In een NS-trein tussen Alkmaar en Uitgeest zijn vanavond vier mensen gewond geraakt toen een elektriciteitskast ontplofte. Een passagier liep een hoofdwond op, drie andere reizigers raakten onwel door de rook.

De elektriciteitskast explodeerde volgens de NS rond 20.20 uur toen de trein in de buurt van Limmen reed. De elektriciteitskast staat volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio "niet in een coupé, maar in het halletje" van de trein.

De trein kon niet verder rijden en nadat die tot stilstand was gekomen, konden de meer dan 600 passagiers niet zomaar uitstappen. De reizigers moesten wachten op twee evacuatietreinen. Zij werden naar Alkmaar gebracht, laat NS weten.

Naar het ziekenhuis

Bij de explosie was geen vuur, maar wel rook ontstaan. Ondertussen waren de airco en de luchtcirculatie in de trein uitgeschakeld, maar tijdens het wachten op de evacuatietreinen raakten toch drie reizigers in de trein onwel door de rook. Zij hoefden uiteindelijk niet naar het ziekenhuis. De passagier met de hoofdwond is wel naar het ziekenhuis gebracht.

Hoe het kon dat de elektriciteitskast ontplofte, is niet bekend. Tussen Alkmaar en Uitgeest rijden tot 23.30 uur geen treinen.

Duizenden mensen in Noorwegen hebben vrijdag onterecht te horen gekregen dat ze een grote geldprijs hadden gewonnen in een loterij. Later bleek dat er een fout was gemaakt en dat hun prijs vele malen lager zou uitvallen.

Heel even dachten deelnemers aan de Noorse Eurojackpot al aan een nieuw huis, een grote vakantie of een grondige renovatie, maar dezelfde dag nog hoorden de winnaars dat de bedragen niet klopten.

Het ging mis bij het omrekenen van bedragen in euro's naar Noorse kronen. Norsk Tipping, het bedrijf dat alle loterijen in Noorwegen organiseert, ontvangt het prijzengeld van de Europese loterij in euro's en keert het vervolgens in Noorse kronen uit aan de winnaars. Door een fout in het omrekenprogramma werden bedragen vermenigvuldigd in plaats van gedeeld. Zo vielen de prijzen vele malen hoger uit dan de bedoeling was.

Topvrouw afgetreden

Vrijdagavond werden de fouten ontdekt en zijn ze meteen van de website en uit de app gehaald. De topvrouw van Norsk Tipping bood uitgebreid haar excuses aan. "Het spijt me vreselijk dat we zo veel mensen teleurgesteld hebben en ik begrijp dat mensen boos op ons zijn. Tegen hen kan ik alleen maar zeggen: sorry!" Ze is per direct afgetreden.

Zaterdagavond zijn de juiste bedragen gepubliceerd en inmiddels hebben mensen hun prijs ontvangen. De te hoge bedragen zijn niet uitgekeerd.

Het is niet de eerste keer dat het misgaat bij Norsk Tipping, dat in Noorwegen de enige legale aanbieder van kansspelen is. De afgelopen maanden kwamen al meerdere problemen aan het licht. In mei kreeg het bedrijf een boete van vier miljoen euro voor een jarenlange technische fout bij trekkingen.

Een man van begin twintig is vanmiddag verdwenen in de Waal bij Ochten. De brandweer heeft naar hem gezocht, maar de actie is gestaakt; de brandweer gaat ervan uit dat de man is verdronken.

De brandweer kreeg vanmiddag rond 15.45 uur een melding dat omstanders en vrienden de man kopje onder hadden zien gaan. Er werd tevergeefs gezocht met een onderwaterdrone, een duikteam en een helikopter. Rijkswaterstaat houdt de kades de komende dagen in de gaten.

In de Waal bij Ochten verdronk vorig weekend ook al een 29-jarige man uit Fijnaart. Datzelfde weekend verdronken nog drie mensen in Nederland: een 16-jarige jongen in een zwemplas in het Gelderse Emst, een 26-jarige Arnhemmer in de Rijkerswoerdse Plassen en een 31-jarige Poolse man in de Maas bij Lomm in Limburg.

Een 60-jarige Duitser overleed gisteren tijdens het windsurfen in het Veerse Meer in Zeeland. Hulpverleners probeerden hem nog te reanimeren, maar de hulp mocht niet meer baten.

De komende dagen wordt het in ons land tropisch warm en wat opvalt is dat ook de luchtvochtigheid de komende dagen hoog is. Dat betekent dat het drukkend en benauwd zal aanvoelen.

Morgen, dinsdag en vooral woensdag ligt de luchtvochtigheid overdag boven de 50 procent. Dat is een stuk hoger dan bijvoorbeeld tijdens eerdere warme dagen deze maand, toen de luchtvochtigheid rond de 30 procent lag.

Als de lucht zo veel vocht bevat, kan zweet minder makkelijk verdampen. Er is in de lucht niet zo veel ruimte meer voor. Juist het verdampen van zweet onttrekt warmte aan je lichaam, dus als dat minder goed lukt, kan je lichaam z'n warmte ook minder goed kwijt. Dan voelt het voor ons dus benauwd aan.

Het Hitteplan van het KNMI en het RIVM is morgen in het hele land van kracht. Daar staat ook in dat je het beste zware inspanning tijdens het warmste deel van de dag kunt vermijden. Dat geldt ook voor mensen met een goede gezondheid.

Twee luchtsoorten

Als het in Nederland echt warm wordt, zijn er twee mogelijke luchtsoorten. De ene is continentaal tropische lucht. Dat is lucht die uit het zuidoosten van Europa komt en dus een lange weg over het Europese continent aflegt voor die bij ons aankomt. Die lucht is warm, maar ook heel droog.

Wat we de komende dagen krijgen, is maritiem tropische lucht. Die luchtsoort komt oorspronkelijk van de Atlantische Oceaan en stroomt dan via Spanje en Frankrijk naar ons land. Doordat de lucht boven de oceaan is ontstaan, zit er veel meer vocht in de lucht.

Op dit kaartje zijn de twee luchtsoorten te zien:

Vanaf woensdag in de loop van de dag draait de wind naar het westen en dan krijgen we de luchtsoort die zorgt voor wat minder warm zomerweer: maritiem polaire lucht. Als polaire lucht het land instroomt en de maritiem tropische lucht verdrijft, ontstaan vaak zware onweersbuien, vooral door al het vocht dat in de lucht zit.

Vlak voor de buien die waarschijnlijk woensdag komen, bereiken de temperatuur en de benauwdheid hun hoogtepunt. Het kan in het zuiden en oosten dan plaatselijk 38 graden worden.

De oppositiepartij Liga van Sociaaldemocraten (LSD) in Hongkong heeft zichzelf ontbonden. LSD zegt geen andere keuze te hebben vanwege "enorme politieke druk". De partij zegt dat het de laatste actiegroep was die nog demonstreerde tegen de overheid, door op straat kraampjes op te zetten.

Partijleider Chan Po-ying gaf geen toelichting bij de politieke druk die de partij ervoer. Wel is hij trots op de bijdrage van de partij aan de pro-democratiebeweging in Hongkong. De partij werd in 2006 opgericht, maar zal "het jubileum niet halen", schrijft de partij in een verklaring.

Het is de derde grote pro-democratiepartij in Hongkong die zichzelf in de afgelopen jaren heeft opgeheven. In februari hief de grootste oppositiepartij, de Democratische Partij, zichzelf al op. Sinds Peking in 2020 de nationale veiligheidswet in Hongkong invoerde, zijn tientallen politieke en maatschappelijke partijen gestopt, schrijft de Hongkong Free Press.

