wat provocerend hebben gedragen misschien. Maar het is toch wel erg buitenproportioneel om me vanaf zo’n korte afstand dan maar recht in mijn bek te spuiten?'

'Ik had ook nooit verwacht dat zo’n straal zó keihard aan kon komen: ik kreeg het water met zoveel kracht in mijn oog, dat mijn hoofd naar achteren werd geslagen en de straal ook nog mijn tongriem inscheurde en mijn keel zwaar kneusde. Ik heb tien dagen vloeibaar moeten eten! Ik had een kras op mijn hoornvlies, en nog steeds zie ik, een jaar later, continu een stipje in het zicht van mijn rechteroog. Je gaat er niet dood aan, maar het is wel heel vermoeiend', vertelt Van Dommelen.

De aangiftes van Van Dommelen en zijn medeslachtoffers tegen de politie wegens zware mishandeling mogen dan geseponeerd zijn, de aansprakelijkheidsverzekeraar van de politie, Centraal Beheer Achmea, zou al hebben toegezegd de schade te zullen regelen. Hij wordt bijgestaan letselschadebureau JBL&G. Er wordt momenteel een schadeopstelling gemaakt voor te claimen onkosten, schadevergoeding en smartengeld.

Van Dommelen: 'Ik begrijp tot op de dag van vandaag niet dat je als politie zo’n wapen, een waterkanon, inzet tegen je eigen burgers. Oké, je kunt er brandjes mee blussen, vooruit. Maar echt richten op mensen? Daar kan ik nog steeds niet bij. Ik ben best een grote kerel, kan wel een douwtje hebben, en ben vanwege mijn werk ook echt niet bang van een beetje water. Maar dit? Dit was puur zware mishandeling.'

Onbedoelde provocatie

Na een uitgebreid onderzoek concludeerden de Amsterdamse burgemeester, de korpschef en de hoofdofficier van justitie dat vooral de inzet van de twee waterkanonnen had gezorgd voor 'onbedoelde provocatie'.

De onderzoekers stelden dat de waterwerpers nooit zo pontificaal aanwezig hadden moeten zijn. Zo zouden de kanonnen een 'intimiderend effect' hebben gehad en werkten ze als een 'stenenmagneet' op kwaadwillende fans.

OM: onvoldoende bewijs

Het OM laat weten dat een deel van 7  aangiften die tegen de politie zijn gedaan naar aanleiding van hun optreden rond Ajax-Juventus is geseponeerd. Op verschillende gronden, maar een aantal vanwege onvoldoende bewijs.

Dat geldt onder meer voor de zaak van Rob van Drommelen. Een woordvoerder laat weten dat alle beschikbare beelden zijn bestudeerd maar het incident waarvan aangifte is gedaan niet is teruggevonden. Dat maakt dat er onvoldoende bewijs is om tot een succesvolle strafrechtelijke vervolging te komen.

De rest van de aangiftes moet nog beoordeeld worden.

De PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, SP en Bij1 hebben vanmiddag in de Stopera hun zorgen geuit over het toestaan van grotere terrassen vanwege de coronacrisis. Ze vrezen dat buurtbewoners de dupe kunnen worden van de nieuwe situatie. 

GroenLinks-raadslid Zeeger Ernsting noemde de uitspraken van Heineken en die van een ondernemer op AT5, die voorstelde om van een hele straat een terras te maken, 'contraproductief'. PvdA-raadslid Dennis Boutkan vond sommige ondernemers in de media 'te gretig'. SP-fractievoorzitter Erik Flentge vroeg zich af of grote horecabedrijven wel te vertrouwen zijn. 

Volledig afgesloten

Flentge is daarnaast tegen de mogelijke komst van schermen rond terrassen, die zijn straks onder bepaalde voorwaarden toegestaan om te zorgen dat voorbijgangers er nog langs kunnen als er geen anderhalve meter afstand mogelijk is. De SP'er vreest dat terrassen daardoor 'volledig afgesloten' zijn. 

Jazie Veldhuyzen van Bij1 vroeg burgemeester Halsema of mensen die blut zijn ook op de uitgebreide terrassen mogen zitten. 'Het gaat immers om publieke ruimte, dus er is sprake van discriminatie als die alleen toegankelijk is voor mensen met geld', vond hij.

Omzet

Halsema antwoordde dat er in sommige plannen van ondernemers, zoals bijvoorbeeld die op de Nieuwmarkt, ook tafels zijn aangewezen voor bewoners die niks hoeven te bestellen. 'Tegelijkertijd wil ik ondernemers niet verhinderen omzet te maken.'

Ze wees er verder op dat de uitbreiding van terrassen alleen onder bepaalde voorwaarden mag, zo moet er onder meer vooraf gesproken zijn met de buurt. 'In eerste instantie kijken we naar de creativiteit van ondernemers en hoe er met bewoners wordt omgegaan. (...) Het kan zijn dat sterke partijen met advocaten hun zin proberen te krijgen. Er zal dan in eerste plaats mediation zijn. Kan dat niet, dan kunnen we in oude juridische conflicten vervallen.'

Sinds deze week kunnen horecaondernemers hun plannen indienen. Stadsdelen zullen die plannen beoordelen. 