Nieuwe wetten

Voor overtredingen als ondermijning kan volgens de wet een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd. De wet werd ingevoerd na massale protesten tegen de beperkingen van de democratie die China in 2019 had ingesteld.

Veel vooraanstaande activisten werden na invoering van de wet vervolgd of gevangen gezet. Ook de oprichter van LSD werd in 2021 vervolgd en kreeg een gevangenisstraf van zes jaar. Mediakanalen die kritisch waren op de Chinese regering stopten. De jaarlijkse pro-democratieprotesten namen flink af na invoering van de wet.

In 2024 werd een tweede reeks wetten aangenomen door de regering van Hongkong, genaamd Article 23. Onder deze wetten worden misdrijven als verraad, sabotage, opruiing en spionage bestraft met gevangenisstraffen die variëren van enkele jaren tot levenslang.

Belofte geschonden

Hongkong is een voormalige Britse kolonie en wordt sinds 1997 bestuurd door de Chinese overheid. Volgens critici botsen de nieuwe veiligheidswetten van China met de vrijheden die binnen Hongkong gelden, ondanks de belofte van Peking om deze vrijheden te bewaren, schrijft persbureau AP.

De Chinese regering en de regering van Hongkong zeggen dat de wetten nodig zijn om de "stabiliteit in de regio te bewaren". Er zijn tot nu toe 332 mensen gearresteerd op grond van de nieuwe wetten. De VS en het VK hebben de wetten bestempeld als onderdrukkingsmiddel.

In het centrum van Istanbul zijn tientallen mensen opgepakt, omdat ze wilden meedoen aan een Pride-mars. De mars en andere lhbti-evenementen zijn al jaren verboden in Turkije, maar elk jaar proberen mensen deze toch te organiseren.

Volgens Turkse media werden sommige mensen al door de politie tegengehouden toen ze nog onderweg waren naar de locatie van de mars. Getuigen melden dat daar meer agenten dan deelnemers waren.

Vlak na de start van de mars werden demonstranten omsingeld door de politie. Pride-vlaggen werden afgepakt en mensen werden hardhandig gearresteerd. Ook enkele journalisten, die verslag deden van het evenement, zouden zijn opgepakt.

Volgens lhbti-rechtenplatform Kaos zijn er 54 mensen gearresteerd, van wie er zeven inmiddels weer zijn vrijgelaten. De politie heeft nog geen mededelingen gedaan over arrestanten.

De mars was de afsluiter van de Pride-week in Istanbul. Vorige week zondag werden ook al mensen opgepakt die meededen aan een demonstratie voor rechten voor trans personen.

'Om de veiligheid'

Organisatoren van de Pride-mars zeggen dat elk jaar strenger wordt opgetreden tegen het evenement. Onder het mom van veiligheid is de mars sinds 2015 in Turkije verboden. Een jaar eerder deden er nog 100.000 mensen aan mee. Sinds het verbod worden jaarlijks mensen gearresteerd die toch willen meelopen.

De Turkse president Erdogan uit steeds meer vijandige taal ten opzichte van lhbti'ers. Hij noemde hen al eens "pervers" en "vijanden van de staat" en maakte er in 2023 een groot verkiezingsthema van. Erdogan bestempelde 2025 als "het jaar van het gezin" en beschuldigt lhbti'ers ervan dat zij de oorzaak zijn van het dalende geboortecijfer en dat zij traditionele waarden ondermijnen.

Mensenrechtenorganisaties melden een toename in discriminatie en geweld tegen lhbti'ers in Turkije. Zij waarschuwen aanhoudend dat de woorden en daden van de regering dat in de hand werken.

Historische opkomst Mexico

Deze hele maand werden wereldwijd talloze Pride-evenementen gehouden, ook op andere plekken waar veel geweld tegen lhbti'ers voorkomt.

In Mexico, een van de gevaarlijkste landen in Latijns-Amerika voor lhbti'ers, deden 800.000 mensen mee aan de Pride-mars in Mexico-Stad. Volgens het stadbestuur was dat een historisch hoog aantal.

Beelden van de Pride-marsen in de VS, India en Turkije:

Douwe Bob heeft zijn optreden op een Joods voetbaltoernooi in Amsterdam op het laatste moment afgeblazen vanwege "een zionistische poster en pamfletten". Dat zegt de zanger in een verklaring op sociale media.

De artiest zou vanmiddag spelen op het Jom Ha Voetbaltoernooi op het terrein van voetbalclub AFC in Amsterdam-Zuid. Daar pakte hij de microfoon, niet om te zingen, maar om te zeggen dat het optreden niet doorging, is te zien op een video die rondgaat op sociale media.

"We hebben uitingen gezien op posters, dat we hebben besloten het niet te gaan doen", zegt Douwe Bob tegen het publiek. "Ik hou van de Joodse gemeenschap, ik ben tegen zionisme en dat is wat daar wordt verkocht, daardoor kan ik hier nu niet spelen. Sorry."

De organisatie van het voetbaltoernooi vindt het "ontzettend jammer dat dit optreden niet is doorgegaan, vooral voor de fans die zich hier zo op verheugden", staat in een verklaring op de website.

'Niet de afspraak'

Het Jom Ha Voetbaltoernooi is een jaarlijks evenement voor spelers die een Joodse moeder, Joodse grootouders of een Joodse partner hebben, of spelers die lid zijn van de Liberaal Joodse Gemeente, het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap of de Portugees Israëlietische Gemeente.

Douwe Bob wilde daar optreden om te verbinden. "Juist nu", zegt hij op sociale media. Maar op het terrein werd de zanger naar eigen zeggen "geconfronteerd met een zionistische poster en pamfletten". Douwe Bobs manager Ewout Rameijer licht toe dat het uitingen waren van andere organisaties die op het toernooi stonden met een kraampje.

'Misverstand'

Een woordvoerder van het voetbaltoernooi zegt tegen persbureau ANP dat er sprake is van een misverstand over de betekenis van de term 'zionisme'. "Ik denk dat Douwe er iets heel anders mee bedoeld heeft of gedacht wat het was, dan waar het werkelijk voor staat."

Maar volgens manager Rameijer doet het er niet toe wat er precies op de poster stond. Het probleem is volgens hem dat er überhaupt politieke uitingen waren bij het toernooi, wat volgens hem tegen de afspraak was. "Er is ons verzekerd dat er geen politieke uitingen zouden zijn. Dat heeft in mijn ogen ook niets te maken met een voetbaltoernooi en kinderen."

Jom Ha Voetbal zegt op de website te streven naar saamhorigheid en verbinding via sport en muziek. "Jom Ha Voetbal is en blijft een plek waar mensen samenkomen ongeacht achtergrond of leeftijd."

Commotie op sociale media

Op sociale media ontstond direct veel commotie over de video. VVD-leider Yesilgöz spreekt van "Jodenhaat". "Kinderen wordt een optreden geweigerd om wie ze zijn: Joods."

BBB-leider Van der Plas schrijft: "Voor de ogen van Joodse kinderen, die elke dag naar hun zwaar beveiligde school moeten, omdat hun leven onveilig is door antisemitisme."

Manager Rameijer zegt hierover dat Douwe Bob "een vehikel" is geworden voor een politieke discussie. Hij noemt het "smerig" dat Douwe Bob wordt verweten dat hij niet wilde optreden voor Joodse kinderen. "Hij wilde juist voor hen optreden." Douwe Bob baalt naar eigen zeggen "als een stekker voor de kids". "Die zijn hier de dupe van."

Bij een busongeluk in de Kilimanjaro-regio in het noorden van Tanzania zijn zeker 37 mensen om het leven gekomen. Twee bussen botsten op elkaar op de Moshi-Tanga-snelweg in het Same-district. Ongeveer 30 mensen raakten gewond. De nationaliteiten van de slachtoffers zijn nog niet bekend.

Volgens president Samia Suluhu Hassan kreeg een van de bussen plotseling een lekke band, waardoor de chauffeur de macht over het stuur verloor. Na de botsing vlogen de bussen in brand. "Vanwege de ernst van de verwondingen zijn 36 lichamen nog niet geïdentificeerd", zegt de president.

Hassan betuigt haar medeleven aan de familieleden en nabestaanden. "Moge God de zielen van de overledenen vrede schenken en een spoedig herstel aan de gewonden. Moge Hij de families troosten in deze moeilijke tijd."

Deze maand kwamen op een andere snelweg in Tanzania al 28 mensen om het leven toen een vrachtwagenchauffeur de macht over het stuur verloor en tegen twee andere voertuigen botste.

Verkeersveiligheid

De president zegt dat zij strengere regels voor verkeersveiligheid wil. Volgens haar zijn Tanzanianen te vaak het slachtoffer van verkeersongelukken. Ook de Tanzaniaanse regering heeft in de afgelopen jaren vaker opgeroepen om het aantal verkeersdoden terug te dringen, maar ondanks meerdere overheidscampagnes lijken de slachtofferaantallen niet terug te lopen.

Volgens de Tanzaniaanse regering kwamen er in 2021 door verkeersongelukken 1368 mensen om het leven. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat dit cijfer significant hoger ligt met meer dan 10.000 dodelijke verkeersslachtoffers.

Lucien Roelandt uit Axel is 94, maar verslaat nog altijd de paardensport voor de Zeeuwse krant PZC. Hij mag zich daarom de oudste sportverslaggever van het land noemen.

Vroeger gebruikte hij pen en papier, maar inmiddels werkt de verslaggever op leeftijd vaak achter zijn laptop in een ruitersportwinkel in Nieuw- en Sint Joosland. Daar neemt hij interviews af met ruiters en amazones. De foto's maakt hij sinds een paar jaar ook zelf. "En ik word er steeds beter in", zegt hij tegen Omroep Zeeland.

Geen verstand van

De Zeeuws-Vlaming werkt sinds de jaren 80 bij de krant. Eerst schreef hij over voetbal, maar zo'n 32 jaar geleden werd hem gevraagd om de vaste verslaggever van de Zeeuwse paardensport te worden. "Ik antwoordde dat ik daar helemaal geen verstand van had. Maar dat was juist goed, de toenmalige chef wilde iemand die er met een frisse blik naar keek."

Sindsdien bezocht hij honderden concoursen. "Ik durf nu wel te zeggen dat ik er verstand van heb, maar je moet er wel op de juiste manier instappen. Je moet niet denken dat je de wijsheid in pacht hebt. Het is vooral belangrijk dat je heel goed kunt luisteren."

De bezoeken aan de concoursen houden hem jong, zegt hij. "Ik vind het gezellig, ik ben lekker onder de mensen. Volgende maand is weer Jumpin' de Weel in Nisse. Daar verheug ik me nu al op: tien dagen van huis."

Honderd

Eerder zei hij al tegen zijn eigen PZC dat hij wil doorgaan met verslaggeving tot zijn honderdste. "Dat plan heb ik nog steeds. Ik loop wel steeds iets minder makkelijk, maar ben voor de rest gezond. Zolang het goed gaat, blijf ik het doen."

De Duitse sociaal-democratische coalitiepartij SPD wil dat de regering gaat werken aan het verbieden van de partij AfD. De SPD heeft op zijn partijconferentie een motie daarover aangenomen. De Duitse inlichtingendienst beschouwt de AfD sinds vorige maand als een rechts-extremistische organisatie en een gevaar voor de democratie.

Nu de binnenlandse inlichtingendiensten dat hebben bevestigd, is er geen ruimte voor "tactische spelletjes", zegt Lars Klingbeil. Hij is een van de partijvoorzitters van SPD en ook vicekanselier in het Duitse kabinet. Hij wil dat de AfD als ongrondwettelijke partij wordt bestempeld, door alle instanties die hiertoe bevoegd zijn.

De SPD gaat in de Duitse deelstaten werkgroepen aanstellen, die bewijzen moeten verzamelen om de ongrondwettelijkheid van de AfD aan te tonen. Bij voldoende bewijs zullen de sociaal-democraten om een verbod vragen bij het Duitse constitutionele hof. Zo'n verzoek kan alleen worden ingediend door de regering, de Bondsdag of de Bondsraad. "Het is onze historische taak om ze weer uit het parlement te krijgen", zegt Klingbeil.

De AfD kwam de laatste jaren regelmatig negatief in het nieuws. Zo waren er geheime gesprekken over massadeportaties, heeft de partij het Duitse naziverleden gerelativeerd en zijn er banden met gewelddadige organisaties.

Het is komende maand 50 jaar geleden dat voor het laatst een Apollo-capsule de ruimte in ging. Het was het einde van een tijdperk: de Apollo had voor het eerst mensen naar de maan gebracht.

Drie Nederlanders, toen nog studenten, maakten dat tijdperk van heel dichtbij mee. "Er werd toen geschiedenis geschreven, maar daar was je niet bewust mee bezig, we richtten ons op praktische zaken", zegt Gerrit van der Wees nu.

Het verhaal van Van der Wees (80), Frits Olivier (83) en Gerard van Putten (83) is uniek en was tot nu toe onbekend. Voor zover bekend waren er in die jaren, buiten incidenteel wat verslaggevers, geen Nederlanders aan het werk bij NASA in Houston.

Van der Wees kreeg in 1968 van de TU Delft het aanbod een jaar lang op stage te gaan bij NASA. Zo kwam hij in Houston terecht, op dat moment het kloppend hart van de Amerikaanse ruimtevaart, waar duizenden medewerkers maar één doel hadden: een Amerikaan als eerste op de maan zetten.

Foto van de aarde

Het Apolloproject veranderde de kijk op de aarde, herinnert Van der Wees zich. "Een van de belangrijkste momenten voor mij was Apollo 8, waarbij vanuit de capsule een foto werd gemaakt van de aarde. Die foto is voor de mensheid heel belangrijk geweest. We zagen dat het maar een kleine plek is waar we met zijn allen tot elkaar moeten komen."

Na een jaar werd hij opgevolgd door Frits Olivier, die de spanning rond de rampvlucht van Apollo 13 van dichtbij meemaakte. Gerard van Putten beleefde de voorbereiding van de laatste maanvluchten. Allen gingen ze om met de Apollo-astronauten en hielpen ze onderdelen testen. "Het spannendste jaar van mijn leven", zegt Olivier nu.

De drie kwamen deze week bijeen in de Space Expo in Noordwijk:

De Apollo-Sojoez-missie van 1975, een handdruk tussen een Rus en een Amerikaan in de ruimte, symboliseerde het einde van de space race.

Astronaut André Kuipers herinnert zich de vlucht nog wel, want ook toen had hij al een passie voor ruimtevaart. "Bij Apollo denk ik vooral aan de maanmissies natuurlijk. Apollo-Sojoez kwam wat later, maar dat weet ik ook nog."