Handhavers van de gemeente en agenten hebben in totaal iets meer dan 1300 boetes uitgedeeld aan mensen die zich niet hielden aan de noodverordening, die is opgesteld vanwege het coronavirus.

In de noodverordening staat dat samenkomsten verboden zijn, daarnaast moet een groep van drie of meer personen altijd anderhalve meter afstand van elkaar houden. Wie zich niet aan die regels houdt, kan 390 euro boete krijgen.

Stopera

Hoofdcommissaris Frank Paauw liet vanmiddag, tijdens een commissievergadering in de Stopera, weten dat agenten in de stad de afgelopen 2,5 maand 767 boetes en 1100 officiële waarschuwingen hebben uitgedeeld. Handhavers gaven in dezelfde periode 550 boetes en 1490 officiële waarschuwingen.

Hij wees erop dat er inmiddels op dagelijkse basis nog maar een 'zeer gering aantal' boetes geschreven wordt. Het gaat vaak om twee, een of zelfs nul boetes per dag. 'Wij zien veel meer in de aanpak van dosering, het beperken van de toegang in parken of op plekken, of zelfs sluiting.'

Gevolgen

Paauw zei dat er via 'de lijn van redelijkheid' wordt gehandeld door agenten en handhavers, omdat hij wil voorkomen dat zij tegenover burgers komen te staan en zich van de gevolgen van de boete en het bijbehorende strafblad bewust is. Daarom wordt er meerdere keren gewaarschuwd voordat er boetes worden uitgedeeld.

'Het is een zeer zonnig voorjaar en als we zien dat er er niet of nauwelijks excessen zijn geweest, dan kan ik alleen constateren dat de orde wel degelijk is gehandhaafd in een hele moeilijke periode, zonder elkaar de tent uit te vechten', concludeerde Paauw.

Een 24 jarige vrouw is gisteravond even voor middernacht op de Adelaarsweg in Noord met geweld beroofd. Eén van de mannen droeg een vuurwapen of een daarop gelijkend voorwerp.

De vrouw passeert om 23.45 uur fietsend de twee mannen op de Sixhavenweg. Ze staan bij een hek van een bedrijf.

Op de Adelaarsweg rennen ze plotseling achter haar aan. Als zij met de fiets tot stilstand komt, krijgt zij een klap en ziet ze dat één van de mannen een vuurwapen heeft.

De mannen gaan er lopend met haar persoonlijke bezittingen vandoor.  

Most smartphones are built to give you a solid day of usage, but as anyone who has gone sightseeing, navigated a new city, or tried to survive a full day at a concert festival can tell you, there are times in which that “all-day” battery will fall short.

Read more...

Souls: Much like content, Twitter harvests them, they’re monetizeable, and closely associated with hell.

Read more...

The facial recognition org Clearview AI—which you might know as the firm that secretly harvested the photos of millions of people from their social media profiles before pawning said photos to law enforcement—is officially facing a lawsuit from the Illinois-based branch of the American Civil Liberties Union, per a …

Read more...

Featured Deal: Collection of Mana | $25

Read more...

On Thursday, Donald Trump escalated his inane, frothing, and mostly one-sided feud with Twitter and other social media companies he has accused of silencing right-wing voices online to a dangerous, legally questionable new level.

Read more...

Microsoft explained some of the ways the Xbox Series X will play older games even better than the hardware they were originally created for in a blog post this morning.

Read more...

A Kenneth Cole home sale, a Tile Pro 2-pack, a copy of Red Dead Redemption 2, a Belmint water flosser, a pack of two-way radios, and a s’mores maker lead Thursday’s best deals.

Read more...

As HBO pivots to whatever it’s trying to achieve with its messy new streaming service Max, Apple. appears to be shopping for content and talent to help make it a standout giant in quality streaming—a new HBO Now if you will. You know since AT&T seems intent on killing the real one.

Read more...

Two months ago, as the novel coronavirus pandemic flared, nurse Francis Gualta was called to help in England’s intensive care units. Except he’d never operated a ventilator before. He’d never had to wear full personal protective equipment. Now, after weeks of helping patients the best he can, and seeing some die,…

Read more...

Scientists have spent three decades trying to locate half of all the “normal” matter that’s supposed to exist in the universe. A new paper is claiming to have finally found this missing stuff, in a discovery made possible by measuring incoming fast radio bursts.

Read more...

A substantial portion of the world’s population deals with chronic and mysterious digestive issues, the results of a large global survey indicate. More than a third of people said they recently had symptoms of a functional gastrointestinal disorder, the research found, with “functional” meaning that their symptoms had…

Read more...

It shouldn’t have taken a global pandemic and subsequent quarantine to inspire a way to easily watch the same show at the same time with our friends and family remotely, but it did. Hulu is now the first major streaming service to offer a group chat feature on its platform so you can watch the same show at the same…

Read more...

Garmin Forerunner 45S | $150 | REI

Read more...

Netflix’sCowboy Bebop adaptation has seen its share of delays, and not just because of the novel coronavirus. Last October, star John Cho suffered a knee injury that set the production back at least seven months. But according to the adaptation’s co-writer Javier Grillo-Marxuach, replacing Cho was absolutely out of…

Read more...