Terugblik op de laatste Apollo-missie in 1975:

Komend jaar vliegen vier Amerikanen met de Artemis II-missie voor het eerst sinds 1972 weer naar de maan. Ze gaan er nog niet landen, dat is voorbehouden aan Artemis III, gepland voor 2027. Probleem: net als bij het Apollo-project is de maanlander niet op tijd klaar. Dat lukte in 1969 pas een paar maanden voor de eerste maanlanding, terwijl de Sovjets de Amerikanen op de hielen zaten met hun eigen maanprogramma.

NASA bevindt zich nu in eenzelfde situatie. De Artemis-raket en maanruimteschip Orion zijn er klaar voor, maar de beoogde maanlander niet. Dat is een speciale versie van Starship, de nieuwe megaraket van SpaceX.

Bij de laatste drie testvluchten ging het ruimteschip waarmee straks astronauten op de maan moeten landen verloren. Ship 36, de volgende, explodeerde al vóór de lancering. Intussen is China bezig om voor 2030 een Chinese ruimtevaarder op de maan te zetten.

"Er gaan met Starship nu wel heel veel raketten de mist in", signaleert Kuipers. "Het is ook ambitieus, zo'n enorme raket op de maan neerzetten. Ik had lange tijd bewondering voor SpaceX, maar of dit op tijd goedkomt? Ik verwacht dat er een ommezwaai komt en ze gaan kijken naar alternatieven van Blue Origin bijvoorbeeld."

Om prestige

Maar ook de lander van Blue Origin is nog verre van vluchtwaardig. "Het komt allemaal vele jaren later dan oorspronkelijk gepland", zegt Kuipers. "Intussen gaat China gestaag voort. Ik verwacht dat China eerder op de maan staat."

Inmiddels wil de regering-Trump niet meer verder met Artemis. Voor de vluchten na Artemis III wil hij geen geld meer uittrekken. Trump heeft duidelijk gemaakt dat hij vol wil gaan voor de eerste Amerikaan op Mars.

Kuipers zet vraagtekens bij de manier waarop het gaat. "Het draait niet meer om wetenschap, alleen maar om prestige. Make America Great Again. Ruimtevaart is fantastisch en nuttig voor onderzoek naar de aarde. Nu wil hij op al die dingen bezuinigen, wetenschap, aardobservatie, alleen maar om zich op de borst te kunnen kloppen met 'wij zijn de eersten op Mars'. Het gaat niet om de mensheid, nee, alleen om die Amerikaanse vlag. Dat is wel droevig."

Wie de komende warme dagen verkoeling wil zoeken op officiële zwemplekken, moet ook dit jaar extra opletten. Op tientallen locaties geldt een waarschuwing voor blauwalg of zwemmersjeuk. Op twee locaties is het vanwege de veiligheid zelfs verboden om te zwemmen.

Op veertig officiële zwemlocaties in natuurwater geldt momenteel een waarschuwing. Er is blauwalg vastgesteld, een bacterie die kan leiden tot misselijkheid, diarree en huidirritatie, of kunnen mensen last krijgen van zwemmersjeuk. Dat is huiduitslag die veroorzaakt wordt door parasieten die in het water voorkomen.

Gezond verstand

Blauwalg komt elk jaar voor op zwemlocaties. De bacterie gedijt goed in ons land, omdat hier veel dieren en mensen zijn die stikstof en CO2 uitstoten waar de bacterie van kan groeien.

Zwemmen wordt niet altijd afgeraden, maar experts zeggen wel dat je je gezond verstand moet gebruiken. Zo is het bijvoorbeeld verstandig om naar de kleur van het water te kijken. Is er een drijflaag of is het water erg groen, dan is het beter om geen duik te nemen.

Op 42 andere locaties wordt zwemmen wel expliciet afgeraden. Daar is het water niet schoon genoeg om in te zwemmen. Op sommige plekken is daardoor kans op maag- en darmklachten, bijvoorbeeld door de enterokokken-bacterie.

Er zijn ook plekken waar zwemmen om een andere reden wordt afgeraden. Zo kunnen mensen in de plas bij het Vrijenburgbos in Barendrecht in combinatie met andere bronnen te veel pfas binnenkrijgen.

Op twee plekken in ons land geldt een zwemverbod. Zo zijn in de plas op vakantiepark De Betteld in Zelhem in Gelderland "extreem hoge waardes" aan pfas gemeten. Bij It Nannewiid bij Oudehaske in Friesland is de situatie te onveilig om te zwemmen, omdat er in de omgeving wordt gebouwd.

De cijfers zijn afkomstig van officiële zwemlocaties. Op die plekken wordt het water gedurende het zwemseizoen regelmatig gemeten en gecontroleerd.

Robots die een dansje doen, halve marathons lopen en elkaar bevechten in de ring. In China wordt het ene na het andere mega-evenement georganiseerd om te laten zien hoe geavanceerd Chinese robots zijn. De filmpjes ervan zijn enorm populair in binnen- en buitenland.

Maar achter al dit hoogtechnologische spektakel schuilt een ongemakkelijke waarheid. Robots worden in China te weinig verkocht. Overproductie van vooral minder geavanceerde robots dreigt.

Daarom moet het roer om. Er moet meer geld komen uit de private sector om betere robots te maken en bedrijven moeten proberen meer in het buitenland te verkopen.

Een van de sleutelsectoren

China is veruit de grootste robotmarkt wereldwijd. In 2023 produceerde China 276.000 industriële robots, meer dan de helft van de wereldwijde productie. De Chinese groei komt echter niet door vraag vanuit de markt, maar door overheidsbeleid.

Tien jaar geleden werd in China de robotindustrie aangemerkt als een van de tien sleutelsectoren voor de economische ontwikkeling. Daardoor werd nergens ter wereld meer geïnvesteerd in robotica dan in China.

Het land had dit jaar een robotica-grootmacht moeten zijn, niet alleen qua aantallen, maar juist ook qua technologische kwaliteit. Die ambitie lijkt niet waargemaakt, want veel Chinese robots zijn niet geavanceerd genoeg, of te duur voor de eigen markt. Het gevolg is dat bijvoorbeeld in Zuid-Korea en Singapore het aantal in gebruik genomen robots per hoofd van de bevolking veel hoger is dan in China.

Probleem lijkt dat de ontwikkeling te veel door de staat gestuurd is. Onderzoeken hebben uitgewezen dat veel bedrijven automatiseren om in aanmerking te komen voor subsidies, en niet om hun efficiëntie te vergroten. Vraag en aanbod sluiten vaak niet op elkaar aan.

Aardbeien plukken

Om dit op te lossen worden private bedrijven nu aangespoord om te investeren in de robotindustrie. Markgerichte bedrijven zouden beter in staat zijn om technologische innovatie te creëren. Om dit te bevorderen lijkt iedere grote Chinese stad dit jaar wel een robotevenement te organiseren om de eindeloze kansen van de robotica te etaleren.

Een bedrijf dat kampt met onvoldoende afname is SH Robotics. Dit bedrijf heeft een zelfsturend wagentje ontwikkeld met een robotarm die aardbeien kan plukken. "Het oogsten is een delicaat proces", vertelt hoofdonderzoeker Xiong Ya, "want als de robot te grof te werk gaat, raken de aardbeien beschadigd." Een menselijke hand blijkt moeilijk na te maken.

De robot werkt wel, maar plukt minder snel dan een mens en is duur. "De robot is pas rendabel als een bedrijf er meerdere in gebruik neemt en een mens toezicht laat houden", legt Xiong uit. Maar daar hebben de meeste Chinese agrarische bedrijven het geld niet voor.

Export lijkt een uitweg te bieden. China exporteerde in 2023 zo'n 20 procent meer robots dan het jaar daarvoor. Ongeveer dezelfde groei wordt verwacht voor 2024 en de jaren erna.

Ook ForwardX, een bedrijf dat robots maakt voor distributiecentra, draagt daaraan bij. "De export naar de VS is in twee jaar vervijfvoudigd. We zijn nu ook actief in Europa en verwachten daar een vergelijkbare groei", zegt operationeel directeur Ya Xin.

Ook in Europa

Die groei is mogelijk door de hoge loonkosten in de VS en Europa. Dit laatste ziet ook Xiong. "In het Westen is menselijke arbeid veel duurder dan in China en zijn bedrijven vaak groter. Onze robots zijn daar veel sneller rendabel."

Toch is het maar de vraag of China heel veel robots op de Europese markt kwijt zal kunnen. Europese bedrijven en beleidsmakers zeggen steeds vaker dat de zwaar gesubsidieerde en goedkope Chinese robots Europese fabrikanten dreigen te ondermijnen. Dus dreigen maatregelen om de Chinese import te beperken.

En dus is China er alles aan gelegen om niet alleen zo snel mogelijk veel robots te verkopen in het buitenland zolang dat nog kan, maar ook om snel kapitaal aan te trekken om de robots voor binnenlandse afnemers aantrekkelijker te maken.

Tientallen mensen zijn volgens Iran gedood bij de Israëlische luchtaanval op de Evin-gevangenis. Het cellencomplex aan de rand van Teheran werd afgelopen maandag gebombardeerd. Het dodental is volgens een woordvoerder van de Iraanse justitie opgelopen tot 71.

In Evin zitten duizenden gevangenen, voor een deel gaat het om politieke gevangenen. De gevangenis is berucht vanwege de erbarmelijke omstandigheden en martelingen die er plaatsvinden. Volgens de hoge functionaris van justitie zijn gevangenen, bewakers, militairen, administratieve medewerkers en bezoekende familieleden van gedetineerden omgebracht bij de luchtaanval. Deze informatie is niet onafhankelijk bevestigd.

Onder meer de ingang van de gevangenis werd getroffen bij een luchtaanval, zo is vastgesteld aan de hand van openbare bronnen. De hoge functionaris stelt dat ook omliggende panden schade hebben opgelopen. Daarbij zouden ook doden zijn gevallen, maar er worden geen exacte aantallen genoemd.

Internationaal veroordeeld

De luchtaanval werd door VN-mensenrechtenexperts veroordeeld als een schending van het humanitair oorlogsrecht. Ook de Franse regering haalde uit naar Israël, omdat er twee Franse burgers vast hebben gezeten in Evin.

"Dit is het ergste wat er kan gebeuren", zei de zus van de Franse gedetineerde Cécile Kohler kort na de aanval. Volgens Euronews heeft haar familie inmiddels te horen gekregen dat Kohler en haar partner Jacques Paris nog leven. Meer informatie kregen ze niet van de Iraanse autoriteiten. "We hebben nog geen concreet teken van leven vernomen", wordt de zus van Kohler geciteerd.

De Israëlische minister van Defensie stelde dat de gevangenis een legitiem doelwit was, verwijzend naar het feit dat die onderdeel is van de repressie door het Iraanse regime. In de twaalfdaagse luchtoorlog werden ook atoominstallaties, nucleaire wetenschappers en militaire bevelhebbers gebombardeerd. Door Israëlische luchtaanvallen verspreid over Iran zijn volgens VN-onderzoekers honderden burgers gedood.

De Israëlische autoriteiten hadden gehoopt op een revolutie in Iran die het bewind van de ayatollahs omverwerpt. In de praktijk heeft de door Israël begonnen oorlog geleid tot een nieuwe repressiegolf in Iran. Honderden mensen zijn opgepakt op verdenking van spionage voor Israël. Een aantal van hen is al geëxecuteerd.

'Ik zag lichamen van zestien medewerkers'

Vanwege de censuur in Iran is het moeilijk te achterhalen wat er in Evin is gebeurd sinds het bombardement. "Ik zag de lichamen van zestien gevangenismedewerkers die in ambulances werden geladen", zei een anonieme getuige afgelopen maandag tegen de nieuwssite Iran International. "Het dodental is hoog."

Iran International bericht kritisch over het Iraanse regime en opereert vanuit Londen. Volgens de nieuwssite is een onbekend aantal politieke gevangenen verplaatst na de luchtaanval. Ook waren er geweerschoten gehoord in de nasleep van het bombardement. Familieleden die naar het complex waren gekomen werden weggestuurd door agenten en militairen.

Op begraafplaats Westgaarde in Osdorp is vandaag de allereerste urn begraven op het inheemse veld. Het is de eerste plek in Nederland waar de oorspronkelijke bewoners van Suriname volgens hun eigen tradities en gebruiken afscheid kunnen nemen van hun dierbaren.

Het is een bijzondere en emotionele dag voor Genevieve Noten. De urn met de as van haar vader wordt vandaag begraven op het allereerst inheemse veld. "Het voelt als thuiskomen. Als een warme deken van liefde. Ik ben heel blij en trots dat we vandaag het inheemse veld in gebruik mogen nemen, maar het is natuurlijk ook een verdrietige dag. Een dag met een lach en een traan." 

De rustplaats biedt plek voor zes graven. Drie jaar geleden werd deze plek al ingewijd. Dat er drie jaar later pas een eerste ceremonie is, ligt volgens Noten aan de geringe bekendheid van de plek. "Ik denk dat niet genoeg mensen hier vanaf weten. En dan weet je ook niet dat je op deze manier begraven kan worden. Ik hoop dat meer mensen hier gebruik van gaan maken."

Begraven in Suriname

De ceremonie wordt begeleid met veel trommels, dans en zang. Saskia Seinpaal is onderdeel van Wayamu Woreyan, die de muziek verzorgt. "Inheemse Surinamers werden altijd begraven in Suriname. Dit is een unieke kans, zodat ze niet helemaal naar Suriname hoeven te vliegen met de hele familie. En ze zijn ook dichtbij om de plek te kunnen bezoeken", vertelt ze. 

Bij voetbalclub DCG in Nieuw-West was vandaag het Abdelhak Nouri Voetbaltoernooi. Dit om geld in te zamelen voor de Nouri Foundation. Deze stichting creëert veilige omgevingen, onder andere door AED’s te plaatsen op locaties waar deze niet vanzelfsprekend beschikbaar zijn, bijvoorbeeld bij voetbalpleintjes.

In 2017 kreeg Abdelhak Nouri tijdens een wedstrijd van Ajax een hartstilstand, waar de voetballer zwaar hersenletsel aan over heeft gehouden. Een AED had hem mogelijk kunnen helpen.

Bij het toernooi waren veel oud-voetbalprofs aanwezig. Een van hen is Willem van Hanegem, de oud-speler en coach van Feyenoord. "Ik ken de familie heel goed. En ook Appie. Een geweldige jongen. Hij was niet alleen een heel goede speler, maar als mens zat hij heel goed in elkaar."

Burgemeester Halsema en andere Amsterdammers lopen verboden Pridemars in Boedapest en voor het Abdelhak Nouri Toernooi komt zelfs Willem van Hanegem naar Amsterdam. Dat en meer in het AT5 Nieuws van zondag 29 juni, gepresenteerd door Quirien Euwe. 

De politie heeft vannacht een 25-jarige Amsterdammer in Antwerpen aangehouden voor een schietpartij op Geldershoofd. Bij die schietpartij raakte gisteren een 27-jarige man ernstig gewond. 

De hulpdiensten werden om 18.55 uur gealarmeerd. Volgens de politie gebeurde dat nadat getuigen het slachtoffer op straat hadden zien liggen. 

Naast de politie werden er meerdere ambulances en een mobiel medisch traumateam opgeroepen. Het slachtoffer was volgens een politiewoordvoerder aanspreekbaar toen hij naar het ziekenhuis werd gebracht. 

Er heeft na de schietpartij een tijdje een politiehelikopter boven de wijk gevlogen. De politie is nog op zoek naar de schutter, die in een zwarte Volkswagen Golf of Volkswagen Polo is gestapt.

Eerder vanavond werd er ook al geschoten. Het ging toen om een schietpartij in het Westerpark, waarbij vermoedelijk niemand gewond raakte. 

Er is vanmiddag op sociale media met verontwaardiging gereageerd op de beslissing van Douwe Bob om weg te lopen van zijn optreden op een jeugdevenement van de Joodse voetbalclub Jom Ha. Naar eigen zeggen zou hij 'een zionistische poster en pamfletten' gezien hebben en daar staat hij niet achter. 

De zanger zou vandaag optreden tijdens een jeugdvoetbaltoernooi van de Joodse gemeenschap op het terrein van AFC in Zuid. Op het podium liet hij echter weten dit toch niet te willen vanwege vermeende politieke uitingen waar hij het niet mee eens is. Naar welke poster en pamfletten hij precies verwijst, is onduidelijk. In een reactie op Facebook noemt hij het schandalig dat een kinderfeest wordt ‘gehijackt’ door politieke organisaties. 

"Ik heb op het podium m'n verhaal gedaan. Wij zijn daarna geduwd, uitgescholden en dus snel vertrokken.
Ik baal als een stekker voor de kids! Die zijn hier de dupe van", schrijft de zanger. 

Verontwaardigde reacties

De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) heeft met verontwaardiging gereageerd op het besluit van Douwe Bob. "Het uitsluiten van de Joodse gemeenschap voor culturele uitingen is een zorgelijke stap in een klimaat, dat medemenselijkheid en gelijkwaardigheid inruilt voor polarisatie en verlies van de ander, die recht voor je staat", aldus de NCAB.

VVD-leider Dilan Yeşilgöz gaat een stap verder en schrijft: "Tachtig jaar na “Dit nooit weer” gebeurt het weer. Dagelijks. In Amsterdam. Kinderen wordt een optreden geweigerd om wie ze zijn: Joods", schrijft ze. "Het zal het nieuws niet eens halen. Zó gewoon is Jodenhaat geworden."

Dinsdag 1 juli is het Keti Koti, de jaarlijkse herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij. Door heel Amsterdam wordt er van alles georganiseerd, zo zijn er theatervoorstellingen, feestelijke optochten en of kun heriheri eten. We zetten op een rijtje wat er die dag allemaal te doen is.

Begin je dag met een ontbijt om 10.00 uur bij Nationale Opera & Ballet op het Waterlooplein, terwijl je luistert naar een Surinaamse koperblazersband (bazuinkoor), comedy en zang. Daarna vertrekt om 11.45 uur de kleurrijke Bigi Spikri Optocht richting het Nationaal Monument Slavernijverleden in het Oosterpark.

Als je vanuit Zuidoost wil aansluiten bij deze optocht, kun je om 9.00 uur verzamelen bij station Bijlmer Arena om met een groep per ov naar de Dam te gaan. Vanuit daar vertrekt er weer een stoet naar het Waterlooplein om 10.45 uur, om aan te sluiten bij de rest en gezamenlijk naar het Oosterpark te lopen. Meer informatie hierover vind je hier.

Om 14.00 uur begint dan in het Oosterpark de Nationale Herdenking, voor het eerst in de opnieuw ingerichte omgeving. In plaats 'weggestopt', zoals een bezoeker van het park begin deze maand tegen AT5 zei, is het monument nu meer omringd door licht en ruimte.

Festivals

Wil je na de herdenking feestvieren? Op het Museumplein is het Keti Koti Festival al vanaf 13.00 uur bezig, met verschillende DJ- en live acts. Ook wordt daar de Nationale Herdenking op groot scherm uitgezonden. Het festival duurt tot 23.00 uur.

In het Noorderpark is het ook feest tussen 14.00 en 19.00 uur: er is muziek, dans en zang, een Caribische buurtmarkt en veel activiteiten voor kinderen, zoals een percussieworkshop en een springkussen. En in het Nelson Mandelapark barst het Zuidoost Beseft Festival om 16.00 uur los, met muziek en comedy op het podium en workshops, exposities en panelgesprekken elders op het terrein. Er is ook genoeg voor kinderen te doen.

In Nieuw-West worden om 15.30 uur de vlaggen van Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen gehesen op het Osdorpplein tegenover theater De Meervaart. Daarna start er om 16.45 uur een Emancipatieloop met brassband. Verzamelen hiervoor is bij het kunstwerk Senza Parole, naast het theater.

In Theater DeLaMar is 's avonds een galaconcert met soul, jazz (door het Jazz Orchestra van het Concertgebouw), spoken word en Surinaamse muziekgenres zoals kaseko en kawina. De avond wordt gepresenteerd door Jörgen Raymann.

Theater

Voor stof tot nadenken is er – niet alleen op 1 juli overigens – flink wat theater te zien rondom Keti Koti. Zo wordt dinsdag om 17.00 uur in Internationaal Theater Amsterdam het verhaal van twee tienerjongens tot leven gewekt, in 1595 werden zij als eersten door Nederlanders tot slaaf gemaakt. Aansluitend zijn daar ook muziek en gesprekken om te reflecteren op de pijnlijke slavernijgeschiedenis. Je kunt er ook een gratis heriheri maaltijd afhalen.

In het Amsterdam Museum kruipt op 1 juli om 13.00 uur acteur Anton de Bies in de rol van verzetsheld Tula. Hier kun je tussen 12.00 en 15.00 uur ook een heriheri maaltijd krijgen. Op 30 juni zijn in het Amsterdam Museum overigens ook al een lezing, poëzieworkshop en voorstelling.

In De Krakeling speelt liedjesschrijver Jeritza Toney op dinsdag om 17.30 uur een voorstelling over thema's als: wat betekent het om in deze tijd van kleur te zijn, hoe verhouden we ons tot de verhalen van onze voorouders?

Gesprek voeren

Daarnaast zijn er op verschillende plekken in de stad zogeheten Dialoogtafels, waar mensen ervaringen, herinneringen en gevoelens kunnen delen over het omgaan met de gevolgen van het slavernij- en koloniale verleden.

Om 10.00 uur is dat in de Muiderperk in de Linnaeusstraat, om 11.00 uur is er in Crea een Dialoogtafel tijdens het eten en drinken, na een gesprek met Maartje Duin en Peggy Bouva, die een podcast maakten over het slavernijverleden van hun beider voorouders – slavenhouders enerzijds en totslaafgemaakten anderzijds. Hierna is er gelegenheid om naar de herdenking in het Oosterpark te lopen.

Vanaf morgenochtend 10.00 uur is het Nationaal Hitteplan actief in het hele land. Dat heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid (RIVM) vandaag bekend gemaakt. Het wordt tropisch warm en dan is het in de stad extra heet. 

Het hitteplan is vandaag al ingegaan voor de provincies Noord-Brabant en Limburg, en vanaf morgen wordt het dus overal erg heet. Morgen wordt het in Amsterdam zo’n 30 graden, maar dinsdag en woensdag lijken de heetste dagen te worden, met respectievelijk 33 en 31 graden. Het KNMI benadrukt dat het in steden, door de bebouwing, nog een paar graden warmer kan worden.

Ouderen kwetsbaar

Het Nationaal Hitteplan is een systeem waarmee het RIVM mantelzorgers en zorgprofessionals waarschuwt voor aanhoudende hitte. Met name ouderen van 75 jaar of ouder vallen in de kwetsbare groep, omdat zij hun lichaamstemperatuur minder goed kunnen reguleren. Andere groepen die kwetsbaar zijn voor hitte zijn onder andere jonge kinderen, zwangeren en daklozen.

De gemeente heeft voor dak- en thuislozen in de stad een eigen hitteregeling ontwikkelt. Alle inloophuizen voor dak- en thuislozen zullen tijdens de hitteregeling open zijn van 12.00 tot 18.00 uur, soms nog langer. Als een inloophuis normaliter van 9.00 tot 15.00 uur open is, zal dit tijdens de hitteregeling dan van 9.00 tot 18.00 uur zijn.

Hulpverleners 

Naast ruimere openingstijden van de inloophuizen zullen er tijdens de hete dagen ook hulpverleners op straat lopen om informatie te geven over chronische ziektes en middelengebruik in combinatie met de hitte. 

Het KNMI adviseert daarbij iedereen de zon te vermijden en tussen 12.00 en 18.00 uur geen zware lichamelijke activiteiten te doen op de heetste tijdstippen. 

Het Nationaal Hitteplan is overigens geen hittegolf. Een hittegolf kan namelijk pas achteraf worden vastgesteld als het in De Bilt minimaal vijf dagen achterelkaar minstens 25 graden is geweest, waarvan drie dagen boven de 30 graden.

De vooraf verboden Pride-mars in het Hongaarse Boedapest, waar onder meer burgemeester Halsema aan meedeed, is gistermiddag zonder problemen verlopen. Naast burgemeester Halsema liepen er ook nog andere Amsterdammers mee. 

De mars startte rond 15.40 uur, veertig minuten later dan gepland. Er had zich wel een groep tegendemonstranten met wat spandoeken en vlaggen verzameld bij de Vrijheidsbrug, maar de route werd veranderd naar de noordelijker gelegen Elizabethbrug.  

Halsema was uitgenodigd door de plaatselijke burgemeester, Gergely Karácsony. Die is voorstander van de mars, maar de Hongaarse regering had de mars juist verboden. Deelnemers liepen het risico een boete te krijgen tot 500 euro. 

Onder druk

"Zeker 200.000 mensen in Boedapest. Zoals de burgemeester zei: vrijheid laat zich niet wegdrukken", schrijft Halsema op Bluesky. Ze noemde haar bezoek eerder een 'steunbetuiging aan de queer beweging wier vrijheden steeds meer onder druk staan'. 

Naast Halsema liepen ook onder meer GroenLinks-raadslid Kris van der Veen en dragqueen Puszi Puszi mee. Demissionair staatssecretaris Mariëlle Paul zou ook meelopen, maar ze zag daar toch vanaf: "De situatie rond de mars is helaas te onduidelijk voor mij als vertegenwoordiger van het Nederlandse kabinet."

De nieuwe miniserie ‘Daar gaat de Buurt’ volgt een handjevol bewoners van de Sinjeur Semeynsstraat in de Kolenkitbuurt in West. Twee blokken met sociale huurwoningen worden gesloopt door woningcorporatie Rochdale en de bewoners moeten verhuizen. Alleen blijkt het vinden van een nieuwe woning niet zo makkelijk. In aflevering 4 hebben veel huishoudens te maken met een lastige situatie. Zij moeten weg, alleen zijn er weinig geschikte nieuwe woningen te vinden in de stad. De sloop van het tweede deel van de huizenblokken is hierdoor zelfs met zes maanden uitgesteld. 

De bedoeling was dat eind dit jaar alle bewoners weg zouden zijn uit de Sinjeur Semeyns- en de Schaapherderstraat. De plannen voor vernieuwing gaan ver terug. Niet lang nadat de Kolenkit in 2008 het stempel kreeg van slechtste buurt van het land, gingen er stemmen op over sloop of grondige renovatie. Voor de bewoners werd het plan zo'n vijf jaar terug concreet.

De meeste mensen konden al in 2023 een stadsvernieuwingsurgentie krijgen, die voorrang geeft bij het zoeken naar een nieuwe woning. Maar hoe anders is de werkelijkheid nu. In een vroeger stadium werd er nog gesproken over slopen aan het begin van 2025, nu is de sloop van een deel van de straat uitgesteld tot medio 2026. Er wonen nog te veel mensen, ze kunnen niet weg. Er zijn geen nieuwe woningen.

"Ik heb nu een vier slaapkamerwoning, maar moet echt iets groters hebben." Mohammed woont samen met zijn vrouw en zes kinderen in de Sinjeur Semeynsstraat. Ze woning nu relatief klein voor zo'n groot gezin, en willen nu ze weg moeten, iets groters. Volgens Mohammed heeft hij twee aanbiedingen gehad die voor hem aan de kleine kant waren, maar ook nog eens ver uit de buurt. "Ze waren in Zwanenburg en in Noord. In kan daar niet heen verhuizen. Mijn kinderen zitten hier op school, ik heb twee autistische kinderen die hun logopedie en begeleiding hier in de buurt hebben. Ik werk hier in de buurt, ons hele leven is hier."

Het verhaal van Mohammed en zijn grote gezin staat symbool voor meer huishoudens. De vraag is hoe realistisch de wens voor een dergelijke grote woning is met meer dan vijf kamers in Amsterdam. Maar er zijn meer redenen waarom mensen zo vasthouden aan hun buurt en niet te ver van de Kolenkit willen geraken na een verhuizing. Soms zijn bewoners mantelzorger voor hun ouders die ook in de buurt wonen, of willen ze simpelweg niet vertrekken omdat, zoals Mohammed aangeeft, hun hele leven zich in deze buurt afspeelt.

Rechter

In het deel van fase 1, het deel van de straten aan de kant van de Wiltzanghlaan dat als eerste gesloopt gaat worden, wonen nog twee gezinnen. Ouders van een van die twee gezinnen vertellen met de handen in het haar te zitten om dezelfde redenen. Ze hebben meerdere woningaanbiedingen van Rochdale afgeslagen. Ze liggen te ver uit de buurt of zijn naar hun wens te klein.

"Ik heb drie kinderen, ik ga dan niet in een huis met maar twee slaapkamers zitten", laat de vader weten. Ze zijn boos, en angstig. Want ze zeggen dat de woningbouwcorporatie heeft gedreigd met juridische stappen. "Ze zeggen: we moeten als jullie nog een woning weigeren, naar de rechter. We wonen hier al meer dan twintig jaar, betalen huur. Ze onderhouden al jaren niets meer hier, en dan ga je tegen de mensen zeggen 'we zien je wel bij de rechter'. Dat kan toch niet?"

De miniserie ‘Daar gaat de buurt’ is onderdeel van het programma Damsko.

Een sinds 2023 dakloze jongen krijgt dankzij een gang naar de rechter toch voorrang voor een sociale huurwoning. De gemeente wilde die voorrang niet geven, onder meer omdat hij niet lang genoeg in Amsterdam had gewoond en de huur niet zou kunnen betalen. 

De jongen was op twaalfjarige leeftijd uit huis geplaatst door Jeugdbescherming Amsterdam. Daarna verbleef hij in meer dan zestien verschillende jeugzorginstellingen verspreid door het land. Van september 2018 tot en met juli 2020 werd hij daar volgens de rechtbank slachtoffer van fysiek en psychisch geweld.

Bindingseis

De jongen vroeg om voorrang voor een sociale huurwoning. De gemeente wees die voorrang in februari 2024 af vanwege het niet voldoen aan de zogeheten 'bindingseis', die inhoudt dat iemand vier jaar in Amsterdam moet wonen. Verder dacht de gemeente dat hij zijn de huur niet kon betalen, omdat hij toen geen inkomsten had. Inmiddels heeft hij die overigens wel. 

 De rechter noemt de situatie van de jongen in het vonnis 'schrijnend en uitzonderlijk'. "Eiser is jong en heeft al veel meegemaakt. Eiser is dakloos en heeft op de zitting toegelicht hoe hij elke avond op zoek gaat naar een slaapplek. Soms slaapt hij op Schiphol of in de metro. Daarnaast ziet de rechtbank dat bij eiser sprake is van aantoonbare psychische problemen, ook al is eiser zijn behandeling bij een psycholoog of psychiater nog niet gestart."

Het starten van zo'n behandeling wordt ook bemoeilijkt door het niet hebben van een woning, schrijft de rechtbank. "De rechtbank acht het verder van belang dat eiser ondanks zijn traumatische verleden en gebrek aan woonruimte toch probeert zijn leven op de rit te houden. Eiser heeft een baan en hij heeft geen schulden. Gezien al deze bijzondere omstandigheden in onderlinge samenhang bezien, is de rechtbank van oordeel dat het bestreden besluit onder de streep onevenredig uitpakt voor eiser."

De gemeente moet daarom binnen drie weken laten zien op welke manier de jongen toch een zogeheten urgentieverklaring voor een sociale huurwoning krijgt. Ook moet de gemeente de proceskosten vergoeden. 

Weekendschool Giving Back Projects in West is het huidige schoolgebouw ontgroeid. In tien jaar tijd steeg het aantal leerlingen van dertig naar honderddertig. Geen verrassing volgens initiatiefnemer Gianni Da Costa: ''Kinderen willen graag leren en ze voelen zich hier veilig.'' 

Braziliaanse ongedocumenteerden zijn de grootste groep ongedocumenteerden zonder asielverleden in Amsterdam, namelijk zo'n 15.000. Da Costa spreekt zelf vloeiend Portugees. "Dat maakt het laagdrempelig denk ik, al zijn er ook mensen uit andere landen welkom op de weekendschool.''

''Voor veel van onze leerlingen is de thuissituatie niet toereikend om te excelleren op school'', vertelt Gianni. Veel van hen wonen met meerdere gezinnen in een appartement waardoor er simpelweg een tekort is aan ruimte. Daarnaast spreken hun ouders vaak nauwelijks Nederlands, waardoor de mogelijkheid tot hulp met huiswerk beperkt is. 

Ook de ouders van de kinderen kunnen op de weekendschool taallessen krijgen. ''Waar deze doelgroep vandaan komt, wordt er weinig gedaan met ouderbetrokkenheid. Dat is wel wat verwacht wordt op scholen in Nederland'', vertelt Gianni. ''Maar dat kan alleen als ouders de taal beheersen.''

En nu barst de weekendschool dus bijna uit zijn voegen. ''De enorme groei is natuurlijk een compliment naar het werk dat wij doen'', lacht Gianni. Eerder werd hij al genomineerd voor Amsterdammer van het Jaar. 

De weekendschool is op zoek naar een nieuwe locatie in Amsterdam vóór het begin van het komende schooljaar. Idealiter heeft de locatie een keuken en faciliteiten voor sport. 

Een automobilist is vanavond gewond geraakt bij een eenzijdig ongeval op de A4. Meerdere hulpdiensten, waaronder de traumahelikopter, werden opgeroepen. 

Het ongeval vond rond 20.20 uur plaats, ter hoogte van de Anderlechtlaan in Nieuw-West. Het ging om de A4 richting Schiphol. Die werd in eerste instantie volledig afgesloten, zo was op een verkeerscamera van Rijkswaterstaat te zien. 

Op beeld van automobilisten die stil stonden was te zien dat de traumahelikopter op de snelweg landde. Een woordvoerder van de politie laat weten dat het slachtoffer lichtgewond is geraakt en per ambulance naar het ziekenhuis is overgebracht. 

De A4 werd rond 20.45 uur deels vrijgegeven en inmiddels is de weg volledig vrij. Er staat ook geen file meer.

Bezoekers van het Westerpark zijn aan het begin van de avond opgeschrikt door een schietpartij. De politie is een zoekactie naar de schutter gestart, maar heeft hem nog niet gevonden.

Rond 18.20 uur kreeg de politie meerdere meldingen vanuit het park, het Nassauplein en de Zaanstraat. Een getuige laat aan AT5 weten dat hij vijf schoten hoorde. "Ik heb meerdere mensen weg zien rennen en zich zien verstoppen."

Niemand gewond

Volgens een politiewoordvoerder is er inderdaad geschoten in het park. Vanwege het mooie weer was het daar toen druk. "Wonder boven wonder raakte niemand gewond", meldt de politie. 

Getuigen zagen de schutter, met het vuurwapen in zijn hand, richting de Spaarndammerstraat rennen. Het ging om een man met een licht getinte huidskleur, een zwarte lange trainingsbroek en mogelijk een zwart petje. 

Hulzen

Forensisch rechercheurs hebben na de schietpartij onderzoek gedaan. Ze hebben in totaal vijf hulzen gevonden. 

De politie vraagt getuigen of mensen die weten wie de verdachte is zich te melden. 

Een dierenbegraafplaats vlak bij Hoorn ziet de laatste jaren een flinke toename van huisdieren uit Amsterdam. Bij de Stille Weiden komen opmerkelijk veel islamitische Amsterdammers hun overleden huisdier begraven. 

Een van hen is Haci Akyurek, die zeven maanden geleden zijn hond verloor. "Ik wilde mijn hond in Amsterdam laten begraven omdat ik zelf in Amsterdam woon. Maar ik kon nergens een plaats vinden. Overal staat, het is vol."

Voor Akyurek en veel andere moslims is cremeren geen optie. "Wij moslims geloven, we zijn van aarde gekomen en we moeten ook terug naar aarde." Daarbij vindt hij het belangrijk dat om bij het graf te kunnen komen. "Eens in de twee of drie weken kom ik hier op zaterdagochtend. Dan spreek ik hier met haar. Vertel ik wat er allemaal gebeurd is en hoe het met mijn leven gaat."

Maikel Zonneveld is eigenaar van de dierenbegraafplaats. "Ik denk dat veertig procent van mijn klandizie op dit ogenblik een moslimachtergrond heeft." Hij wijst erop dat er onlangs een dierenbegraafplaats in Amsterdam is opgeheven. "Ik denk dat daarom heel wat klanten nu voor mij kiezen."